Tuchtrecht

Deskundige meldt ontbrekende documentatie niet in rapport

Een registeraccountant brengt op verzoek van de rechter een rapport uit over de financiën van een gescheiden man. De rapporteur meldt niet in zijn rapport dat hij cruciale documentatie miste.

Accountantskamer

Zaaknummers:
20/234 Wtra AK
Datum uitspraak:
21 december 2020
Oordeel:
deels gegrond
Maatregel:
waarschuwing
Status:
vernietigd, CBb 21/176, 12 december 2023
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2020:72, Samenvatting CBb-uitspraak

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een man heeft via een bv aandelen in een andere vennootschap, die in 2014 is gefuseerd met een accountantskantoor. De man en zijn vrouw raken verwikkeld in een echtscheiding. Over de verdeling van het huwelijksvermogen en de hoogte van de alimentatie lopen diverse civiele procedures. Daarin moeten de hoogte van het huwelijksvermogen en de draagkracht van de man worden vastgesteld.

De rechtbank benoemt een deskundige die moet beantwoorden:

  1. wat de waarde van de aandelen van de persoonlijke bv is op 31 maart 2014;
  2. wat de gevolgen voor de vennootschap zijn als de man de helft van de waarde van de aandelen, die hij moet uitkeren aan de vrouw, leent van de persoonlijke bv;
  3. hoe de rekening-courantschuld van de directie aan de persoonlijke bv is samengesteld c.q. tot stand is gekomen en wat de invloed is op de waardebepaling als deze vordering wel, niet of ten dele in aanmerking wordt genomen;
  4. of de lening aan de directie van 220 duizend euro al bestond, of die op de peildatum was opgenomen in de stukken van de vennootschap en of die lening betrokken moet worden bij de bepaling van de waarde van de aandelen van de persoonlijke bv;
  5. welke opmerkingen de deskundige verder nog van belang acht voor de nog te nemen beslissing.

Zowel de vrouw als de man heeft de deskundige diverse stukken toegestuurd. In augustus 2016 vraagt de deskundige de man om aanvullende stukken, maar hij ontvangt niet alles wat hij wil. Uiteindelijk stelt de deskundige een concept-rapport op aan de hand van de stukken die hij wél heeft. Hij stuurt het concept-rapport naar de kemphaan en kemphen om de zaak in beweging te krijgen. Naar aanleiding van de inhoudelijke reacties van beide partijen nodigt de accountant hen uit voor een bespreking. Als hij de rechtbank hierover informeert, laat de rechter weten dat de deskundige het onderzoek moet afronden, ongeacht de uitkomst van het gesprek.

Tijdens het gesprek worden afspraken gemaakt over de stukken die de man alsnog moet aanleveren. Begin april 2018 stuurt de accountant het definitieve rapport naar de rechtbank. De vrouw dient een klacht tegen de accountant in bij de Accountantskamer.

Klacht

De accountant heeft:

a. ten onrechte geconcludeerd dat de persoonlijke bv voor de verkoop van de aandelen in het accountantskantoor 222.653,88 euro heeft ontvangen, terwijl uit een bankafschrift van 30 april 2014 duidelijk blijkt dat niet de bv, maar de man zelf deze betaling ontving; bovendien is het de accountant, bij gebrek aan inzicht in de bankgegevens van de persoonlijke bv, ontgaan dat dit niet de enige vergoeding voor de aandelen was;

b. diverse (onjuiste) conclusies getrokken zonder te beschikken over de onderliggende informatie;

c. ten onrechte een oordeel gegeven over de persoonlijke bv in het algemeen en specifiek over de mogelijkheid van deze vennootschap om de helft van de waarde van haar aandelen uit te keren, terwijl hij niet de beschikking had over de jaarrekeningen 2015-2017.

Oordeel

Klachtonderdeel b is deels gegrond, de klachtonderdelen a en c zijn ongegrond.

Maatstaf

Het is vaste rechtspraak van de Accountantskamer en het College van Beroep voor het bedrijfsleven dat de tuchtprocedure niet bedoeld is om de inhoud en totstandkoming van een deskundigenrapport opnieuw en integraal te toetsen. De tuchtrechter beoordeelt alleen of de accountant bij het opstellen van zijn rapport de gedrags- en beroepsregels heeft gevolgd. Uit die regels vloeit onder meer voort dat:

  • het rapport geen onjuiste informatie mag bevatten;
  • de bevindingen en/of conclusies van het rapport een deugdelijke grondslag moeten hebben;
  • de deugdelijke grondslag in beginsel uit het rapport zelf moet blijken.

Ad a Vergoeding voor aandelen

De accountant concludeert in het rapport dat:

  • de werk-bv in 2014 is opgegaan in het nieuwe accountantskantoor;
  • de persoonlijke bv hiervoor 308.442,42 dollar oftewel 222.653,88 euro heeft ontvangen.

Volgens het overgelegde bankafschrift is dit bedrag bijgeschreven op de privérekening van de man, omdat de man – volgens zijn verklaring - in privé over het stemrecht van de aandelen beschikte. De bv heeft hiervoor een vordering op de man in privé op de balans gezet.

De man heeft verder een e-mail overgelegd van het advocatenkantoor dat de verkoop van de aandelen destijds begeleidde. Daarin staat onder meer: "our records indicate that you were entitled to a payment of US$ 308,442.42 in exchange for your shares (This amount looks to be approximately the same as what you indicate below, based on the then-applicable exchange rates)". Dit bedrag stemt aardig overeen met de hoogte van de rekening-courantschuld van de man aan de bv.

Volgens de Accountantskamer mocht de gerechtelijk deskundige ervan uitgaan dat dit bedrag en de aangereikte stukken juist waren. Hij hoefde die niet nader te onderzoeken, ook al omdat de rechtbank hem geen controle-opdracht heeft gegeven.

Ad b Ongefundeerde conclusie

De accountant schrijft in het rapport dat hem uit de stukken is gebleken dat de persoonlijke bv geen aandeel in het kapitaal van het accountantskantoor heeft genomen. Volgens de vrouw kon de accountant deze conclusie niet trekken, omdat hij niet beschikte over de onderliggende informatie.

De accountant heeft zijn conclusie gebaseerd op de beëindigingsovereenkomst van het eerste accountantskantoor met de persoonlijke bv. Hoewel die overeenkomst ontbreekt bij de gedingstukken heeft de accountant die overeenkomst wel gehad. Volgens de accountant staat in de beëindigingsovereenkomst dat:

  • de man en de persoonlijke bv geen aanspraak hebben op "any bonus payment, severance payment, notice period payment or other termination benefits under the Management Agreement and the Employment Contract";
  • de overeenkomst de wederzijdse afspraak "fully and correctly" weergeeft.

De accountant heeft daaruit geconcludeerd dat het nieuwe accountantskantoor de man geen bonus- en beëindigingsvergoeding heeft betaald. Volgens de vrouw heeft zij later bankafschriften en andere stukken - waaronder de Retention Bonus Award Agreement - ontdekt, waaruit blijkt dat de persoonlijke bv of de man in privé wel degelijk een retentiebonus ontving.

Volgens de Accountantskamer is het de vraag of de accountant er gezien zijn deskundigheid mee rekening had moeten houden dat er toch afspraken waren over andere bonussen of nabetalingen die samenhangen met de overdracht van de aandelen.

De accountant heeft aan de toenmalige advocaat van de man gevraagd om de overdrachtsdocumentatie toe te sturen over de participatie in het eerste accountantskantoor. Daarin staat de overdrachtsprijs van de participatie. Volgens de accountant is deze documentatie van cruciaal belang om de waardering van de participatie in het nieuwe accountantskantoor te kunnen toetsen. De accountant heeft die documentatie ondanks herhaalde verzoeken niet ontvangen.

In zijn rapport concludeert de accountant wel dat de vergoeding voor de aandelen 222.653,88 euro was en dat de persoonlijke bv het aandeel in de afrekening op 2 april 2014 heeft ontvangen. Omdat de accountant niet beschikte over de cruciale overdrachtsdocumentatie heeft hij volgens de Accountantskamer niet kunnen concluderen dat dit het enige bedrag is dat voor de overdracht is betaald.

Op de zitting bij de Accountantskamer heeft de accountant gezegd dat hij wel heeft gedacht aan een mogelijke vergoeding voor de zakelijke goodwill, die gebruikelijk is bij dit soort transacties. Maar hij merkt daarover niets op in het rapport. Hij had zijn conclusie over de vergoeding minder stellig moeten formuleren en daarbij het voorbehoud moeten maken dat hij niet beschikte over de overdrachtsdocumentatie, want hij:

  • wist dat hij rapporteerde aan de rechtbank;
  • wist dat de aanlevering van stukken uiterst moeizaam verliep;
  • had uiteindelijk niet alle stukken.

De accountant heeft weliswaar een algemene disclaimer opgenomen, maar die is hiervoor onvoldoende.

Ad c Waarde bij lening

De accountant heeft ondanks zijn verzoeken niet alle stukken gekregen van de man. Zo heeft hij nooit de beschikking gekregen over de jaarrekening 2015 van de persoonlijke bv; dat heeft hij ook vermeld in zijn rapport. Voor de rechtbank was daarom duidelijk dat hij alleen gebruik heeft gemaakt van informatie tot en met 2014, zodat daarover geen misverstand kon bestaan. Volgens de Accountantskamer kon de accountant een oordeel geven over het vermogen van de persoonlijke bv om op 31 maart 2014 de helft van de waarde van haar aandelen uit te keren, hoewel de accountant niet de beschikking had over de jaarrekeningen 2015-2017.

Maatregel

Waarschuwing. De accountant heeft veel moeite gedaan om de benodigde documentatie te krijgen. Zowel de vrouw als de rechtbank wist dat hij desondanks niet kon beschikken over alle stukken. De accountant had dit echter duidelijker naar voren moeten laten komen in zijn rapport. Het valt immers niet uit te sluiten dat het rapport in andere procedures wordt voorgelegd aan een rechter die de voorgeschiedenis niet kent.

Annotatie Lex van Almelo

Een accountant moet als gerechtelijk deskundige in een echtscheidingsprocedure vaststellen wat de man heeft overgehouden aan de verkoop van zijn aandelen in een accountantskantoor. De deskundige doet zijn stinkende best om alle benodigde informatie te krijgen, maar de man stuurt cruciale documentatie niet op. De accountant concludeert desondanks dat de man 2,2 ton heeft ontvangen. Hij vermeldt echter niet dat de man mogelijk óók nog een bedrag heeft ontvangen voor de zakelijke goodwill. Vanwege de beperkte informatie had hij een uitdrukkelijk voorbehoud moeten maken. De opponent van de man - zijn ex - en de rechtbank wisten weliswaar dat hij niet alle informatie had. Maar het rapport kan in een volgende procedure worden voorgelegd aan een rechter, die hiervan niet op de hoogte is.

Bij de stukken die je wél krijgt, mag je er volgens de Accountantskamer als gerechtelijk deskundige van uitgaan dat die juist zijn. Je moet die alleen nader onderzoeken als de rechtbank een controle-opdracht heeft gegeven.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.