Onderzoek: partners door clawback-regeling voorzichtiger met aannemen controleklanten
Zogenoemde 'clawback clausules' zorgen ervoor dat partners van accountantsorganisaties voorzichtiger zijn met het accepteren van controlecliënten. Ook stijgt het inkomen van partners en verstrekken ze minder goedkeurende controleverklaringen.
Dat blijkt uit onderzoek van Tjibbe Bosman, accountant-onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, verricht in opdracht van de Foundation for Auditing Research (FAR). Bosman onderzocht de consequenties van de clawback-maatregel, die eerder onderdeel was van de 53 maatregelen uit het verbeterplan 'In het publiek belang' van september 2014.
Het invoeren van een clawback-regeling, gericht op partners van accountantsorganisaties die oob's controleren, moest bijdragen aan een hogere controlekwaliteit. Door de regeling zijn partners ook jaren later nog financieel aan te pakken voor falende controles.
Clawback-regeling
Een clawback-regeling heeft volgens de aanbevelingen uit 'In het publiek belang' een looptijd van zes jaar, de maximale termijn voor het starten van procedures bij de Accountantskamer. De openbaar accountant legt bij de regeling een bedrag in, dat kan oplopen tot een gemiddeld jaarinkomen.
De accountant kan de aanspraak op dat bedrag verliezen als hij of zij verwijtbaar handelt, wat leidt tot het afgeven van een verkeerde verklaring waaruit maatschappelijke schade ontstaat. Vijf van de zes accountantsorganisaties die oob's controleren hebben inmiddels zo’n regeling ingevoerd voor hun equity partners.
Uitkomsten
Uit de onderzoeksresultaten, gebaseerd op 77 procent van de wettelijke Nederlandse controles tussen 2010 en 2019, blijkt dat clawback clausules vooral maken dat partners minder (risicovolle) controlecliënten accepteren. Ook stijgt het inkomen van de partners, om hen voor het clawback risico te compenseren, aldus Bosman. Bovendien verstrekken partners minder goedkeurende controleverklaringen.
Bosman verzamelde gegevens van circa 159.000 controleverklaringen, ondertekend door zo'n 1.600 openbaar accountants. Volgens de onderzoeker leidt de clawback-regeling niet tot het verminderen van de kans op fundamenteel foutherstel (het van "onwaarde" verklaren van de controleverklaring), het verminderen van winststuring of betere rapportages op het gebied van continuïteit.
"De bevindingen stemmen tot nadenken over de vraag of clawbacks een efficiënte oplossing zijn voor het verbeteren van controlekwaliteit", stelt Bosman op LinkedIn. Hij licht zijn bevindingen toe in een podcast-interview van de FAR met Luc Quadackers, dat via YouTube terug te kijken is. Het onderzoek van Bosman, getiteld Skin in the Game: The Consequences of Audit Partner Clawback Provisions moet nog verschijnen.
Gerelateerd
De accountantswetenschap faalt!
Hoewel financial auditing het predicaat 'wetenschappelijk' krijgt, heeft de brede beroepspraktijk te weinig profijt van wetenschappelijk onderzoek op dit gebied.
Minister vond nog een foutje in nieuwe accountantswet
Demissionair minister Eelco Heinen van Financiën heeft de Tweede Kamer een tweede nota van wijziging gestuurd bij het wetsvoorstel voor de Wijzigingswet accountancysector....
Tweede Kamer kan door met behandelen accountantswetgeving
De behandeling van de Wijzigingswet accountancysector en de implementatiewet voor de Nederlandse invoering van de CSRD kan doorgaan. De Tweede Kamer heeft behandeling...
NBA: Verklaar Wijzigingswet accountancysector niet controversieel
De NBA vraagt de Tweede Kamer om de Wijzigingswet accountancysector en de Nederlandse implementatie van de Europese duurzaamheidsrichtlijn CSRD spoedig te behandelen....
Tweede Kamer spreekt in september over nieuwe accountantswet
De Wijzigingswet accountancysector is door de griffier van de Tweede Kamer op de agenda gezet voor bespreking op 8 september 2025.