Discussie Opinie 21 juni 2021

Cultuurverandering binnen de accountancy, een project op losse schroeven

'On the job' wordt de kwaliteit vormgegeven, niet achteraf door een kwaliteitstoets of keurmerk.

Richard Knops

"Het traditionele accountantskantoor met hiërarchische structuur gericht op winstmaximalisatie moet plaatsmaken voor het kantoor met een lerende en open cultuur gericht op kwaliteit", aldus de Kwartiermakers. AQI's, audit only, joint audits en intermediairs zijn manieren om dit te stimuleren. Verder wordt er gesproken over 'tone at the top'. Mooie ambitie, maar vergeten we niet één fundamenteel ding: de nieuwe werkomgeving?

De nieuwe werkomgeving heeft enorme impact op starters en de aanwezige cultuur. Nu sprake is van een deels virtuele werkomgeving, zie je dat er een enorm tekort is aan instroom van ervaren medewerkers.
Ook zouden jonge medewerkers minder waarde hechten aan het negatieve imago van accountants.  Goed zou je zeggen, maar als je veel thuis werkt is het gevoel voor professionele identiteit en verantwoordelijkheidsgevoel gewoonweg moeilijker te ervaren. Dus het is logisch dat je je hierin niet herkent.

Trainees en junior assistenten hebben in coronatijd achterstand opgelopen in hun professionele ontwikkeling. Niet alleen is het moeilijk direct een baan te vinden, maar ook stageplekken zijn lastiger te vinden, omdat dit gewoon minder goed te organiseren is binnen een kantoor. Veel werk aan de winkel dus om dat structureel te herstellen.

Als je een cultuur fundamenteel wilt veranderen, moet je het speelveld zo inrichten dat iedere speler zich hiervoor verantwoordelijk gaat voelen. Lastige opdracht, maar niet onmogelijk.  De 'busy season talks' zijn een mooi voorbeeld van hoe je dit kunt doen. Door professionals met een zelfde passie samen in een huiskamer te zetten, ervaar je meer verantwoordelijkheidsgevoel en zie je wat er echt speelt. Mensen worden echt enthousiast over hun werk. Je gaat je veiliger voelen om over zaken te praten. Zelfs als je introvert bent, zal het bijdragen aan je gevoel van samenhorigheid. 
Mijn advies is daarom: start allemaal een 'busy season talk groep' en bespreek openlijk zaken van kantoor. Verder is het belangrijk als kantoor moderne vormen van leeromgevingen te creëren. De community-app van de NBA is hier een mooi voorbeeld van. Je kunt hier in gesprek gaan met mensen binnen hetzelfde interessegebied.

Het is mooi dat we bezig zijn objectieve indicatoren te ontwikkelen, om 'wat we doen' en 'hoe goed we het doen' transparant te maken voor de buitenwereld. Maar laten we niet vergeten dat het altijd gaat om de mensen erachter. 'On the job' wordt de kwaliteit vormgegeven, niet achteraf door een kwaliteitstoets of keurmerk. Zolang dit op losse schroeven staat, kun je nooit een cultuurverandering realiseren.