Zijn het bedrijfsleven en de kapitaalmarkt verslaafd aan kortetermijnwinst en moeten ze daartegen worden beschermd, vraagt Arjan Brouwer zich af.
Discussie ColumnAddicted to …
"Might as well face it, you're addicted to love", zong Robert Palmer over dwangmatig verlangen, obsessie en de ontkenning daarvan. Verslaving is een thema dat door veel artiesten is bezongen en waaraan helaas ook veel artiesten zijn bezweken. Verslaving komt voor in allerlei verschijningsvormen en er is veel aandacht voor het beschermen van de samenleving tegen de risico's ervan. Van roken en drugsgebruik tot sociale media.
Zouden het bedrijfsleven en de kapitaalmarkt verslaafd zijn aan kortetermijnwinst en moeten ze daartegen worden beschermd? Een interessante vraag, die bij me opkwam door de aankondiging van Trump dat hij de verplichte kwartaalrapportage door beursgenoteerde ondernemingen wil afschaffen. Iets dat in Europa overigens al veel langer geleden is gebeurd. Is deze ingreep noodzakelijk om de focus te verleggen van de korte termijn naar de lange termijn? In een FD-artikel, waarin ook mede-columnist Jan Bouwens aan het woord kwam, liepen de meningen hierover uiteen.
De markt reageert op kwartaalcijfers en ondernemingen hebben er belang bij aan de marktverwachtingen te voldoen. De kwartaal dopamine rush kan leiden tot een kortetermijnfocus die ten koste gaat van de lange termijn. Dat brengt risico's met zich mee waarop ook accountants alert moeten zijn. Dit varieert van zogenoemd real earnings management - bijvoorbeeld door het timen van transacties of het uitstellen of inperken van R&D- of marketingkosten om kortetermijnwinstdoelstellingen te halen, terwijl dat ten koste gaat van toekomstige winstgevendheid - tot opportunistische classificatie- en presentatiekeuzes, aanpassing van schattingen en verslaggevingsfraude.
Een verschuiving van kortetermijndenken naar langetermijnwaardecreatie kan vele doelen dienen, zowel van investeerders als van andere stakeholders (zoals de maatschappij). Of het verminderen van informatie en transparantie daaraan bijdraagt, valt te betwijfelen. Het lijkt me zinvoller de oplossing te zoeken in de aard van de informatie die wordt verschaft, dan in de frequentie van informatieverschaffing.
Het kan bijna geen verbazing wekken dat - als een onderneming niet meer te delen heeft dan de omzetgroei, EBITDA en EPS van het kwartaal - ook de focus van de gebruikers van informatie daarnaartoe gaat. Als een onderneming op kwartaalbasis (daarnaast) een goede update geeft van de voortgang van de realisatie van de langetermijndoelstellingen, inclusief bijbehorende niet-financiële maatstaven, zou het zomaar kunnen dat stakeholders dat sterker meenemen in hun oordeelsvorming.
Dat geldt niet alleen bij beursgenoteerde ondernemingen, waar de eventuele KPI-focus op korte termijn relevant is voor de risico-inschatting van de accountant. Ook kunnen accountants een rol hebben bij het adviseren over of het verstrekken van informatie aan het management van ondernemingen. Ook dan is de vraag of de accountant zijn of haar rol beperkt tot financiële overzichten, of een breder en rijker inzicht geeft in factoren die bepalend zijn voor het succes van de onderneming en daarmee bijdraagt aan betere besluitvorming.
Ten slotte is het relevant voor de aansturing binnen accountantsorganisaties zelf. Een eenzijdige focus op financiële prestatiemaatstaven (omzet, directe uren, marge) in de interne informatievoorziening, zal leiden tot interne focus op die zaken; hetzelfde geldt voor een eenzijdige focus op HC KPI's of kwaliteits-KPI's (AQI's). Gezien de grote veranderingen waarvoor de sector staat (digitalisering, AI, duurzaamheid, hype of niet?) en de maatschappelijke rol die accountants vervullen, is een goede balans tussen focus op korte en lange termijn, inspiratie hoe daar te komen en informatie die daarop aansluit van belang.
In de woorden van Robert Palmer, in één van zijn andere songs:
I'd like to now propose a toast
To the best of both worlds