Irene Kramer

De 25 deelnemers komen van meer dan vijftien accountantskantoren en werken daar allemaal aan cultuur en gedrag, vanuit verschillende perspectieven. Naast accountants werkzaam in de samenstel- en/of controlepraktijk, doen ook collega's mee vanuit vaktechniek, learning & development, experts op het gebied van cultuur en gedrag en risk & compliance. Na de eerste keer in maart te hebben gewerkt met het thema 'leren van fouten', ging het in mei jl. over 'vertrouwen versus controle'.

Waarom is het niet 'en'?

"Ik ben tegen het woord versus", daagt gastspreker en professor auditing & assurance Guido Klüth de groep uit. "Zowel vertrouwen als controle is nodig in het accountantswerk, de balans daartussen is nodig. Die balans ligt niet noodzakelijk in het midden, maar is afhankelijk van de context. Dus waarom is het niet 'en'?"

Om het belang van die context te ervaren en om te zien en horen hoe dat bij de andere deelnemers en in hun organisaties is, doen de deelnemers een fysieke oefening. Ze staan in de ruimte op een denkbeeldige lijn, met aan de ene kant 'vertrouwen' en aan de andere kant 'controle'. Drie keer positioneren ze zich op de lijn: Waar staat uzelf op deze lijn? Waar staat uw organisatie? En waar staan de professionals in uw organisatie? Door te bewegen op de lijn, voel je als deelnemer het verschil dat daartussen zit.

Cultuur is gestolde emotie

Als het gaat om hun organisatie, staan de deelnemers gemiddeld meer richting controle. Bij de vraag naar de professionals - die ze zelf soms ook zijn - staan ze gemiddeld meer richting vertrouwen. Vervolgens verdiepen we door reflectievragen te bespreken: Waarom sta je hier en hoe voelt dat? Waar zou je willen staan en wat houdt je nog tegen?

Wie is de mens achter de accountant? Klüth stelt in het tweede deel van de bijeenkomst: "Cultuur is gestolde emotie." Aan de hand van een model vertelt hij over de relatie tussen stemming (emotie) en intentie (de bedoeling) op het gedrag van mensen en het effect daarvan op anderen. Hij gaat in op welke onderliggende componenten bijdragen aan het gedrag van mensen en hun model van de wereld.

Zelf aan de slag

Naast vakmanschap heeft een professional in een werkplaats ook een gereedschapskist nodig. Het idee is dat de deelnemers die gezamenlijk vullen, met tools om de gewenste cultuurbeweging in onze organisaties gericht te ontwikkelen. Micro-experimenten zijn een manier om het geleerde uit de bijeenkomsten toe te passen in de eigen praktijk. Niet groot en vaag, maar klein en iets waarvan je weet: dat kan ik wel!

Naar aanleiding van de eerste cultuurwerkplaats in maart over 'leren van fouten', presenteert een groepje enthousiaste deelnemers een experiment om de drempel te verlagen om in openheid en verbinding, gedrag met een onverwachte uitkomst te bespreken. Dat kan dus zowel gaan over positieve als negatieve onverwachte uitkomsten: over 'fout' maar ook over 'goed'. Dat doen ze met behulp van het zogenaamde G-schema: Gebeurtenis, Gedachten, Gevoel, Gedrag, Gevolg, aangevuld met Geleerd. Een handzame one-pager van de tool 'samen leren van onverwachte gebeurtenissen' is te vinden op de NBA-pagina leren van fouten onder het kopje Zelf aan de slag.

Meer weten?

Aanmelding voor het 2025 cultuur-(werk)programma is gesloten, maar ben je geïnteresseerd naar de uitkomsten? Bekijk dan de uitkomsten van deze bijeenkomst over vertrouwen versus controle met materiaal ter inspiratie en om zelf mee aan de slag te gaan. Daar lees je ook meer over waarom micro-experimenten werken, met een simpel format om ze op te zetten en resultaten vast te leggen. Of lees over de oratie van professor Auditing & Assurance Guido Klüth aan Tilburg University.

‘Lerende organisatie' is het thema van de derde cultuurwerkplaats, op 11 september 2025. Gastspreker is Olof Bik, professor auditing & assurance aan de Rijksuniversiteit Groningen.