Categorie: wet- en regelgeving 
Onderwerp: onafhankelijkheid bij samenstellingsopdracht
Regelgeving: artikel 11 VGBA, Artikel 2 ViO

Vraag

In de krant las ik dat de nieuwe onafhankelijkheidsregels het verbieden om een klant te sponsoren, geschenken aan te nemen en dergelijke. Geldt dit verbod ook voor klanten voor wie ik de jaarrekening samenstel?

Antwoord

De onafhankelijkheidsvoorschriften zijn alleen van toepassing op assurance-opdrachten en gelden dus niet voor een samenstellingsopdracht. Het fundamentele beginsel objectiviteit is van toepassing op alle professionele diensten, dus ook op samenstellingsopdrachten.

Objectiviteit betekent dat de accountant zich, wanneer hij zijn beroep uitoefent, bij zijn afwegingen niet ongepast laat beïnvloeden (artikel 11 VGBA). Hierbij houdt hij rekening met dat wat een objectieve, redelijke en geïnformeerde derde aanvaardbaar en toereikend vindt (artikel 20 lid a VGBA).

De objectiviteit kan op veel manieren worden beïnvloed. Bijvoorbeeld als de accountant zich te zeer met (de belangen van) de cliënt vereenzelvigt of als er een te grote vertrouwdheid met de cliënt groeit. Ook een financieel belang in de cliënt of intimidatie door een dominante persoonlijkheid kan de objectiviteit bedreigen.

Opdrachtgevers of een beperkte kring gebruikers worden in staat geacht de relevante relaties en omstandigheden van een accountant bij een samenstellingsopdracht te kunnen beoordelen. Dit maakt het voor deze partijen mogelijk om de risico's voor de objectiviteit beoordelen; andere gebruikers lukt dat minder goed.

Assurance-opdrachten worden (mede) ten behoeve van het maatschappelijk verkeer uitgevoerd. Volgens de regelgeving is onafhankelijkheid een noodzakelijke voorwaarde voor objectiviteit. Door onafhankelijk van de assurance-cliënt te zijn, laten het accountantskantoor en de accountant aan het publiek zien dat de assurance-opdracht objectief is uitgevoerd. Onafhankelijkheid is dus de zichtbaar gemaakte objectiviteit.

Concluderend: de onafhankelijkheidsvoorschriften bij samenstellingsopdrachten zijn niet van toepassing bij het beoordelen of geschenken of sponsoring een bedreiging zijn voor de objectiviteit. De relevante bepalingen in de onafhankelijkheidsvoorschriften en de toelichting daarbij kunnen wel een indicatie zijn voor een bedreiging van de objectiviteit.