Nieuws 20 oktober 2025

AFM: Accountants geven serieus aandacht aan continuïteit bij controles

Externe accountants geven bij wettelijke controles over het algemeen serieuze aandacht aan de aanpak van (dis)continuïteit, blijkt uit een verkenning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Een data-analyse van de toezichthouder toont een stijgende lijn in het aantal materiële onzekerheidsparagrafen, in controleverklaringen bij cliënten die later failliet gingen. De AFM hoopt dat die stijgende lijn zich voortzet, dat accountants voldoende aandacht blijven besteden aan (dis)continuïteit en blijven werken aan versterking  van hun professioneel-kritische instelling.

Voor de analyse maakte de AFM gebruik van data over 22.633 wettelijke controles door accountantsorganisaties met een reguliere vergunning en 15.595 wettelijke controles door oob-accountantsorganisaties, uitgevoerd in de periode 2021 tot en met 2024.

Tijdig waarschuwen

Gelet op de grote impact van faillissementen moeten gebruikers van de jaarrekening goed inzicht krijgen in de continuïteit van de onderneming. Bij onzekerheden van materieel belang rondom de continuïteit moeten ze tijdig worden gewaarschuwd voor een mogelijk naderend faillissement, aldus de AFM. Dus is het belangrijk dat accountants voldoende en geschikte controle-informatie krijgen, om te kunnen nagaan of de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling juist is.

De AFM deed in 2025 een verkenning naar de wijze waarop accountants hun verantwoordelijkheid nemen bij de controle van (dis)continuïteit. Uit een reeks gehouden interviews blijkt dat accountants "over het algemeen serieuze aandacht geven aan de uitdagingen die komen kijken bij het evalueren van de geschiktheid van de gehanteerde continuïteitsveronderstelling", aldus de toezichthouder.

Die uitdagingen zijn complex, erkent de AFM, die als voorbeeld de toekomstgerichtheid van controle-informatie noemt. Ook de snelle en soms niet te voorziene ontwikkelingen in de buitenwereld maken uitspraken over de continuïteit lastig.

Failliet

Analyse van data die de AFM kreeg van accountantsorganisaties, duidt op een toename van het aantal gevallen dat een materiële onzekerheidsparagraaf is opgenomen in controleverklaringen bij controlecliënten die later failliet zijn gegaan.

Tegelijk zijn er gevallen waarin externe accountants hun verantwoordelijkheid ten aanzien van (dis)continuïteit in wettelijke controles onvoldoende hebben opgepakt. Volgens geïnterviewden zijn belangrijke oorzaken hiervoor bijvoorbeeld onvoldoende afstand tot de controlecliënt, of het ontbreken van een breed en samenhangend (holistisch) begrip van de controlecliënt en haar omgeving, waardoor duidelijke red flags worden gemist.

Belangrijk thema

De AFM is "gematigd positief" over de uitkomsten van de verkenning, die nu geen aanleiding geven voor verdiepend onderzoek. De toezichthouder vindt het belangrijk dat de sector verder blijft werken aan het versterken van de professioneel-kritische instelling. Daarom geeft de AFM in haar rapport ook een aantal verwachtingen mee voor de aanpak van (dis)continuïteit.

De AFM zal aandacht blijven houden voor het thema, bijvoorbeeld door het uitvoeren van data-analyse en het opvolgen van signalen en incidenten.

• AFM: 'Verkenning naar de aanpak van (dis)continuïteit in wettelijke controles'