Nieuws 17 oktober 2025

IMF: Zorg over druk op centrale banken speelt ook in Europa

Het onder druk staan van de onafhankelijkheid van centrale banken is niet alleen in de Verenigde Staten een punt van zorg, maar ook in Europa. Dan gaat het niet zozeer om de eurozone, maar juist om landen net daarbuiten, die geen deel uitmaken van de muntunie.

Daarop wijst Marnix van Rij, bestuurder van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), in een gesprek met persbureau ANP. Al maanden haalt de felle kritiek van de Amerikaanse president Donald Trump op het bestuur van de Federal Reserve de kranten. Trump verwijt de Fed dat die de rente in de VS niet snel genoeg verlaagt en zinspeelde al meerdere malen op een mogelijk ontslag van Fed-baas Jerome Powell. Trumps uitspraken veroorzaken regelmatig onrust onder beleggers.

Volgens Van Rij spelen soortgelijke kwesties in meer landen. "In onze kiesgroep bij het IMF zie ik het ook gewoon", zegt hij. Die kiesgroep omvat naast Nederland en België landen als Bosnië, Georgië en Noord-Macedonië. "Het zijn soms ook politieke stelsels die misschien wat van recentere datum zijn als het om democratie gaat", legt hij uit. "Je ziet dat daar weleens pogingen worden gedaan door de politiek om een stevige vinger in de pap te hebben bij de centrale bank."

Inflatie

Het IMF signaleert in een nieuw rapport een toenemende politieke druk op centrale banken. Het fonds ziet hierin een risico voor de wereldwijde financiële stabiliteit, omdat deze druk centrale bankiers kan hinderen bij het beheersen van de inflatie. Verder zou deze druk de inflatieverwachtingen van beleggers kunnen beïnvloeden, wat weer gevolgen kan hebben voor de internationale financiële markten. De passage in het rapport leest als een waarschuwing aan politici en overheden dat ze zich niet op verkeerde ideeën moeten laten brengen.

Toch denkt Van Rij niet dat zich in de eurozone snel een vergelijkbare situatie voordoet. Dat heeft ook een geschiedenis, legt hij uit. Van Rij verwijst naar de Bundesbank in het oude West-Duitsland, die bekendstond als baken van onafhankelijkheid. "Waarom? Omdat de Duitsers nog een trauma hadden van de forse inflatie van de jaren 20 van de vorige eeuw en zoiets nooit meer wilden."

Later heeft die gedachte volgens Van Rij ook een plek gekregen in de oprichtingsstatuten van de Europese Centrale Bank (ECB). "Je ziet ook dat landen die toetreden tot de euro qua bankenwetgeving volledig moeten voldoen aan die normen, die nu eenmaal in het eurogebied gelden. De euro krijg je niet zomaar."

Bron: ANP