Magazine

Bronnen

Morele besluiten nemen - Een toverboek over de schatkist van Nederland - Als het er echt om gaat - Elly's boekblog.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 1, 2022

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)

Morele besluiten nemen

Accountants nemen hun besluiten graag op basis van een duidelijke norm. Met zo hard mogelijke cijfers a.u.b. Maar laat dat bij morele besluiten nu net wat ingewikkelder liggen.

Waarom het nemen van morele besluiten zo moeilijk is, wordt in de inleiding al duidelijk. Je moet altijd twee dingen met elkaar balanceren: betrokken zijn maar ook afstand nemen, emoties de ruimte geven maar ook zorgvuldige argumenten meewegen. Kijken naar de principes die aan een besluit ten grondslag liggen, maar ook de (on)gewenste gevolgen meenemen in de besluitvorming.

En voor het geval dat u wellicht denkt dat accountants zich amper met ethische beslissingen bezighouden, dat doen ze zeker. Die stelling durf ik wel aan. Bijvoorbeeld als het gaat om werkzaamheden en oordelen over niet-financiële informatie, duurzaamheid. Of nog actueler; de verantwoording over de NOW, waar in sommige gevallen toch echt een inhoudelijke beoordeling moet plaatsvinden over niet alleen de omvang van het NOW-steunpakket voor een bepaald bedrijf, maar ook of het bedrijf er recht op had of er misschien vanuit maatschappelijk oogpunt maar beter van af kan zien. De maatschappelijke verwachtingen ten aanzien van het functioneren van de accountant kijken hier echt over uw schouder mee.

Ethiek en morele besluiten nemen is dus geen makkelijke kost en dit boek biedt u ook niet de panklare oplossing om het ‘juiste besluit’ te nemen. Dat zou ook zeer opmerkelijk zijn, aangezien de individuele situatie bepalend moet zijn. Wat Van Es wel goed doet, is alle handvatten aanbieden om een besluit te kunnen nemen. De benodigde kennis, inzicht en vaardigheden worden grondig behandeld maar gelukkig wel op een toegankelijke manier. Geen gortdroge theorie, maar een interessante beschrijving van het ‘proces’ van morele besluiten nemen en alle aspecten die bij dat proces komen kijken. De ongeduldige lezers kunnen eventueel direct naar deel 4 bladeren waarin dit proces wordt beschreven. U mist dan wel het een en ander, maar komt altijd nog goed beslagen ten ijs als er binnenkort bijvoorbeeld een NOW-dossier op uw bureau belandt.

Rob van Es: Ethiek emoties & argumenten - professionele morele besluiten nemen, Boom 2021, ISBN 978 90 2444 378 9

Een toverboek over de schatkist van Nederland

Laten we dit nieuwe jaar eens met een vrolijke noot beginnen; een boekje over belastingen. Huh, vrolijk?

Jazeker want deze is wel wat afwijkend - en flink wat dunner - dan de Elsevier Belastingalmanak, om maar eens wat te noemen.

Is het voor accountants? Nee, de doelgroep is duidelijk wat jonger voor dit boekje. Leuk geschreven voor kinderen tussen de vier en tien jaar jong, met veel illustraties.

De belastingwetten uitgelegd als een toverboek met toverspreuken. Dat is een grappige analogie en daarop voortbordurend kan uw recensent wel de leukste toverspreuk verzinnen; een toverspreuk die alle belastingen compleet wegtovert... ik zei al, we beginnen 2022 met een vrolijke noot.

Frank Elsweier: Aureli en het toverboek - de wondere wereld van belastingen, Rob Kappert Uitgeefbemiddeling 2021, ISBN 978 90 830908 3 2

Als het er echt om gaat

“Dan kom je op een punt - en dat is voor mij risicomanagement in optima forma - dat je in de storm overstag gaat of niet.”

Van wie leer je nu echt hoe belangrijk risicomanagement is en hoe je dit aanpakt? Van de organisatieadviseur of van diegenen die daadwerkelijk met hun poten in de modder hebben gestaan?

Ja, die laatste natuurlijk en ook organisatieadviseur Wimjan Bos laat daarom de heren en dames topbestuurders zelf aan het woord over situaties die echt impact hadden op de organisatie waaraan ze leiding gaven, én soms ook impact op hun persoonlijk leven.

Een vrijelijke tip: sla het eerste gedeelte ‘risicomanagement door de jaren heen’ maar over. Daar staan natuurlijk keurige en goede zaken in, maar die zou u al moeten weten. Duik direct de gesprekken met de bestuurders in, daar staan de leuke dingen. Om te beginnen een compliment dat niet enkel met bestuurders van ondernemingen is gesproken, maar ook met overheidsorganisaties. Dat wil nog weleens een blinde vlek zijn bij het gilde van adviseurs.

Overkoepelende thematiek uit het boek: Zorg als bestuurder voor een cultuur waarin risico’s worden onderkent en er op wordt geanticipeerd. En richt je op de lange termijn, hoe verleidelijk het ook is om je als bestuurder op een snelle quick fix voor de korte termijn te focussen. Maar bovenal de gouden tip voor elke bestuurder zelf: blijf vragen stellen! Niet voor niets hanteert Bos de metafoor van een vuurtoren die de omgeving afscant.

Het citaat over overstag gaan in de storm is afkomstig van Anette Mosman. Zo geven de geïnterviewden wel meer leuke inkijkjes in hun dilemma’s en besluitvorming. Lezenswaardig dus.

Wimjan Bos: Als het er echt om gaat - persoonlijke gesprekken met topbestuurders over bestuur en risicomanagement, Haystack 2021, ISBN 978 94 61264381

Elly's boekblog

Thrive

Dat onze huidige economie aan verbetering of vervanging toe is, daarover zijn veel mensen het eens. Maar hoe het beter kan, daarover is nog niet iedereen het eens. Verwarrend, al die verschillende ideeën! Gelukkig is er het uitstekende Engelstalige boek Thrive, dat het allemaal op een rijtje zet met essays van de bekendste internationale ‘denkers’ van nu.

Het boek balanceert op de grens van duurzaamheid, ecologie, economie, maatschappij en een beetje filosofie. Prima, de huidige problemen zijn complex en met elkaar verweven: ongelijkheid, verdwijnende biodiversiteit, klimaatverandering. En dit alles door een economisch model gebaseerd op steeds meer groei. De essays beschrijven alternatieve economische modellen met intrigerende namen zoals Welzijnseconomie, Levenseconomie, Boeddhistische economie, Donuteconomie, Ecofeministische economie, Radicale circulaire economie, De Commons, Bioregionale economie, Lokale economie en Inheemse economie. Superinteressant en inspirerend, bouwstenen voor een nieuw geïntegreerd model, hoop ik.

Elke schrijver heeft een eigen schrijfstijl, bij de een levert dat lastige of lange zinnen op (de eerste zin uit Ecofeministische economie telt negen regels), bij de ander is dat een bijna poëtische formulering of juist typisch direct taalgebruik (een Nederlander). Het benadrukt de gevarieerde inhoud van dit boek en de verschillende nationaliteiten en achtergronden van de schrijvers. Heel prettig is dat vrijwel elke schrijver een boek (of meerdere boeken) heeft geschreven waarin je de visies nog eens goed kunt nalezen. Niet zo fijn is dat je leeslijst direct 24 boeken langer is, ha ha!

Kees Klomp en Shinta Oosterwaal, Thrive, Business Contact, 2021. ISBN 9789047014751
Lees meer en discussieer over dit boek op community.nba.nl/group/boekinspiratie.

Elly Stroo Cloeck is project- en interimmanager GRC, audit en accountancy. Ze schrijft recensies en samenvattingen van managementboeken, te vinden op 1001managementboeken.nl.

Gerelateerd

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.