Nieuws

OM: Flinke stijging witwasonderzoeken, meer criminele geldstromen verstoord

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft vorig jaar beslag gelegd op 368 miljoen euro aan crimineel geld. Daarnaast steeg het aantal witwasonderzoeken met bijna 34 procent en waren onder meer accountants verantwoordelijk voor een stijging in meldingen van ongebruikelijke transacties.

In 2020 deed het OM 4354 witwasonderzoeken, vorig jaar waren dat er 5820. Ook de hoeveelheid geld waar beslag op is gelegd steeg met ruim 21 procent, van 303 miljoen euro naar 368 miljoen euro. Van dat bedrag kwam 280 miljoen euro uit twee zaken: een transactie met een Nederlandse grootbank zorgde het afgelopen jaar voor de hoogste incasso van 180 miljoen euro. In een onderzoek naar overtreding van de wet op kansspelen nam de FIOD een bedrag van 100 miljoen euro in beslag. Dit bedrag loopt volgens het OM nog op en is daarom nog niet volledig opgenomen in het genoemde jaarcijfer.

De toename van beslaglegging is volgens het OM het resultaat van "goede samenwerking" binnen de keten.Volgens Anita van Dis, strategisch adviseur criminele geldstromen voor het OM, kennen grote en complexe ontnemingszaken vaak een lange doorlooptijd. "Steeds vaker weten we aan het begin van zo’n onderzoek beslag te leggen op vermogen en andere waardevolle bezittingen. En dat is letterlijk zeer waardevol. Want hoe langer de doorlooptijd, des te groter de uitdaging om een ontneming daadwerkelijk te incasseren. Met stijgende beslagcijfers, nemen de afpakresultaten ook verder toe. Dit komt doordat we vanaf het eerste signaal naar (afpak)kansen kijken, voorlichting geven en specialisten in huis hebben gehaald met een taakaccent op het afpakken van crimineel vermogen", aldus Van Dis.

Crypto en corona

De populariteit van cryptovaluta onder criminelen is ook goed te zien in de cijfers; in 2019 werd er nog slechts 1,1 miljoen euro ontnomen, in 2021 gaat het inmiddels om 34,6 miljoen euro.

Daarnaast leverde de pandemie volgens het OM ook extra uitdagingen op, vanwege fraude met steunmaatregelen of uitgekeerde zorgbonussen, maar ook oplichting met verkoop van COVID-beschermingsmiddelen en valse (negatieve) testen.

Accountants

Volgens het OM weten het OM, de politie, de bijzondere opsporingsdiensten (zoals de FIOD) en banken elkaar steeds beter te vinden en zijn ook accountants verantwoordelijk voor een stijging in het aantal meldingen van ongebruikelijke transacties. "De Financial Intelligence Unit (FIU) ontving een groot aantal ongebruikelijke transacties van meldplichtige instellingen zoals banken en accountants. Dat deze bijdrage essentieel is, berekende het Anti Money Laundering Centre (AMLC) van de FIOD: in 60% van de zaken die de FIOD afdoet, is gebruik gemaakt van door de FIU verstrekte verdachte transacties", aldus het OM.

Verder maakt het OM ook gebruik van informatieproducten van de infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV). Het aantal iCOV bevragingen is wederom gestegen. Daarnaast meldt het OM dat de pilot Serious Crime Taskforce (SCTF) "geïnstitutionaliseerd is tot een structureel samenwerkingsverband".

Wetgeving

Niels Obbink, algemeen directeur FIOD, verwacht positieve effecten van het wetsvoorstel non conviction based confiscation. "Indien het voorstel wordt aangenomen, maakt dit wetsvoorstel het in de toekomst mogelijk om crimineel geld en waardevolle bezittingen afkomstig van criminaliteit via de civiele rechter af te pakken. Ook het wetsvoorstel van de spoedbevriezing is voor de FIU noodzakelijk in een tijd waarin betalingsverkeer steeds sneller verloopt. Dit zijn belangrijke instrumenten om slagvaardig interventies te kunnen plegen op criminele geldstromen", aldus Obbink.

Het OM meldt verder dat het in 2022 extra aandacht besteedt aan digitale geldstromen, het mogelijk maken van fficiëntere informatiedeling tussen de opsporingsdiensten binnen de wettelijke kaders, en het versnellen van de afhandeling van opsporingsonderzoeken en internationale samenwerking.

Gerelateerd

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.