Nieuws - juli/augustus 2007
ABAB tergt Ernst & Young met taart - Ceo vertrekt vaker ongewild - Aanval op adviesmarkt big four - Stuntende recruiter - RA recordhouder vertrekpremie.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 11, 2007
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
ABAB tergt Ernst & Young met taart
Met het uitdelen van taart aan accountants van Ernst & Young heeft accountantskantoor ABAB de aandacht getrokken. Eind mei 2007 liet het zuidelijke kantoor zes enorme taarten bezorgen bij vestigingen van Ernst & Young in Breda, Tiel en Eindhoven. De taarten, nadrukkelijk voorzien van het ABAB-logo, waren groot genoeg voor driehonderd mensen en kostten ongeveer vijfhonderd euro.
“Er wordt in de branche over gepraat”, weet Ton Stassen, manager marketing en pr van ABAB. “We worden er regelmatig op aangesproken.” De officiële aanleiding voor het gulle gebaar was de keuze van Ernst & Young voor klanten met een minimale omzet van 15.000 euro. Het kleinste midden- en kleinbedrijf valt daardoor af, en dat behoort wel tot de doelgroep van ABAB.
Maar de echte reden voor de taartactie was van personele aard, biecht Stassen op. ABAB hoopt accountants aan te trekken die voor een mkb-kantoor willen werken. “De arbeidsmarkt is overspannen en de traditionele wervingskanalen zitten verstopt. Toch wil je dat je naam wordt genoemd. Die taart is een verrassend middel en daardoor opvallend. Vrijmoedig, maar niet grof. Dit mag in een vrije wereld. Hiermee hopen wij in de hoofden van accountants te komen en daardoor in de top drie van kantoren waar accountants aan denken als zij zich oriënteren op de arbeidsmarkt.”
De accountants van Ernst & Young reageerden verdeeld op de traktatie. Sommigen informeerden bij ABAB of ze er wel van mochten eten. In een enkel geval was er een woedende reactie en belandde een taartpunt in de vuilnisbak. Het gebak heeft nog niet aantoonbaar tot nieuwe aanmeldingen geleid, zegt Peter van Dijk, manager personeel en organisatie van ABAB. “Maar het gaat om onze naamsbekendheid, en die wordt steeds beter. De afgelopen maanden hebben wij al tachtig nieuwe mensen aangenomen.” (HV)
Ceo vertrekt vaker ongewild 1
Bestuursvoorzitters van grote beursvennootschappen worden vaker dan vroeger gedwongen om op te stappen. Dat blijkt uit onderzoek van Booz Allen Hamilton onder de 2.500 grootste beursvennootschappen ter wereld. Van de ceo’s die in 2006 vertrokken, deed één op de drie dat tegen zijn zin. In 1995 was dat nog maar één van de acht. Het gedwongen vertrek hangt in veel gevallen samen met een fusie of overname en in sommige gevallen met een machtsstrijd of conflict binnen de top. In Europa was één op de vijf vertrekken door dat laatste ingegeven.
Hoewel ze dus vaker gedwongen opstappen, nam de gemiddelde zittingsduur van ceo’s volgens Booz Allen Hamilton vorig jaar toe tot 7,8 jaar. Ceo’s die niet weggaan, blijven dus gemiddeld iets langer zitten. Er zijn wel opvallende internationale verschillen: In Noord-Amerika bleven zij gemiddeld 9,8 jaar op hun post, terwijl de zittingsduur in Europa licht terugviel tot 5,7 jaar.
Ceo vertrekt vaker ongewild 2
Hoe is het in Nederland? Rond de eeuwwisseling bleef de directeur gemiddeld 6,3 jaar zitten, blijkt uit onderzoek van het Het Nederlands Centrum voor Directeuren en commissarissen (NCD) uit 2001. Twee van de vijf directeuren werden tijdens hun loopbaan wel eens geconfronteerd met gedwongen ontslag. Fusies en overnames waren vaak de reden, evenals de druk om aandeelhouderswaarde te creëren. Zes jaar later is het volgens NCD-voorzitter Willem Hollander niet anders. “Onder die druk zijn ceo’s vaak te optimistisch. Als de resultaten dan achterblijven bij de verwachtingen, roepen de aandeelhouders om hun vertrek. De zittingsduur van directeuren wordt nog steeds korter. Als een directeur na drie jaar vertrekt, rendeert hij niet optimaal. Een zittingsduur van vijf á zes jaar is beter.”
Hoewel Hollander de ontwikkelingen zorgelijk vindt, ziet hij daarin geen reden om bestuursvoorzitters beter te honoreren. VNO-NCW ziet in de trend van vaker en sneller gedwongen opstappen wel een rechtvaardiging voor hoge salarissen, zegt woordvoerster Angelique Heil.
Onderzoeker Jos van Hezewijk van de Elite Group plaatst een kanttekening bij de visie van NCD en VNO-NCW. Op grond van onderzoek onder de vijfhonderd grootste ondernemingen in Nederland concludeert hij dat de grond onder de voeten van de ceo de laatste vijftien jaar weliswaar steeds heter is geworden, maar de laatste jaren vlakt die ontwikkeling juist weer een beetje af en nam de gemiddelde zittingsduur toe tot zeven jaar. Van Hezwijk: “Aandeelhouders hebben minder behoefte om de bestuurder onder druk te zetten dan enkele jaren geleden. Ik denk dat bestuurders de aandeelhouders sneller hun zin geven, door bijvoorbeeld een bedrijfsonderdeel te verkopen. Maar vergeleken met vijftien jaar geleden worden bestuurders inderdaad eerder de laan uitgestuurd.” (LvA)
Aanval op adviesmarkt big four
De big four in de Verenigde Staten krijgen er op de consultancy-markt een concurrent bij. Smart Business Advisory and Consulting, in 1988 opgericht door voormalig Coopers & Lybrand-adviseur Jim Smart, gaat met behulp van een investering van zestig miljoen dollar door private equity-firma Great Hill Partners “agressief concurreren” met de grote internationale kantoren. “We richten ons op grote klanten - type Global 2000 - en in die markt is omvang belangrijk”, stelt Smart in International Accounting Bulletin. Zijn kantoor telt nu zevenhonderd mensen en vijftien vestigingen, waarvan twee in Europa. Smart zegt veel fusiekandidaten te hebben overwogen, maar ‘de ware’ nooit te hebben gevonden. “Zelfs de second tier-kantoren hebben erg veel kleine klanten en dat vinden wij een nadeel.”
Smart Business Advisory and Consulting doet zelf geen wettelijke controles, maar heeft voor dat doel wel een independent partnership met een accountantskantoor. De directeur verwacht dat meer consultancyfirma’s met durfkapitalisten in zee zullen gaan.
Stuntende recruiter
Behalve accountantskantoren concurreren ook in de branche actieve recruiters fel om geschikte mensen. Soms met opvallende middelen. Werving- en selectiebureau Adviesgroep ’88 adverteerde vorige maand met bonussen voor accountants die zich via dit bureau lieten bemiddelen. Het kantoor broedt op nieuwe acties.
Kwamen er accountants af op de actie?
“Binnenkort ga ik inderdaad enkele keren die tweeduizend euro uit keren. We hebben vier registeraccountants en vier fiscalisten binnengehaald.”
Wilden zij alleen een nieuwe baan vanwege uw actie?
“Nee, het zijn allemaal mensen die zich toch al aan het oriënteren waren op de arbeidsmarkt. Accountants die een nieuwe werkomgeving zoeken, beginnen door zich op internet te oriënteren. Daar komen ze ons sowieso vaak tegen.”
Dan had u die actie dus ook kunnen laten?
“Dat nu ook weer niet. De arbeidsmarkt is zeer krap. Ik denk dat we door onze actie toch twee kandidaten onze kant op hebben geduwd. Die zouden anders misschien niet naar ons zijn gekomen, hoewel ze toch een baan zochten.”
Is de fee uw onderscheidend vermogen als recruiter?
“De selectieprocedure wordt er niet anders door, maar natuurlijk begeleiden wij onze kandidaten verder ook goed. De markt is moeilijk en je moet als kandidaat daar je weg kunnen vinden. Men komt dus niet alleen op basis van de bonus.”
Komen er nog meer acties?
“We zullen straks weer met iets anders komen, variatie van spijs doet eten. Het is niet zo dat de volgende actie een bonus is van drieduizend euro. Hoger gaat het bedrag niet worden. Maar leuker wordt het wel. Humor werkt altijd bij adverteren.” (HV)
Toneelstuk ‘Professional Skepticism’
Terwijl Leonardo DiCaprio een speelfilm over Enron voorbereidt en in Houston al een Enron-musical op de planken stond, konden theaterliefhebbers van 28 juni tot 15 juli 2007 in New York naar het door James Rasheed geschreven toneelstuk ‘Professional Skepticism’. Deze off-Broadway- productie handelt over de belevenissen van vier auditors bij een big four-kantoor, die nadat ze op een fraude zijn gestuit moeten worstelen met senior collega’s die de zaak willen toedekken.
Opmerkelijk is dat Rasheed zijn stuk schreef voordat de boekhoudschandalen bij Enron, Worldcom etc. naar buiten kwamen. Voordat Rasheed zich in 1999 op de toneelschrijverij stortte werkte hij als auditor bij een big eight-firma en als controller bij een medisch bedrijf.
Hans Hoogervorst voorzitter AFM
Oud-minister Hans Hoogervorst (VVD) volgt in oktober 2007 Arthur Docters van Leeuwen op als bestuursvoorzitter van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Hoogervorst was minister van Financiën en - kortstondig - van Economische Zaken in het kabinet Balkenende I. In die eerste functie installeerde hij de commissie Tabaksblat voor goed ondernemingsbestuur. In het tweede en derde kabinet Balkenende was Hoogervorst minister van Volksgezondheid.
NIVRA wil kwaliteitstoetsing wettelijke controle beëindigen
Het NIVRA wil zijn kwaliteitstoetsingen op het terrein van de wettelijke controle beëindigen en voortaan geheel overlaten aan de Autoriteit financiële Markten. De NIVRA-kwaliteitstoetsing blijft wel van toepassing op de overige werkzaamheden van registeraccountants. Het NIVRA-besluit kwam tot stand na langdurig overleg met de AFM. Daaruit bleek dat de rol van het NIVRA op het terrein van de wettelijke controle zeer marginaal zou zijn. Terwille van de duidelijkheid en organisatorische efficiëntie is er daarom voor gekozen deze werkzaamheden aan de AFM over te laten. Momenteel wordt gewerkt aan een concreet businessplan voor het College Toetsing Kwaliteit.
FD wordt zalmrose
Wat heeft de Londense City wat de Amsterdamse Zuidas niet heeft? Ten eerste zakenbanken die er internationaal nog toe doen en ten tweede een roze krant á la de onvolprezen Financial Times waarmee je als high potential een duidelijk statement maakt er helemaal ‘bij’ te horen in het zakenleven. Ten aanzien van dat eerste valt weinig hoop meer te koesteren, zo lijkt het. Ten aanzien van het tweede wel. Want het Financieele Dagblad (FD) wil nieuwe markten aanboren. En daarbij hoort een revolutionair andere opmaak, een smaller formaat en de kleur zalmrose, zo blijkt uit een proef die momenteel wordt gedaan onder een klein aantal abonnees, waaronder uw redacteur. De kans dat ook u dit najaar nog met een roze krant achteloos onder uw arm kunt flaneren is volgens een woordvoerster ‘erg groot’. Waarom doet het FD dit? “Onze doelstelling is de krant een meer eigentijdse look and feel te geven die ook beter aansluit op het huidige karakter van het FD. Het is niet alleen meer de beurskrant van vroeger, maar een veel bredere krant voor ondernemende mensen in de voorhoede van markt en maatschappij.” Nadeel van de testversie: men neemt wel erg rigoureus afscheid van de huidige opmaak, en dat kan op oude getrouwe abonnees wat vervreemdend overkomen. (NW)
Franse topinkomens
Het is hier al eerder opgemerkt: de discussie over topsalarissen in het bedrijfsleven is allesbehalve een exclusief Nederlands verschijnsel. Ook in Duitsland, de Verenigde Staten, Engeland en elders speelt dit. En in Frankrijk. Dagblad Le Figaro besteedde er onlangs meer dan een pagina aan. Topverdiener is Renault-baas Carlos Ghosn, met in totaal 21,6 miljoen euro. Maar ook de nummer tien incasseerde in 2006 nog ruim vijf miljoen euro. Vooral de ‘gouden parachutes’ voor vertrekkende bestuurders leiden in Frankrijk tot verhitte debatten. Wel constateert Le Figaro dat de beloningen meer dan voorheen verband lijken te houden met de prestaties van het bedrijf.
Nieuwe topman KPMG
Timothy Flynn (50) volgt in oktober 2007 sir Michael Rake op als topman van KPMG International. Rake wordt bestuursvoorzitter van BT. Flynn werkt sinds 1979 bij KPMG en werd in juni 2005 hoofd van de Amerikaanse tak van de firma. Voordien was hij verantwoordelijk voor de Amerikaanse auditpraktijk en was hij global managing partner for audit van KPMG International.
RA recordhouder vertrekpremie
Registeraccountants voeren niet vaak ranglijsten aan met besten, grootsten of hoogsten, maar sinds kort is er een uitzondering. Rob Ruijter, oud-cfo van Baan en KLM en laatstelijk werkzaam als financieel directeur van VNU, is de ontvanger van de hoogste vertrekpremie die ooit in Nederland is vergeven. Voormalig tijdschriftenuitgever VNU, in 2006 omgedoopt tot Nielsen en omgevormd tot verkoper van marktinformatie, gaf Ruijter bij zijn vertrek ruim zes miljoen euro mee. Dat meldt NRC Handelsblad op basis van door Nielsen gepubliceerde gegevens. Ruijter scoorde daarmee nog hoger dan zijn voormalige baas Rob van den Bergh, die het moest doen met 4,4 miljoen euro.
Schotse accountantsschedel
Thrillers over accountant werden er al geschreven (zie ‘de Accountant’ juni 2007), maar de werkelijkheid is soms nog heftiger. Uit een rivier in het Schotse Firth of Clyde is de schedel opgevist van de Glasgowse accountant Andrew Ramsay. De 51-jarige Ramsay werd in februari 2006 geboeid en ontvoerd door twee mannen die beweerden politieagent te zijn.
AccountancyAge meldt dat Ramsay waarschijnlijk de politie assisteerde bij een onderzoek naar zogenoemde ‘carrousel fraude’. Hij zou in dat verband voor de rechtbank als getuige (niet als verdachte) verschijnen in een strafzaak en is meermalen gehoord door de Britse belastingdienst. Volgens de krant The Scotsman zou Ramsay destijds een vriend hebben laten weten: “I think I could be in trouble - I’m in too deep and know too much.” Het politieonderzoek is naar aanleiding van de vondst weer opgestart. Experts zoeken nog naar de rest van het lichaam.
XBRL-bewustzijn
Uit Amerikaans onderzoek van Grant Thornton blijkt dat slechts 59 procent van de cfo’s en senior controllers zich bewust is van XBRL, maar dat tegelijkertijd de helft verwacht dat de SEC dit verslaggevings-format verplicht zal stellen. De kernuitkomsten:
Weet u dat XBRL de nieuwe standaard is voor tagged business informatie?
Ja: 59,7%
Nee: 40,3%
Heeft de accounting industry de voordelen van XBRL voor interne en externe financiële rapportage adequaat gecommuniceerd?
Ja: 13,4%
Nee: 85,1%
Denkt u dat XBRL een verplicht format zal worden voor SEC filings?
Ja: 50,7%
Nee: 39,6%
NCD: ‘Accountancy speelt verstoppertje’
Het Nederlands Centrum van Directeuren en Commissarissen (NCD) heeft bij monde van voorzitter Willem Hollander accountants beticht van ‘verstoppertje spelen’. “Accountants willen geen verantwoordelijkheden meer en hebben dit geformaliseerd door de Letter of Representation”, stelt Hollander. “Deze is tegenwoordig zo dichtgetimmerd dat het er op neer komt dat de directeur geen adem meer kan halen.”
Volgens het NCD leggen accountants de verantwoordelijkheden door de LoR nu “geheel bij de bestuurders”, terwijl die zeker bij een kleinere onderneming - zonder detailcontrole - niet kunnen instaan voor de juistheid van cijfers. “Daar is juist accountant voor.”
Het NCD gaat hierover overleggen met het NIVRA. Bestuursvoorzitter Roger Dassen van Deloitte en zijn KPMG-collega Ben van der Veer lieten in het Financieele Dagblad weten het oneens te zijn met de kritiek. Accountants zouden wel degelijk ook kijken naar de onderliggende feiten van een jaarrekening en over de verantwoordelijkheden is geen misverstand. Dassen: “Het bestuur is verantwoordelijk voor de jaarrekening. De accountant controleert die jaarrekening. Als het NCD stelt dat een bestuurder niet kan instaan voor nota bene zijn eigen jaarrekening, dan zijn we beslist op de verkeerde weg.”
Advocaat Jos Wouters stelt in de opinierubriek van deze ‘de Accountant’ dat accountants via de LoR geen verantwoordelijkheden kunnen afschuiven, zelfs als ze dat zouden willen.
Zie ook pagina 57.
‘Meer doen tegen offshore belastingontduiking’
De Amerikaanse Government Accountability Office roept de belastingdienst IRS op om de controles op offshore belastingontduiking te verscherpen. Als gevolg van zwakke auditprocedures worden jaarlijks miljarden dollars belasting ontdoken via offshore rekeningen. Deze vorm van belastingontduiking groeit sterk, stelden onderzoekers tijdens een hearing in de Senaat.
De IRS heeft geen juridische middelen om buitenlandse financiële intermediairs direct te (laten) auditen, maar moedigt buitenlandse banken en andere dienstverleners wel aan om zich vrijwillig te registereren als qualified intermediaries. Deze QI’s verplichten zich om externe auditors periodiek te laten controleren of ze de identiteit van klanten documenteren en correct verslag doen aan de IRS. Probleem is echter dat van een full audit, zoals bij Amerikaanse bedrijven verplicht is, geen sprake is. De auditors zijn niet verantwoordelijk voor vervolgstappen als ze aanwijzingen voor fraude tegenkomen.
Volgens hoogleraar Avi-Yonah zou het ontdoken bedrag wel eens groter kunnen zijn dan “meer publieke aandacht trekkende ontduikingsvormen zoals corporate tax shelters.”
Senator Chuck Grassley bekritiseerde vooral de internet tax-shelter hustlers. “Sind 1913 verplicht onze wetgeving Amerikaanse burgers om inkomensbelasting te betalen over hun wereldwijde inkomen. Wat de internetleveranciers van belastingontduiking ook zeggen: dit principe kan niet worden ontlopen door op een jacht te gaan wonen of je bezittingen en inkomen te offshoren.”
Olympisch PwC
Het organisatiecomité van de Spelen van Peking heeft PricewaterhouseCoopers aangewezen als accounting services supplier van de Olympische Spelen in 2008. In deze rol voorziet PwC de organisatie van de Olympische Spelen en de Paralympics, het Chinees Olympisch Comité en de Chinese atletenafvaardiging van financiële adviesdiensten op het gebied van budgettering, financiële planning en interne controle.
Eindrapporten commissies Verdiesen en Van de Luitgaarden
Op 11 juni 2007 heeft de commissie Regelgeving onder voorzitterschap van Carel Verdiesen, haar eindrapport aangeboden aan NIVRA en NOvAA. De commissie doet aanbevelingen voor verlichting van de regels voor door accountants geleverde non-assurance-diensten. Een dag later verscheen het rapport van de commissie Tijdelijk Onderhoud VGC onder leiding van Gabriël van de Luitgaarden, die zich eveneens richt op vermindering van de regeldruk.
Beide rapporten zijn te downloaden van de NIVRA-website. Mensen kunnen zich daar ook aanmelden voor een aantal voorlichtings- en discussiebijeenkomsten, en kunnen over de voorstellen discussiëren via een speciaal in het leven geroepen internetforum. In september 2007 bepalen de besturen van NIVRA en NOvAA hun standpunten.
Zie ook rubriek Opinie.
NIVRA Young Professionals Publicatieprijs 2007
Na de succesvolle eerste editie in 2006 organiseert het NIVRA ook dit jaar de NIVRA Young Professionals Publicatieprijs 2007. Uitgangspunt is het aanmoedigen van jonge professionals om in essayvorm hun opinie te formuleren rond een actueel thema. De inhoud dient met name te liggen op het vlak van het beroep en zijn maatschappelijke omgeving, en minder op vaktechnische problematiek.
De opdracht voor 2007 luidt: Schrijf een essay van circa drieduizend woorden over het thema ‘Werken in de accountancy; klein, groot of zelfstandig?’.
Deelname is voorbehouden aan studenten accountancy en registeraccountants die niet langer dan vijf jaar zijn ingeschreven. Alle inzendingen worden op originaliteit, visie en kracht van argumentatie beoordeeld door een deskundige jury, bestaande uit:
- Ad van Engelen (AREP Accountants & Belastingadviseurs/docent Universiteit van Amsterdam)
- Peter van der Zanden (oud-partner Ernst & Young/hoogleraar Nyenrode en Tilburg)
- Tom Nierop (hoofdredacteur ‘de Accountant’)
- Johan Nelemans (voorzitter NIVRA Adviescommissie Young Professionals)
Maximaal vijf essays worden genomineerd. De uitslag wordt bekend gemaakt tijdens de Accountantsdag 2007 op 21 november 2007.
De winnaar ontvangt een geldbedrag van € 5.000. De genomineerde essays worden gepubliceerd op de NYP-website. De winnende inzending wordt tevens gepubliceerd in ‘de Accountant’.
Inzendingen dienen uiterlijk 15 september 2007 binnen te zijn bij het secretariaat van het NIVRA Young Professionals.
Trends in jaarverslagen
Bouwbedrijf Heijmans publiceert dit jaar als eerste beursfonds geen papieren jaarverslag meer, meldt het Financieele Dagblad in een eigen overzichtje van de belangrijkste jaarverslagtrends. De oplage van het papieren Heijmans-verslag daalde al jaren, terwijl het verkeer op de financiële website alleen maar toenam. De krant ontwaart vijf belangrijke trends rond jaarverslagen:
- Omvang blijft toenemen. Een gemiddeld jaarverslag omvat nu 213 pagina’s.
- Twee boekwerkjes. Meer dan de helft van de AEX-hoofdfondsen publiceert dit jaar een apart jaaroverzicht met een samenvatting van het jaarverslag.
- Rol internet neemt verder toe. Steeds meer bedrijven verwijzen naar de website en sturen het papieren verslag alleen op verzoek toe. De kwaliteit van financiële websites is het afgelopen jaren sterk verbeterd.
- Maatschappelijk verslag. Wordt steeds algemener, maar niet buiten de AEX-hoofdfondsen. Kwaliteit verschilt sterk.
- Eerste beursfondsen proberen groei jaarverslag in te dammen. Acht hoofdfondsen hebben het aantal pagina’s dit jaar weten te beperken. Soms door weglaten van toelichtingen, maar ook door kleinere lettertypes te kiezen.
Nieuwe NOvAA-voorzitter
Dirk ter Harmsel (45) is gekozen tot voorzitter van de NOvAA (Nederlandse Orde van Accountants-Administratieconsulenten). Hij volgt daarmee Paul Bosschart op. De Algemene Ledenvergadering van de NOvAA koos Gert Jan van der Wielen (45) tot plaatsvervangend voorzitter. Diana Clement (42) en Herbert Reimers (37) worden bestuurslid.