Nieuws 23 november 2023

Van Beusekom: 'Het kan niet doorgaan hoe het nu gaat'

Bestuurslid Hanzo van Beusekom van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) waarschuwde de accountancy op de Accountantsdag 2023 dat de sector hard zijn best moet doen om het huidige systeem op orde te krijgen. "Als er niet iets verandert, dan botsen we over een paar jaar op een volgende mijn en dat zou weleens heel kostbaar kunnen zijn."

Volgens Van Beusekom laat de sector sinds het verschijnen van het rapport 'In het publiek belang' zeker groei zien op het gebied van kwaliteit, maar net als de kwartiermakers vindt hij dat de veranderingen sneller moeten gaan.

"Het kan niet doorgaan hoe het nu gaat. De sector staat er wel oké voor, er is groei, maar er is ook een aantal blinde vlekken. Je ziet langzaam maar zeker dat initiatieven die zijn ingezet sinds 'In het publiek belang' beginnen te werken. Er zijn voorzichtige indicaties dat de kwaliteit van wettelijke controles iets beter wordt. De aandacht ervoor is gestegen."

Vragen blijven stellen

Van Beusekom legt uit dat hij de relatie met accountants als een volwassen relatie wil zien, waarin er zeker gesproken moet worden over wat er goed gaat, maar dat het gesprek over wat er fout gaat niet geschuwd moet worden. "Daar moeten we open en eerlijk in zijn." Hij ziet een parallel met sporten: "Wanneer ben je nou fit? Het is een doorlopend proces, je moet eraan blijven werken. Dat is ook zo met professionele integriteit. Je moet vragen blijven stellen. Verwacht dus niet dat we hier over twee jaar staan en zeggen 'we zijn er'. Als we in dit systeem willen blijven werken, zonder scheiding van controle en advies, dan is er doorlopend werk aan de winkel, dat betekent dat je lastige vragen moet stellen aan jezelf."

De druk die sommige accountants ervaren vanuit de toezichthouder is volgens Van Beusekom misschien niet helemaal terecht. "De AFM is voor sommige accountants belangrijk, maar zo groot zijn we nou ook weer niet. Ter illustratie: we werken met vijftig mensen aan het controleren van de accountancysector. Gepercipieerde druk komt vaak van binnenuit. Ik heb gemerkt dat de meeste accountancyregels al behoorlijk principle based zijn, maar veel is ook onderwerp van gesprek. En daar staan we ook voor open."

Angst slechte drijfveer

Van Beusekom geeft ook aan dat angst een slechte drijfveer is voor leren. "Het leidt tot onbedoelde bijeffecten. Het is vervelend en ongewenst dat er angst is voor controles, zowel voor interne controles als die van de AFM. Wij zijn voor een meer leergerichte cultuur, fouten maken mag, dat doen we allemaal, ook de AFM."

Gespreksleider Rens de Jong vraagt daarop wat de laatste grote fout is die de AFM heeft gemaakt bij de controle van accountants. Van Beusekom noemt de boetes die de toezichthouder eerder heeft opgelegd bij gebrekkige wettelijke controles. "We hebben te hard gehangen op boetes aan organisaties voor onderliggende dossiers. De kantoren hebben ook rechtszaken gewonnen op dit punt en daar hebben we van geleerd. We zijn gebalanceerder gaan kijken, we willen niet op strafexpeditie naar kantoren. Dat is niet onze taak."