Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een RA stelt de jaarrekeningen samen voor een slopers- en dakbedekkingsbedrijf. De twee aandeelhouders van het bedrijf krijgen ruzie en verschillen van inzicht over de afwikkeling van hun samenwerking.

Een assistent van de accountant stuurt de jaarrekening 2008 in maart 2011 naar de directie van het bedrijf. Bij de jaarrekening is een samenstellingsverklaring gevoegd die op naam staat van de accountant. De assistent heeft "per order" de handtekening van de accountant geplaatst.

In de jaarrekening ontbreken de acquisitie- en commissariaatvergoeding voor 2008 en de vijf voorafgaande jaren. De assistent neemt een acquisitievergoeding van € 750.000 op in de nieuwe jaarrekening en voegt daar opnieuw een samenstellingsverklaring bij opname van de accountant die hij namens de accountant "per order" ondertekent.

Klacht

De accountant heeft:

• de samenstellingsverklaringen bij de twee versies van de jaarrekening 2008 ten onrechte laten ondertekenen door de assistent, die geen accountant is;
• ten onrechte tweemaal een definitieve jaarrekening uitgebracht met een samenstellingsverklaring;
• in de tweede versie van de jaarrekening 2008 ten onrechte de acquisitievergoeding verwerkt.

Oordeel

De klacht is volledig gegrond.

Volgens de Accountantskamer komen de eerste twee onderdelen van de klacht erop neer dat het kantoor tot tweemaal toe een jaarrekening naar buiten heeft gebracht die zij als concept bedoelde, maar er door de toegevoegde samenstellingsverklaring uitzag als definitief. Bovendien was de verklaring niet ondertekend door de accountant.

Bij de mondelinge behandeling van de klacht is gebleken dat het kantoor nog steeds concept-jaarrekeningen naar buiten brengt die voorzien zijn van een (weliswaar niet ondertekende) samenstellingsverklaring. Door deze combinatie naar buiten te brengen loopt het kantoor het risico dat het concept ten onrechte wordt aangezien als een definitieve jaarrekening.

De accountant wist dat de aandeelhouders verwikkeld waren in een juridisch geschil, waarin de jaarrekening een belangrijke rol speelde. Hij had dus alle reden om omzichtig te handelen. Dat de concept-status bekend is bij de opdrachtgever, wil nog niet zeggen dat eventuele derden, zoals financiers, dat ook door hebben.

Gezien de conflictueuze omstandigheden en het ontbreken van onderliggende stukken had de accountant de acquisitievergoeding nooit ongeclausuleerd mogen opnemen in de jaarrekening.

Maatregel

Omdat er geen sprake is van een incidentele fout die tijdig is hersteld, maar van enkele fouten, vindt de Accountantskamer een waarschuwing gepast en geboden.

Annotatie Hans Blokdijk

De Accountantskamer haalt in de uitspraak Leidraad 14 aan. Nu is dit geen voorschrift 'bij of krachtens de wet', zodat een afwijking daarvan niet per definitie een tuchtrechtelijk verwijt oplevert. Van geconstateerde afwijkingen beoordeelt de Accountantskamer dus of deze ook strijdig zijn met de VGC en, in dit geval, de NVAK inzake aan assurance verwante opdrachten. Een richtlijn als Leidraad 14 kan dus niet worden genegeerd.

Te vrezen valt dat de toezending van een conceptjaarrekening met een (nog ongetekende) samenstellingsverklaring in een vertrouwde sfeer wel vaker voorkomt. Meestal zal dit geen kwaad kunnen, maar het is toch niet professioneel. Ook de herkenbaarheid als concept van de jaarrekening behoort buiten twijfel te staan.

Ten aanzien van de acquisitievergoeding heeft betrokkene zich in dit geval duidelijk laten intimideren. De sanctie, een waarschuwing, lijkt dan ook mild.