Discussie Opinie

Kleur bekennen in de accountancy

Ook binnen het accountantsvak moeten we ons bewust worden van onze vooroordelen, meent Wendy Groot.

Wendy Groot

Terwijl de discussies doorgaan over waarom we hier zouden protesteren tegen een probleem in de VS en over de gevaren van demonstreren tijdens corona, weten we de kern van het debat nog niet echt te raken. Natuurlijk is het makkelijker om te spreken over context en over de manier waarop de boodschap wordt overgebracht, dan het werkelijke probleem te benoemen. Racisme. Want dat gebeurt niet in Nederland, toch? Wij zijn een tolerant volk, we zien geen kleur.

Het is comfortabel om te geloven dat wij niet racistisch handelen, of in ieder geval geen racisten zijn. Maar we doen het, het komt voor. Ook in ons land. En ook in onze sector. Zo heb ik zelf van verschillende kantoren gehoord dat ik daar met een hoofddoek niet mag komen werken. "Zou je 'm niet af willen doen?" Nu wil ik dat niet, maar ik heb in ieder geval nog een keuze. Een donkere huidskleur doe je niet af en een (al dan niet westerse) migratie-achtergrond laat je niet thuis. Ik kan mij voorstellen dat onderscheid op deze gronden nog pijnlijker is.

Daarbij wordt discriminatie niet altijd expliciet gemaakt, het is subtiel, het uit zich in patronen. Zo zijn er vrouwen met niet-Nederlandse achternamen die al door hebben dat ze meer kans maken om voor sollicitatiegesprekken te worden uitgenodigd, als ze de achternamen van hun Nederlandse partners gebruiken. En zo hoorde ik over een organisatie waar een groep vrienden met Marokkaanse achtergrond allen werden afgewezen met dezelfde reden: jullie passen niet goed in het bedrijf. Als we vervolgens keken naar wie er blijkbaar wel in het bedrijf pasten, dan waren dat met name autochtone Nederlanders met een lichte voorkeur voor hockey. Is dat discriminatie? Of voelt een groep vrienden zich te comfortabel in de slachtofferrol?

Nu zijn er voor zover ik weet geen onderzoeken naar discriminatie in de accountancy, maar deze en andere anekdotes uit de sector laten mij zien dat het voorkomt. Hopelijk is het geen omvangrijk probleem, maar dat het voorkomt maakt het in ieder geval een belangrijk probleem. En binnen onze sector wordt toch graag gesproken over het belang van diversiteit; in ieder geval door ondergetekende. Dat gaat verder dan alleen m/v/x.

Als we de huidige protesten willen inzetten voor een positieve verandering, laten we ons dan bewust worden van onze vooroordelen en hoe deze mogelijk leiden tot structurele ongelijkheden tussen verschillende groepen mensen. Als wij onszelf een tolerant volk willen blijven noemen, dan zijn we dat verplicht. Ik ben een groot voorstander van hard werken om vooroordelen te ontkrachten, of om je "in te vechten", zoals onze premier zei. Maar laat dat ons niet ontslaan van onze verantwoordelijkheid om structurele problemen aan te pakken. Ook in onze sector.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Wendy Groot RA is manager bij PwC National Office in Amsterdam, bestuurster van nest accountants academie en PhD-kandidaat bij de Vrije Universiteit Amsterdam.

8 reacties

Wendy Groot

Beste Jan, het is inderdaad een interessante test. En ik ben het met je eens, er is geen makkelijke oplossing. De eerste stap die we wel moeten zetten, is dat we het probleem erkennen. Helaas zie ik nog te vaak dat we ontkennen dat er sprake is van discriminatie, dat we het rationaliseren of dat we de oorzaak (en het probleem) iets te makkelijk verschuiven naar degenen die gediscrimineerd worden. Dat is natuurlijk makkelijk, want als wij geen discriminatie ervaren, voelen wij niet de negatieve gevolgen ervan. We voelen geen urgentie. Maar dit is wel urgent, ook als ons het ons niet direct treft.
We moeten eerst erkennen, pas dan kunnen we allen onze eigen verantwoordelijkheid nemen.

Beste Fouk en Arnout, amen - goed voorbeeld doet volgen.

Fou-Khan Djeh Tsang

Wendy helemaal mee eens met je bijdrage. Ik heb altijd het geluk gehad van de juiste kleur met een beetje rare naam. Binnen ons mooie beroep is inderdaad nog wel iets te doen als het gaat om een andere kleur, geaardheid of een beperking. En niet voor de gelegenheid maar dan echt en ook alle kansen bieden. Als vertrouwenspersoon van het maatschappelijk verkeer moeten we ook een afspiegeling zijn van de maatschappij. En het argument van de klant heeft er moeite mee gaat er bij mij niet in. Ik hoop dat de accountant die dat roept binnenkort van zijn klant te horen krijgt dat een meer divers team toch echt wel wenselijk is.

Maarten den Ouden

Helemaal mee eens!

Jan Bouwens

Beste Wendy

Harvard heeft een instrument ontwikkeld (de implicit association test) waarmee wordt aangetoond dat mensen ook ongewild discrimineren. Zo zijn mensen geneigd collega's aan te nemen die op hen lijken, zelfs als ze aangeven diversiteit na te streven. Dat zou het geval kunnen zijn dat onder je Hockeyvoorbeeld ligt. Het is nog iet zo simpel deze handelwijze te bestrijden. Het helpt alvast om mensen op te nemen in de beoordelingscommissie die zelf geen “hockey-achtergrond” hebben. Maar zelfs dan zullen ook deze mensen een impliciete voorkeur tentoon spreiden. Een werkende aanpak zou zijn dat achtergrond geen rol speelt bij selectie maar dat alleen wordt gelet op inhoudelijke kwalificatie die het werk betreffen. Dat is dan alleen nog maar bij de aanname. Vervolgens zul je deze aanpak ook moeten doorzetten bij de toekenning van taken in audit engagements.

Arnout van Kempen

Niet onbelangrijk: racisme dat je probeert goed te praten, bijvoorbeeld met verwijzing naar je racistische klanten, is nog steeds racisme.

“Ik ben niet zo hoor, maar ja, wat moeten mijn klanten wel denken?” is racisme pur sang.

En ja, het is er. Opvallend en onopvallend. Verstopt onder argumenten die best goed klinken en openlijk.

Wie werkelijk iets wil bijdragen aan het uitbannen van racisme kan dat doen. Zelf, of door mensen met mogelijkheden aan te spreken. Neem gewoon eens wel Aziz aan voor die baan. Maak Fatima eens wel afdelingshoofd. Stoom Ahmet eens wel klaar voor het partnerschap.

Met vrouwen is er al best beweging aan de top van de accountancy zichtbaar, laat nu ook die andere groep “vergeten” talenten mee doen.

En eis NIET dat ze van binnen blanke Hollandse mannen zijn, maar laat ze echt eigen cultuur mee brengen. Knapt de sector van op.

En die klanten? Die bewegen net zo vlot mee, of niet. Dan leren ze nog wat van hun accountant.

Wendy Groot

Richard, dank voor je reactie. Het is fijn dat jij niet te maken hebt gehad met racisme, maar het is belangrijk om te beseffen dat dit niet betekent dat dit voor iedereen geldt in onze sector. Het helpt om te luisteren naar elkaar, wetende dat wij allen onze eigen ervaringen en perspectieven hebben.

Dat gezegd hebbende. Ik begrijp niet helemaal hoe een taalachterstand als drijvende oorzaak naar boven komt. Zelf ben ik nooit beticht van een taalachterstand. Ik zie ook niet hoe de andere anekdotes in mijn opinie daarop zouden kunnen wijzen (zoals het enkel wijzigen van de achternaam).

Richard Knops

Wendy, Mijn gevoel zegt dat mensen in onze branche totaal niet racistisch zijn, maar minder vertrouwen hebben in acceptatie bij de klanten wanneer er sprake is van een taalachterstand in de Nederlandse taal. Dit komt vaak bij het schrijven van de sollicitatie naar voren. Kun jij oplossingen aandragen hiervoor?

Jaap Wassink

Zo heb ik ook jaren gedacht dat we zeer tolerant zijn over homo seksualiteit. De praktijk schijnt echter teleurstellend te zijn.
Dus ja; wees bewust van je vooroordelen en probeer op zijn minst ze terzijde te schuiven als je keuzes maakt of oordeelt over.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.