Om elkaar te inspireren kwamen jonge en meer seniore accountants van diverse mkb-kantoren bijeen in Leerhotel Het Klooster in Amersfoort. Tientallen beroepsgenoten namen een middag de tijd om stil te staan bij de uitdagingen waar beroepsgenoten in vooral kleinere kantoren mee te maken hebben: verschillende generaties op de werkvloer, aantrekkelijk werkgeverschap en de toekomst van het beroep.

Die uitdagingen van mkb'ers in het beroep zijn veelal dezelfde, zo opende NBA-bestuurder Steef Visser, tevens medeoprichter van kantoor Visser & Visser, in een voor de bijeenkomst geschreven column die vanaf het podium werd voorgelezen. Daarin pleitte hij voor een ondernemende geest. "Als mkb'ers onder elkaar hebben we een platte organisatie. Kan iets anders, of juist beter? Pak het op en kaart het aan!"

Product van je tijdgeest

Dagvoorzitters Robert Mul (manager Beroep en Maatschappij bij NBA) en Donna Maas (voorzitter NBA Young Profs) gaven het woord aan spreker Irene Backhuijs van GetYourGrip Training & Teamcoaching, die de verschillen tussen generaties uit de doeken deed. Generatieverschillen zijn van alle tijden, benadrukte ze, maar hebben in een werkomgeving een andere uitwerking dan thuis. De tolerantie die ouders voor hun opgroeiende kinderen hebben, kan op kantoor geheel afwezig zijn voor stagiairs en junioren. Hoe dan ook, stelde Backhuijs: "Ideeën worden van huis uit meegegeven en belanden op de werkvloer." Denk daarbij aan boodschappen als "van hard werken is niemand doodgegaan", maar ook "doe vooral wat je leuk vindt" of "ga je dromen achterna". Dergelijke kreten onthullen dat generaties niet alleen het product zijn van hun tijdgeest, maar ook een reactie op die tijdgeest.

Bruggen slaan

Grosso modo zijn jongere generaties meer gericht op de in het Engels verwoorde ambities purpose, pleasure & people, waar oudere generaties meer focusten op profit, power & profession. Verschillen die uit dat verschuivende perspectief voortkomen, hebben gevolgen voor de omgangsvormen, de kijk op een loopbaan, ambitie, persoonlijke ontwikkeling, leiderschap, vergaderen, arbeidsvoorwaarden, samenwerking, processen en klantcontact.

'De tolerantie die ouders voor hun opgroeiende kinderen hebben, kan op kantoor geheel afwezig zijn voor stagiairs en junioren.'

Desondanks blijkt uit onderzoek dat alle generaties verlangen naar een meer informele cultuur, focus op impact, duurzaamheid, ontwikkeling, laagdrempelige communicatie en mensgericht leiderschap. Daar zijn bruggen te slaan tussen de generaties, concludeert Backhuijs.

Kopiëren, koffie halen, kop houden

Over deze onderwerpen wisselden bestuurslid Jan-Pieter Bos van NBA Young Profs en bestuurslid Gert-Jan Struik van NBA-afdeling Centrum van gedachten. Bos herinnerde zich dat in 2010 van hem werd verwacht in pak ten kantore te verschijnen. Struik vatte de taakomschrijving die hij als junior bij een big four-kantoor kreeg, samen met wat daar de drie K's heette: 'kopiëren, koffie halen, kop houden'. "De tijden zijn gelukkig veranderd."

Op Struiks kantoor in Gorinchem is onlangs een 69-jarige registeraccountant aangenomen. Die wordt zeer gewaardeerd vanwege zijn enorme vaktechnische ervaring. "Hij doet volop mee." Bos merkt op dat in zijn regionale kantoor - Hak + Baak in Sliedrecht - de generaties goed zijn verdeeld. "We werken goed samen. Juist de jongeren zijn AI aan het testen. De ouderen houden het bij het vertrouwde."

Praktische tips

Om over dergelijke ervaringen verder te praten, ging het gezelschap in vier break out-sessies uiteen. Irene Backhuijs dook met een groep young profs in de praktische kant van het motiveren van generatie Z, de jongste generatie van twintigers, die nu de kantoren binnenstroomt en compleet digitaal is opgegroeid, met de korte aandachtsspanne van dien.

Een zaal verderop ging een aantal partners en managers van kantoren in gesprek over het wat en hoe van aantrekkelijk werkgeverschap. De uitdagingen van werkgevers zijn groot, in een schaarse arbeidsmarkt waarin aan medior accountants van alle kanten wordt getrokken en waarin junioren niet vanzelfsprekend meer een partnerambitie hebben. Tegelijk blijft het vak veeleisend. Een deelnemer kreeg van een Gen-Z-sollicitant te horen dat 'details niet zo mijn sterkste kant' waren.

"Hoe moet je daarmee omgaan? Moet ik accepteren dat jongeren zo zijn?" Marjolein den Hartog, senior HR-adviseur van Visser & Visser, gaf als tips aan werkgevers om er als kantoor voor "te kiezen gekozen te worden". Plezier op het werk is daarbij een aanstekelijke, voor een gezonde cultuur dragende factor.

Gezond mentorschap

Mentors spelen daarin een belangrijke rol. Welke accountant heeft niet geleerd van zijn of haar mentor? Over gezond mentorschap ging een derde deelsessie, onder leiding van Jan Pieter Bos en Lisanne Lüchtenborg-Versluis, bestuursleden van NBA Young Profs. De deelnemers deelden hun ervaringen met inspirerende, transparante en benaderbare mentoren.

'Een deelnemer kreeg van een Gen-Z-sollicitant te horen dat 'details niet zo mijn sterkste kant' waren.'

Een goede mentor, zo concludeerde de groep, is volwassen, vol zelfvertrouwen en eerlijk. Deelnemers die zelf mentor zijn, deelden dat ze van hun junioren niet altijd dezelfde verwachtingen konden hebben. Een deelnemer gaf aan dat een medewerker onder zijn mentorschap in stilte een eigen praktijk optuigde. "Tijdens mentorgesprekken was de boodschap altijd: met mij gaat het lekker hier op kantoor."
Tegen een mentor kun je niet alles zeggen, vond een andere deelnemer. "De ongelijke positie kan gevaarlijk zijn." Op sommige kantoren ligt de keuze voor een mentor in handen van de junior. Veiligheid en gezonde communicatie zijn de basis van goed mentorschap, zo concludeerde de groep.

'Faalmaatje'

Maar hoe zit het dan met fouten maken? Daarover ging een andere groep in gesprek, onder leiding van Remco van der Drift van het Instituut voor Faalkunde. In tweetallen deelden 'faalmaatjes' ervaringen over fouten op de werkvloer. In onze complexe wereld is het introduceren van nieuwe regels de standaard voor het voorkomen van fouten. Maar fouten zijn volgens Van der Drift een kwestie van perspectief: "Is een fout niet een afwijking van een gewenst resultaat?"

'In onze complexe wereld is het introduceren van nieuwe regels de standaard voor het voorkomen van fouten.'

Hij gaf een voorbeeld van de jazzpianist Herbie Hancock, die ooit in een combo met jazzcomponist en trompettist Miles Davis een verkeerd akkoord aansloeg. Davis zag dat niet als fout maar als gebeurtenis, die hem uitnodigde om met dat akkoord te improviseren. Hancock zag dat als een grote les in zijn leven. Is dat inspiratie voor accountants? Of dat in de controlepraktijk van een beroep dat perfectie nastreeft mogelijk is, is de vraag. Maar je kunt ervoor kiezen de beladenheid van een begane fout niet te groot te laten zijn. En om, net als Miles Davis, een zekere speelsheid in de cultuur te introduceren.

In de geest van diezelfde speelsheid sloot Robert Mul de bijeenkomst af met een gedicht van Simon Knepper.

Vertelling

In de bergen trof ik onlangs
Een bepakte grijsaard aan,
Die een voetreis bleek te maken
Naar Egypte en Soedan.

'Doe mij aanstonds weten, vader,'
Bad ik deze oude man,
'Hoe men in de herfst des levens
Zó veerkrachtig blijven kan.'

Hij beschouwde mijn gestalte,
Hief zijn stok met speels gemak,
En betimmerde vervolgens
Ongeremd mijn schedeldak.

'Zo veerkrachtig blijven?' kreet hij,
'Koop een ferme wandelstaf,
En straf onbeschaamde vragen
Zonder mededogen af!'