Nieuws 27 november 2012

Debat over Wab in teken van amendementen

In het eerste deel van de behandeling van de Wet op het accountantsberoep (Wab) vandaag in de Eerste Kamer, stonden de door de Tweede Kamer aangenomen amendementen over scheiding van controle en advies en kantoorroulatie bij oob's centraal.

De wet regelt de fusie van de beroepsorganisaties NOvAA en NIVRA tot NBA. Dat onderwerp kwam slechts beperkt aan de orde. Over de wenselijkheid van die fusie bestaat vrijwel geen verschil van inzicht. 

Dat geldt niet voor de amendementen over een verbod op het verlenen van adviesdiensten bij controlecliënten en over verplichte roulatie van accountantskantoren. Beide amendementen, die de Tweede Kamer in februari van dit jaar heeft aangenomen, hebben betrekking op organisaties van openbaar belang (oob's). De Eerste Kamerleden spraken zich zowel uit over de inhoud van die amendementen als over de vraag of ze 'wezenvreemd' zijn aan het wetsontwerp en bovendien voorbarig, gezien de aankomende regelgeving op Europees niveau. 

Eerste Kamerlid Peter Essers van het CDA meende dat het wetsvoorstel als gevolg van de amendementen een 'ten dele indecent proposal' is geworden. Hij betreurde het dat de scheiding van controle en advies en kantoorroulatie niet als moties zijn ingediend maar als amendementen en wees onder andere op de mogelijke strijdigheid met de vrijheid van diensten in de Europese Unie. 

Om de fusie van de beroepsorganisaties toch snel te kunnen realiseren, pleitte hij voor een 'novelle', waarbij de amendementen uit het wetsvoorstel gehaald worden. Dat leidde tot een discussie over de rol die de Eerste Kamer heeft bij amendementen op wetsvoorstellen. 

Joris Backer (D66) wees onder andere op de in de Wet toezicht accountantsorganisaties opgenomen evaluatie van die wet na vijf jaar. Die evaluatie is er nog niet geweest en vindt waarschijnlijk plaats in de eerste helft van 2013. Daarnaast betwistte Backer de door de indieners van de amendementen gehanteerde argumenten voor de scheiding van controle en advies en kantoorroulatie en wees daarbij op onderzoek van onder andere Nyenrode en hoogleraar Jan Bouwens. 

Backer deed een aantal voorstellen hoe om te gaan met het wetsvoorstel: het gefaseerd laten ingaan van de amendementen, afhankelijk van het Europese wetgevingsproces rond het accountantsberoep, of het voorleggen van de amendementen aan de Tweede Kamer als deze in een Koninklijk Besluit worden opgenomen. De Kamer zou dan kunnen debatteren over het wel of niet in strijd zijn van de amendementen met Europese regelgeving. Het risico van een novelle is volgens Backer dat dit veel te lang gaat duren. 

Margreet de Boer (GroenLinks) vroeg zich af wat de regering precies bedoelt met gefaseerde invoering van de wet. Betekent dit vertraging, of opschorting van de amendementen totdat er een richtlijn/verordening is van de EU. Dat laatste is in strijd met de wens van de Tweede Kamer. 

Geert Reuten (SP), die sprak mede namens PvdD en OSF, meende dat de amendementen, in tegenstelling tot wat regelmatig beweerd is, niet 'wezensvreemd' zijn aan het wetsvoorstel. Het gaat volgens Reuten immers om "regelingen met betrekking tot het accountantsberoep". Hij wees erop dat de mogelijke strijdigheid met Europese regelgeving zoals de regering die ziet, diezelfde regering er niet van heeft weerhouden het geamendeerde wetsvoorstel door te zetten. De SP wenst spoedige inwerkingtreding van de amendementen, met een redelijke overgangstermijn. 

Ook André Postema (PvdA) acht de amendementen niet wezensvreemd. Wel bepleitte hij een meer gefaseerde overgang. 

Menno Knip (VVD) noemde de amendementen wel degelijk 'wezensvreemd' en daarnaast inhoudelijk "nauwelijks verteerbaar". Bij amendement invoeren van zulke ingrijpende wijzigingen acht de VVD niet acceptabel, ook in het zicht van Europese ontwikkelingen op dit terrein. 

Vanavond vergadert de Eerste Kamer verder over de wet. Dan staat het antwoord van de regering op de agenda en de re- en dupliek daarop.