Nieuws 12 augustus 2024

ING: structureel personeelstekort in accountancy, wel potentieel voor AI

Positieve vooruitzichten voor de accountantssector, door extra werk dat voortvloeit uit nieuwe regelgeving en beter betaalde opdrachten, worden belemmerd door structurele personeelstekorten. Het waar mogelijk automatiseren van routinematige taken en een deel van de werkzaamheden door AI uit laten voeren, kan zorgen voor groei.

Dat stelt ING Research in haar jongste Vooruitzicht Accountancy. De accountancy volgt in 2024 en 2025 een stabiel groeipad, met een verwachte groei in het aantal gefactureerde uren van respectievelijk 1 en 2 procent, aldus ING.

Vanwege de verwachte lichte economische krimp dit jaar blijven bedrijven, net als vorig jaar, terughoudend met het doen van investeringen. Dat raakt vooral de adviestak. In 2025 trekt de economische groei aan en zal de volumegroei in de accountancy naar verwachting met 2 procent iets hoger uitkomen dan dit jaar.

Meer werk, hogere tarieven

In de komende jaren neemt de vraag naar accountants- en adviesdiensten verder toe door extra werkzaamheden voortvloeiend uit nieuwe regelgeving, zoals de verplichte duurzaamheidsrapportages als gevolg van de Europese richtlijn CSRD en meer focus op fraude en continuïteit bij te controleren bedrijven, meent ING.

De sector heeft niet alleen voldoende opdrachten, ze worden ook steeds beter betaald. Vorig jaar stegen de tarieven voor accountantsdiensten gemiddeld met 6,5 procent. In het eerste kwartaal van 2024 werden accountantsdiensten gemiddeld 4 procent duurder ten opzichte van een jaar eerder.

De hogere tarieven zijn deels compensatie voor de stijgende personeelskosten als gevolg van een krappe arbeidsmarkt, zo schrijft ING. Vanwege aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt is de verwachting dat de tarieven dit jaar, voor het derde jaar op rij, met ten minste 4 procent stijgen.

Krappe arbeidsmarkt zet rem op groei

Ruim de helft van de accountantskantoren kampt met een tekort aan personeel, wat een rem op de groei zet. Dat geldt overigens ook voor advocaten- en notariskantoren, aldus ING Research. Accountantskantoren hebben meer dan genoeg werk, maar onvoldoende capaciteit om aan alle vraag te kunnen voldoen. Ze worden daardoor selectiever in het aannemen van nieuwe klanten en nemen soms afscheid van minder renderende relaties.

Om te kunnen blijven groeien in de structureel krappe arbeidsmarkt moet de arbeidsproductiviteit in de sector worden verhoogd. Dat kan door zoveel mogelijk routinematige werkzaamheden te automatiseren. Naarmate een sector in sterke mate is gedigitaliseerd biedt dit ook groot potentieel voor AI, meent ING. Inzet van kunstmatige intelligentie versnelt de processen en zorgt voor kwaliteitswinst, doordat AI minder foutengevoelig is en sneller fraude kan opsporen.

Andere kennis en vaardigheden

Nieuwe aandachtsgebieden, zoals het inschatten van fraude- en faillissementsrisico's en het verstrekken van assurance bij duurzaamheidsrapportages, stellen andere eisen aan de kennis en vaardigheden van accountants, benadrukt de analyse van ING. Hetzelfde geldt voor het werken met nieuwe technologieën als AI en data-analyse.

Gezien de aard van de werkzaamheden is er grote behoefte aan specialisten, specifiek op het gebied van niet-financiële thema's zoals klimaat, duurzaamheid en digitalisering. Er wordt daarom steeds vaker samengewerkt in multidisciplinaire teams, 'wat een grote omslag is voor de vrij traditionele sector", menen de onderzoekers van de bank.

"Ondanks dat er volop werk is en de rendementen goed zijn, is het duidelijk dat de tot nu toe vrij stabiele accountancysector mee zal moeten gaan in de digitale transitie", stelt Katinka Jongkind, sectoreconoom Services bij ING Research.

• ING Vooruitzichten accountantskantoren