Nieuws Vandaag

AFM schat schade door beleggingsfraude op honderden miljoenen per jaar

De schade door beleggingsfraude is vermoedelijk honderden miljoenen euro’s per jaar en kan zelfs oplopen tot €750 miljoen. Het is een snel groeiend en ernstig maatschappelijk probleem, waarvan de omvang wordt onderschat, stelt de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Het genoemde schadebedrag komt voort uit een vergelijking met andere landen en is een veelvoud van wat tot nu toe wordt geregistreerd. De AFM roept in een rapport op tot een gezamenlijke en intensievere aanpak van deze vorm van financiële criminaliteit. Want beleggingsfraude ontwikkelt zich razendsnel: het wordt steeds professioneler, digitaler en internationaler.

Begint vaak online

Beleggingsfraude begint vrijwel altijd online, aldus de AFM: via sociale media, nepadvertenties en malafide websites worden slachtoffers gelokt, vaak vanuit het buitenland. De geraffineerde, bedrijfsmatige en geautomatiseerde werkwijze maakt iedereen tot potentieel doelwit.

De financiële schade per slachtoffer is vaak aanzienlijk en de psychische impact – mede door schaamte en herhaald slachtofferschap – is groot. Dat maakt het een criminaliteitsthema dat met meer urgentie moet worden bekeken en meer prioriteit moet krijgen, benadrukt de toezichthouder.

"De explosieve groei van beleggingsfraude via online benadering baart ons grote zorgen. Iedereen kan hierdoor getroffen worden, ongeacht leeftijd of ervaring", zegt Laura van Geest, bestuursvoorzitter van de AFM. "Alleen intensieve samenwerking tussen publieke en private partijen kan leiden tot een betere bestrijding van dit groeiende fenomeen met grote financiële en maatschappelijke impact."

Meldingsbereidheid laag

De AFM constateert dat de meldingsbereidheid onder slachtoffers laag is. Maar een klein deel van de fraude wordt, net als in het buitenland, daadwerkelijk gemeld, waardoor de werkelijke omvang structureel wordt onderschat.

In samenwerking met ketenpartners zoals de politie, FIOD, Fraudehelpdesk, FIU-Nederland en de Nederlandse Vereniging van Banken is nu een gedegen schatting gemaakt van de totale schade. Die schatting is gebaseerd op nationale registraties en internationaal vergelijkingsmateriaal.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

De AFM benadrukt dat de bestrijding van beleggingsfraude een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid is van publieke én private partijen en pleit daarom voor hogere prioritering van het thema binnen beleid, toezicht en strafrechtelijke handhaving. "Toezichthouders en opsporingsdiensten moeten op deze ontwikkelingen anticiperen, bijvoorbeeld via een centraal meldpunt en gecoördineerde handhaving", aldus de toezichthouder.

Ook sociale media-platforms en andere poortwachters dragen verantwoordelijkheid voor het voorkomen dat hun diensten worden misbruikt voor malafide doeleinden, meent de AFM.

Rapport: 'Van piramide tot ijsberg: de onzichtbare omvang van beleggingsfraude in Nederland.'