Discussie opinie 18 mei 2020

Welke crisis?

Laten we te midden van de coronacrisis de transitie naar een meer duurzame samenleving niet vergeten, aldus Fou-Khan Tsang.

Fou-Khan Tsang

Nog niet zo heel lang geleden ben ik gevraagd om ambassadeur te worden van Planet Finance van de NBA. Ik heb daar niet lang over na hoeven te denken; inmiddels is genoegzaam bekend dat ik vind dat accountants ook een rol hebben in de transitie naar een meer duurzame samenleving. Waarom? Omdat ik van mening ben dat elke onderneming, groot of klein, in het komende decennium voor grote vraagstukken komt te staan die te maken hebben met duurzaamheid en daarom ook altijd een financiële component hebben. Even voor de duidelijkheid: de transitie naar een duurzame samenleving bestaat voor mij uit drie elementen: de energietransitie, de transitie naar een circulaire economie en de transitie naar een betere balans met de natuur (onder andere biodiversiteit). Een voorbeeld met best wel wat impact: de stikstofcrisis. Deze is wat mij betreft dus een onderdeel van die transitie. Ik blijf even weg van heel veel politieke discussie, maar de impact hiervan is best groot. We mogen nog maar 100 km per uur rijden en de overheid heeft besloten om een opkoopregeling voor boerenbedrijven te initiëren. En daarmee hopen we dan een zodanige besparing te kunnen realiseren, dat we gewoon kunnen doorbouwen. Dergelijke vraagstukken zullen van invloed zijn op de jaarrekening en daarom zullen wij er iets mee moeten. Passen we al massaal de jaarrekeningen aan van transportorganisaties, boerenbedrijven en bouwbedrijven? Dacht het niet. Toch zou je je moeten afvragen of dat niet zou moeten.

En toen kwam corona... de hele wereld staat op zijn kop, onze accountancywereld ook. Want ineens moeten we in de jaarrekening van 2019 wel goed dit risico verwoorden. En is de onderneming nog wel levensvatbaar na de crisis? Er werd zelfs even voor gepleit om jaarrekeningen gewoon niet uit te brengen, want de onzekerheid was te groot. In jaarverslagen worden de bestuursverslagen en de verklaringen aangepast, om te proberen een nog nauwelijks te kwantificeren risico te duiden.

Nog nooit heb ik in ons vak zo snel zaken zien veranderen. Blijkbaar is er een burning platform nodig om een snelle verandering teweeg te brengen. Maar wat is er anders dan de stikstofproblematiek? Tuurlijk, COVID-19 is een wereldwijd probleem met veel meer economische impact. Maar een boerenbedrijf zonder personeel zou weleens veel meer impact kunnen ondervinden van de stikstofproblematiek dan van COVID-19. Hetzelfde geldt misschien wel voor een bouwbedrijf, dat naast de stikstofproblematiek ook nog eens te maken heeft met de PFAS-problematiek. Heeft u dat dit jaar bij uw bouwbedrijven meegewogen bij de continuïteit? Waarom eigenlijk niet?

De coronacrisis is duidelijk, heel rigoureus en snel, maar uiteindelijk misschien wel simpel op te lossen door een vaccin. De transitie naar een meer duurzame samenleving is veel complexer, gaat veel langer duren en heeft geen simpele oplossing, maar vereist een systeemverandering. In beide situaties hebben wij als accountants een belangrijke rol te vervullen.