'Nooit meer controle'; bepalend moment 5
Er kwam een betaling van een kwart miljoen binnen bij onze klant. Voor advisering, zei hij. Dat was het moment waarop ik niet alleen vragen begon te stellen over de gang van zaken, maar ook een onbestemd gevoel kreeg.
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 4, 2014
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Het speelde tussen 1995 en 1998. Samen met de vennoot deed ik, terwijl ik studeerde voor RA, de controle voor een klant in de bouw. Zijn zaak, maar ook zijn persoonlijke holdings en die van bevriende relaties. Achteraf gezien kwamen we in de loop der tijd steeds verder klem te zitten als controlerend accountant in een dubieus netwerk. En als je eenmaal te boek staat als accountant die in staat is heel wat problemen creatief op te lossen, is het hek van de dam. In het mkb zingt zich dat moeiteloos rond.
Niet dat ik antwoord kreeg op mijn vragen. De klant had advies gegeven over een stuk onroerend goed. Hoeveel uur er dan aan was besteed, vroeg ik. De klant reageerde verbaasd en gaf mij het gevoel dat ik een heel rare vraag had gesteld en ik kreeg ook geen hulp van de vennoot, die deed alsof zijn neus bloedde.
Ik heb het laten lopen op dat moment. In mijn hoofd probeerde ik dit voorval, waarvan ik wist dat het niet kon kloppen, recht te praten. Kennelijk kwam het vaker voor om dit soort facturen te sturen? Onzin natuurlijk, maar dat wist ik toen nog niet zo zeker als nu.
Het was inhoudelijk een razend interessante klant. Er was sprake van aandelentransacties, overnames, onroerend goed ontwikkelen, hier en in het buitenland. Ik leerde continue bij en nog steeds herinner ik me die periode als professioneel inhoudelijk smullen. Ook hield de klant er een levensstijl op na die ik niet kende. Het had allemaal een dynamiek van succes om zich heen wat ik wel spannend vond om te volgen van dichtbij. Tegelijkertijd, en dat was achteraf gezien ook zo'n signaal, wilde de klant dat ik de meest simpele zaken oploste, duidelijk onder mijn niveau. Dat was natuurlijk omdat hij niet wilde dat er meer mensen gingen meekijken. Ook daar ben ik in meegegaan.
De kentering kwam op de dag dat ik geslaagd was als RA. Ik ben mezelf gaan afvragen: wil ik dit? Wil ik in deze omgeving werken, met dit soort klanten? Ben ik bij machte om nee te zeggen? Het voelde wezenlijk anders voor mij nu ik zelf bevoegd was om te tekenen. Ik kwam tot de conclusie dat dit werk niet voor mij was weggelegd. Daarmee heb ik een toekomst die redelijk vastlag - ik zou het kantoor op termijn kunnen overnemen - losgelaten en ben de advieskant op gegaan. Daar liggen belangen meer in elkaars verlengde en vind ik het gemakkelijker om mij onafhankelijk op te stellen.
Een goede vriend van mij werkt nog wel als partner in de controlepraktijk en is zeer succesvol, een echte klantenman. Dat roept bij mij dan toch vragen op, die ik vervolgens niet aan hem stel. Het blijft lastig om dit onderwerp neutraal te bespreken.
Ook bij de training Professioneel kritische instelling die ik heb gevolgd, kwamen dilemma's op tafel die vergelijkbaar waren met de dilemma's die ik jaren geleden ervoer. Samengevat was de teneur dat je rug recht houden, klanten kost omdat die feilloos doorhebben welke accountant minder ingewikkeld doet en dan vertrekken.
Dat verhaal kwam mij verontrustend bekend voor.
Bepalende momenten
De serie Bepalende momenten bestaat uit (veelal anonieme) persoonlijke getuigenissen van accountants over momenten waarop ze sterk onder druk kwamen te staan, hoe ze destijds hebben gereageerd en wat dit voor hen heeft betekend. De verhalen zijn uit hun eigen mond opgetekend door Margreeth Kloppenburg. Hun identiteit is bij de redactie bekend.