Fraudeagenda mag nog concreter
De agenda van de NBA-werkgroep Fraude mag verder worden aangescherpt en aangevuld, meent Joeri Frietman.
Vanwege de zwaarwegende maatschappelijke belangen legt de NBA de komende tijd het accent op het versterken van de kwaliteit van accountantswerkzaamheden op het gebied van fraude. De Werkgroep Fraude van de NBA heeft daarvoor een ambitieuze fraudeagenda opgesteld. Hierin worden pijlers benoemd waarmee accountants een betere invulling kunnen geven aan hun verantwoordelijkheid voor het ontdekken van fraude. Wij zien op enkele punten echter de noodzaak tot aanvulling en aanscherping en reageren dan ook op de oproep van de NBA om de fraudeagenda van feedback te voorzien.
Versterk de positie van fraude in de (permanente) educatie
Fraude is versnipperd opgenomen in de theoretische accountantsopleiding. Ook in de praktijkopleiding neemt fraude een beperkte plaats in. Fraudedetectie is echter een belangrijke verantwoordelijkheid van het beroep en zou daarom een veel zwaarder gewicht moeten krijgen in de opleiding. Dit kunnen we bewerkstelligen door fraude als stream op te nemen in de theoretische opleiding en trainees te verplichten het onderwerp te behandelen in bijvoorbeeld de semesterverslagen. Om de kennis en prestaties van accountants op het gebied van fraude verder te vergroten, adviseren wij accountantsorganisaties een meerjarig opleidingsplan op te stellen, zodat de 'fraudeneuronen' blijvend worden geactiveerd na het voltooien van de opleiding.
Zet forensische expertise niet standaard in: investeer in fraudedeskundigheid
De Commissie Toekomst Accountancysector (CTA) heeft aangegeven dat bij de controle de inzet van forensische expertise in alle fasen van het controleproces noodzakelijk is. In onze visie is deze doelstelling niet realistisch: het aantal experts is daarvoor ontoereikend. Bovendien is de expertstatus in lang niet alle gevallen nodig. Wij pleiten voor proportionele inzet: alleen in complexe gevallen is forensische expertise nodig. In de meeste situaties volstaat inzet van fraudedeskundigheid. Daarom adviseren wij accountantsorganisaties een select aantal medewerkers op te leiden tot fraudedeskundige.
Rapporteer bevindingen alleen in concrete gevallen
Accountants worden vanaf het boekjaar 2021 verplicht om in hun controleverklaring aan te geven welke werkzaamheden zijn verricht in het kader van frauderisico’s en de eventuele bevindingen. De doelstelling is een betere communicatie. Dit leidt echter tot een belangrijk onwenselijk effect. Want door deze transparantie spelen we de 'fraudeur' in de kaart: we geven namelijk inzicht in de manier waarop frauderisico's (niet) worden beheerst. Bovendien leidt deze verplichting snel tot standaardteksten met beperkte informatiewaarde voor de gebruiker van de jaarrekening. Naar onze mening is rapportering alleen noodzakelijk als sprake is van een kernpunt in de controle, in concrete gevallen van (een vermoeden) van fraude én wanneer het bestuursverslag onjuiste beweringen bevat over de frauderisicobeheersing van de gecontroleerde entiteit.
Er is al veel vooruitgang geboekt in kwaliteit en zichtbaarheid van de werkzaamheden van accountants op het gebied van fraude. De concretisering van het beleid sluit echter nog niet waterdicht aan op de praktijk en kan naar onze mening nog efficiënter. Kriton pleit dan ook sterk voor een nadere uitwerking van de benoemde punten.
Gerelateerd
Pheijffer: Oud-partner big four verbreekt stilzwijgen
Binnen accountantsmaatschappen is het gebruikelijk om interne conflicten ook intern op te lossen en daarover naar de buitenwereld geen mededelingen te doen. In de...
De epistemische verantwoordelijkheid van de accountant bij fraude
De maatschappelijke opdracht voor accountants, om de betrouwbaarheid van verslaggeving te bewaken, kan alleen worden waargemaakt wanneer de controlepraktijk epistemisch...
Accountant van Jandino ziet chauffeur frauderen met tankpas
De chauffeur van Jandino Asporaat is door de accountant van Jandino betrapt op fraude met de tankpas van de bekende presentator, acteur en comedian. Hij moet de...
Het frauderisico bij schattingen
Vormen schattingen een frauderisico? Ja, maar tot een strafrechtelijke veroordeling voor fraude zal het niet snel komen, meent Marcel Pheijffer.
Marcel Pheijffer gaat in aanloop naar zijn boek weer studeren op fraude
Nyenrode-hoogleraar en columnist Marcel Pheijffer werkt aan een eigen boek over fraude. In aanloop daarheen stort hij zich de komende tijd weer op dat thema.