Arjan Brouwer

Na de besluitvorming over het beroepsprofiel moeten we samen verder werken aan een sterke sector en dito opleiding, meent Arjan Brouwer.

Discussie Column

Please don't let me be misunderstood

Op 29 oktober mogen we weer naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezing. Het feest van de democratie, wordt het wel genoemd. Maar met de derde verkiezing in vier jaar tijd lijkt het misschien meer op een treurmars. Persoonlijk kijk ik niet echt uit naar het nieuwe circus van beloftes, verwijten, persoonlijke aanvallen en langs elkaar heen discussiëren vanuit volstrekt andere ideologieën, in plaats van dialoog gericht op verbinding.

In de accountancysector maakte de stemming over het nieuwe beroepsprofiel afgelopen week ook veel los. Met als positief effect wellicht dat weer eens wat meer leden gebruik hebben gemaakt van hun 'democratisch recht'. Maar de discussie in aanloop naar de ledenvergadering van de NBA van 16 juni jl. zal voor velen toch een wat nare nasmaak achterlaten.

LinkedIn stroomde vol met berichten van voor- en tegenstanders van het voorgestelde beroepsprofiel en voor- en tegenstanders van de amendementen. Standpunten, soms goed en soms minder goed onderbouwd, die uiteraard nogal gekleurd werden door de achtergrond van de persoon die de bijdrage leverde.

Daar is op zich niets mis mee, maar hier zorgden de uiteenlopende achtergronden er helaas ook voor dat het niet tot een echte dialoog kwam en er soms met wantrouwen en verwijten werd gecommuniceerd. Bij weer een bericht en de reacties daarbij begon ik onbewust mee te neuriën met The Animals (of voor de liefhebbers het origineel van Nina Simone):

But I'm just a soul whose intentions are good
Oh, Lord, please don't let me be misunderstood

Ik kan me voorstellen dat enkele mensen die zich met goede intenties inzetten voor het beroep zich behoorlijk onbegrepen hebben gevoeld. En dat dit onbegrip niet weg is, na de stemming van 16 juni. Het is nu echter zaak van hieruit met elkaar verder te werken aan een sterke sector, waarin alle accountants optimaal worden opgeleid om vanuit hun rol toegevoegde waarde te kunnen leveren voor de maatschappij.

Dat is volgens mij heel goed mogelijk, maar het samenwerken vereist wel vertrouwen in elkaar. In dat kader vind ik de les van Stephen Covey een mooie: "We judge ourselves on our intentions and others on their behaviours." Denkend vanuit onze eigen goede intenties en motieven zijn we vaak positief over onze acties en keuzes, ook als ze achteraf bezien wat minder goed uitvallen. We zijn veel minder vergevingsgezind als het om de acties en keuzes van anderen gaat, waarvan we de intenties en motieven niet kennen. Dat is iets dat overigens vaker discussies binnen en over de accountancy beïnvloedt.

Een belangrijke uitkomst van de ledenvergadering is dat ongeveer twee derde van de aanwezige leden (en volmachten) positief is over de voorgestelde weg voorwaarts. Dat een derde tegengestemd heeft, is ook een belangrijke boodschap die laat zien dat het van belang is de dialoog te blijven voeren. Met young profs, met old profs, met RA's, met AA's. Met iedereen die een rol wil spelen in het verder verbeteren van het beroep. Ik hoop dat de beoogd nieuwe NBA- voorzitter Bianca de Jong-Muhren, die met een overtuigender meerderheid werd gekozen, van koffie houdt. Ik vermoed dat ze heel wat kopjes gaat drinken de komende tijd.

Wat vindt u van deze column?

Reageer

Arjan Brouwer is partner bij PwC en hoogleraar externe verslaggeving aan de VU Amsterdam.

Gerelateerd

6 reacties

Alexander Vissers

@Paul Stoelen: inderdaad het is een ledenprofiel van leden die vooral iets het beroep van accountant uitoefenen. @Jules Muis in de "Salomons oplossing voor 1993 is het Unierecht grotendeels zoekgeraakt. Er is een convenant, probleem opgelost, niets expliciet in de wet overgenomen in plaats van de richtlijn gewoon er te schrijven. Wel "geregeld" (,niet expressies verbis in Wra en Waa dat de opleiding opleidt tot wettelijke auditor naar Unierecht maar niet dat het beroep dat dan ook is en alleen dat is. Onbegrijpelijk en onverteerbaar respect voor verworven rechten. Terug naar@ Arjan Brouwer. "Samen" ? Nee niet samen, de CEA moet de autonomie van de opleidingsinstituten respecteren. Dat volgt impliciet uit de wet en expliciet uit de wetsgeschiedenis. De norm geldt niet voor de studenten of stagiaires maar de kennisnorm Eindtermen voor de theoretische opleidingen die een verzoek om accreditatie van de opleiding indienen en een afzonderlijke norm voor de duur, de hoedanigheid van de patroon,en de aard van de werkzaamheden voor de accreditatie van de praktijkopleiding van de NBA cq middellijk de vergunninghouders. De logica gebiedt dat er een strikte scheiding bestaat tussen de theorie opleiding en praktijkopleiding aangezien deze voor verschillende instellingen gelden. Kortom aangezien de opleiding tot accountant al sinds 1993 de opleiding tot wettelijke auditor naar Unierecht is veranderen beroepsprofielen daar niet aan.

Paul Stoele

De diagnose van Arnout van Kempen lijkt mij heel bruikbaar, immers, zoals hij stelt:
"de beroepsgroep is ernstig verdeeld tussen openbaar/de rest, RA/AA, (wettelijk) controleurs/samenstellers, grootbedrijf/mkb."

Twee opmerkingen hierbij:
(1) Voor "beroepsgroep" dient "ingeschrevenen bij de NBA" te worden gelezen.
(2) Dit gesignaleerde onderscheid in activiteiten en belangen zou vervolgens als uitgangspunt genomen moeten worden voor zowel de organisatie op 'beroepsgroep' als voor de opleiding voor de onderscheiden beroepen.

jules muis

Een persoonlijk perspectiefje, uit de heup, van 10 km hoogte, 5500 km afstand, 30 jaar na het verlaten van het openbaar beroep. En op een gevorderde leeftijd waar de vraag van zelf-duurzaamheid toch echt gaat knellen.

Toen het bestuur van NIVRA en NOVAA in 1991, met de bijna unanieme instemming van het Parlement, de mat trok vanonder het regeringswetsontwerp tot fusie van beide organisaties, hadden de besturen van beide instellingen onrustige 'vrede-bij -uitputting' met de gedachten dat de twee organizaties op het punt van toegekende controle bevoegdheden/kwaliteit het beste de eigen broek op konden houden. Wat gewaagd rekenend op het feit dat geen van beiden belang hadden de kwaliteits gedachten secondair te stellen. En de markt een teveel aan kwaliteits corrosie wel zou afstraffen.


Dat voerde tot een jarenlange hobbelige NIVRA/NOVAA lat-relatie-convenant, geen schurend-gedwongen-huwelijk bij overheids dictaat.


Ik neem het mogelijk verwijt in het verleden te blijven steken graag op de kin, en zie duidelijk ook de voordelen van de huige beroeps governance constellatie: Laat het brede beroep de soms te grote eigen broek maar ophouden voordat de politiek er zich mee gaat bemoeien.


Fast forward, die oplossing/problematiek moet nu familiaal onder één dak uitgevochten worden, witness dit debat. De vierkante bal ligt nu bij het brede beroep zelf, minder bij de politiek.


Een oplossing waarbij een niet onbelangrijk deel van het beroep dit onderwerp ziet als doordrukken van besluiten met gedirigeerd numeriek geweld is nooit ideaal. Maar truth be told, ik heb geen betere nu we zijn waar we zijn.

Ik kan wel enkele andere grotere kwaliteits problemen bedenken waar dit beroep mee geconfronteerd wordt.

Dus ik loop op dit punt gewoon even met de muziek mee, "It ain't over till the fat lady sings" indachtig.



Annette Houwaart

Zelden iemand zo treffend de toon in een column zien raken als hier gebeurt met de songtekst van het nummer "Don't let me be misunderstood" en de toelichting daarbij.

Dank Arjan. Doet me goed.

Arnout van Kempen

Mag ik daar ietwat op plagen met Ballad of a thin man, van Bob Dylan?

Ah, you've been with the professors and they've all liked your looks
With great lawyers you have discussed lepers and crooks
You've been through all of F. Scott Fitzgerald's books
You're very well-read, it's well-known
But something is happening here and you don't know what it is
Do you, Mr. Jones?


Ik denk dat je gelijk hebt Arjan, in alles wat je zegt. Maar ik denk ook dat je de boodschap van de tegenstemmers moet verstaan om er iets aan te kunnen doen. En ik weet niet of ik het goed versta, maar ik ben er redelijk sterk van overtuigd dat de tegenstemmers niet zozeer tegen een beroepsprofiel hebben gestemd, maar vooral tegen een gevoel dat gevoed wordt door zaken als:
VAGA versus NIVA c.s.
NIVRA versus NOvAA
NIVRA versus SRA
RA versus AA
Blokdijk en zijn club van 13 (?) versus de "makkelijke RA-titel voor AA's"
Het recente hameren op de mastertitel versus de "makkelijke RA-titel voor AA's"

enzovoort, enzovoort. Zie je het patroon? De academische accountants en de niet-academische accountants met over en weer beelden als "arrogant" of juist "ondermaats voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten".

Ik snap dat ik dit beter niet zou benoemen, want het is zo onprettig om te lezen. Maar ik denk dat genezing gevolg is van medicatie die het gevolg is van een juiste diagnose.

Dit beroep is toe aan het benoemen van de diagnose, en dit is mijn persoonlijke, onwetenschappelijke, en volstrekt te negeren diagnose: de beroepsgroep is ernstig verdeeld tussen openbaar/de rest, RA/AA, (wettelijk) controleurs/samenstellers, grootbedrijf/mkb.

En de verdeling is niet (alleen) rationeel, maar ook emotioneel. Onnodig wellicht, maar de pijn zit er wel.

Alexander Vissers

Beste Arjan Brouwer, als het proces en de uitkomst met betrekking tot het vaststellen van nieuwe beroepsprofielen iets duidelijk gemaakt heeft is het wel dat de zelfreglementering niet werkt, met name niet werkt omdat het een geharmoniseerd beroep betreft en omdat de beoefenaren onvoldoende juridische geschoold en deskundig zijn. Bij de wetgeving zit er ten minste nog een filter op van de Raad van State en Eerste Kamer. De zelfreglementering zag bij de invoering alleen op een reglement van arbeid en ereregels. Het betreft het hoe accountants hu werk doen en waarvan ze zich moeten onthouden -al hetgeen het beroep in diskrediet kan brengen-. Beroepsprofielen zijn de kleren van de keizer, een kunstmatige scheiding tussen beroepstitels die beiden het beroep van wettelijk auditor naar Unierecht omhelzen. Beiden de bevoegdheid als externe accountant aangewezen te worden.
Waar het om vakbekwaamheid zorgvuldigheid en integriteit gaat denk ik dat de NBA zich laat leiden door het adagium "Don't do as we do but do as we say". Als de NBA en de CEA een accountantsorganisatie waren was de vergunning allang ingetrokken. Dus moet de bevoegdheid tot zelfreglementering zo snel mogelijk worden ontnomen, de NBA kan het simpelweg niet, het valt niet te rijmen met Richtlijn 2018/958/EU, en staat op gespannen voet met Richtlijn 2006/43/EG. De CEA kan de beroepsprofielen alleen maar naast zich neerleggen Eindtermen in overeenstemming met het Unierecht vaststellen voor accountants die zonder uitzondering tot wettelijk auditor naar Unierecht worden opgeleid zoals de wet al sinds 1993 bepaalt.

Reageer op dit artikel

Spelregels debat

    Aanmelden nieuwsbrief

    Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

    Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.