FYI
Ruim de helft van het personeel werkt door bij ziekte - SER roept grote bedrijven op mee te doen met diversiteitsportaal - Expats - Is taart eten het nieuwe roken? - Ceo’s zijn bezorgd over de toekomst van hun organisatie - AFM: Accountantskantoren moeten het proces rond cliëntacceptatie verbeteren.
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 1, 2023
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)
Ruim de helft van het personeel werkt door bij ziekte
Meer dan de helft (54 procent) van de werknemers gaat bij ziekte toch vaak aan de slag. Ruim een op de vijf (22 procent) zegt zich na ziekte sneller beter te melden dan een paar jaar geleden.
Dat blijkt uit onderzoek onder 2.600 mensen, in opdracht van vakbond CNV. Zo’n 45 procent van de ondervraagden voelt zich door het huidige personeelstekort bezwaard om zich ziek te melden, aldus de vakbond. Bij de helft belt de werkgever al na enkele dagen op met de vraag wanneer de zieke weer komt werken.
Ruim de helft (57 procent) van de ondervraagden wordt door de werkgever gevraagd naar aard en oorzaak van de ziekte, terwijl dit wettelijk niet is toegestaan. Bijna een kwart (23 procent) stelt dat de werkgever zieke werknemers onder druk zet om snel weer te komen werken; 28 procent van de werkgevers schakelt hiervoor externe bureaus in. “Schadelijk gedrag”, aldus CNV. “Zeker in een tijd waarin psychisch verzuim de grote boosdoener is.” Evengoed neemt zeventig procent van de werkgevers geen maatregelen om werkstress te verminderen. En slechts één op de drie werkgevers investeert in een betere werksfeer om verzuim tegen te gaan.
Verzekeraar Nationale-Nederlanden berichtte eind 2022 over een ziekteverzuim van boven de vijf procent, met name door werkgerelateerde psychische klachten. Uit onderzoek van TNO blijkt dat één op de zeven werkenden (1,3 miljoen mensen) momenteel last heeft van burn-out-klachten.
SER roept grote bedrijven op mee te doen met diversiteitsportaal
De Sociaal-Economische Raad roept grote bedrijven op zich aan te melden voor een nieuw ‘diversiteitsportaal’. Ondernemingen kunnen zo jaarlijks hun resultaten rondom diversiteit delen met de SER en andere deelnemers.
Grote bedrijven kunnen via het nieuwe portaal rapporteren over hun streefcijfers en de man-vrouwverhouding in de (sub)top van de organisatie; over het boekjaar 2022 (verplicht) en 2021 (vrijwillig). Voor het afronden en indienen van hun rapportage hebben bedrijven tien maanden de tijd; de rapportage sluit op 31 oktober 2023. De cijfers worden aan het einde van het jaar openbaar gemaakt.
Het nieuwe platform moet ruim vijfduizend bedrijven op weg helpen om meer vrouwen op belangrijke posities te krijgen. Grote NV’s en BV’s moeten al sinds enige tijd streefcijfers opstellen om de man-vrouwverhouding in de bedrijfstop evenwichtiger te maken. De raad van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven moet voor zeker een derde uit vrouwen bestaan.
De SER biedt ook een ‘topvrouwen-database’ voor bedrijven die op zoek zijn naar vrouwelijke kandidaten voor hun raad van bestuur, rvc of raad van toezicht. Die database bevat gegevens van meer dan drieduizend hooggekwalificeerde board-ready vrouwen, aldus de SER. Het diversiteitsportaal is te vinden via ser.nl.
Expats
Ervaringen van Nederlandse accountants in den vreemde. Dit keer: Carel Bruseker, oud-cfo van Profi Rom Food in Roemenië.
‘Ik kon nog net naar Nederland vliegen, voordat het leger het vliegveld afsloot’
“In 2002 vertrok ik voor het eerst als expat naar Servië. De multinational waar ik als group controller voor werkte had een vijftig procent aandelenbelang gekocht in Doncafe, een Servische koffieproducent. Ik begon daar als cfo. Al toen ik nog accountant bij KPMG was wilde ik naar het buitenland, maar het werd steeds uitgesteld. Mijn expat-wens was de voornaamste reden om over te stappen naar het internationale bedrijfsleven. De burgeroorlog was op dat moment nog maar net achter de rug. In Belgrado liep je langs gebombardeerde gebouwen. Een paar maanden na mijn aankomst werd de premier van Servië vermoord. Direct werd de noodtoestand uitgeroepen. Er waren veel troepen op straat die om de haverklap om je papieren vroegen. Het was heel intimiderend. Ik kon nog net voor een vergadering naar Nederland vliegen, voordat het leger het vliegveld afsloot.”
Sigarendoos
“Je kunt de cfo-rol in een Oost-Europees land niet vergelijken met die in Nederland. De financiële afdeling van Doncafe was op communistische leest geschoeid. De vijftig medewerkers deden niets anders dan cijfers controleren. Is het betaald? Is het geleverd? Als een document was gecheckt, verhuisde het van de linkerkant naar de rechterkant van het bureau. De systemen waren verouderd. Mijn hoofdaccountant zat ‘s ochtends een kwartier te wachten voor haar pc was opgestart. Gelukkig was de oprichter van het bedrijf een jonge vent, met wie ik het goed kon vinden. Hij had Doncafe in vijf jaar opgebouwd tot een van de grootste koffiemerken van Servië. Als je wilde weten wat de kostprijs van een product was, schreef hij dat op de achterkant van een sigarendoos. Die cijfers zaten in zijn hoofd. Het bedrijf was winstgevend, maar men wist niet wat de winst per product of productgroep was. Dat soort analyses moest allemaal nog worden opgezet. Wat ik leerde bij Doncafe en later als cfo van een van de grootste brouwerijen in Servië in praktijk bracht, is dat je moet beginnen met de herstructurering van je financiële afdeling. Neem jonge mensen aan, die net een finance-opleiding hebben afgerond. Daarna implementeer je een nieuw IT-systeem. Train nieuwe medewerkers en moedig ze aan om zelf na te denken. Niet iedereen is geschikt voor zo’n transitie. Al snel bleek dat het met name voor oudere werknemers die in het communistische systeem hadden gewerkt, moeilijk was om mee te gaan in het veranderingsproces. ‘Waarom doe je deze controle?’, vroeg ik ze. Daarop kreeg je gewoon geen antwoord.”
Gesloten envelop
“In 2010 werd ik cfo van Profi Rom Food, een supermarktorganisatie in Roemenië. Het bedrijf was net overgenomen door een private equity-partij, waardoor we in hoog tempo nieuwe vestigingen konden openen. Om te voorkomen dat er werd gerommeld bij de aankoop van nieuwe panden deed ik zelf het offertetraject met aannemers. Ik liet voor iedere verbouwing aannemers naar mijn kantoor komen, met hun offerte in een gesloten envelop, en besliste dan met wie we in zee gingen. Ik geloof niet dat corruptie in Roemenië erger is dan ergens anders. Het was zeker in die jaren door de transitie van het communisme naar een markteconomie wel zichtbaarder. Het was bijvoorbeeld heel gewoon om een verkeersovertreding af te kopen. Dan gaf je vijftig euro aan een politieagent om er vanaf te zijn. Dat je je meer bewust bent van de risico’s van corruptie heeft trouwens een voordeel. Je kunt er daardoor makkelijker tegen optreden. Tegenwoordig woon ik met mijn Roemeense vrouw en zoon in Engeland. We zijn vooral verhuisd vanwege de betere voorzieningen. Roemenië is een prachtig land, maar de gezondheidszorg en het onderwijs zijn niet van het allerbeste niveau. Af en toe doe ik interim-klussen en verder knap ik ons huis op. Waarom niet terug naar Nederland? Die vraag wordt mij vaker gesteld. Het is fantastisch om in het buitenland te wonen. Weliswaar kost het energie om steeds opnieuw een netwerk op te bouwen, maar het is een verrijking van je leven.”
Is taart eten het nieuwe roken?
Roken op kantoor is al jaren uitgebannen. Maar net toen we dachten dat zitten het nieuwe roken was, komt een Britse onderzoeker met een andere conclusie: Taart eten op kantoor, daarmee moeten we stoppen.
Het leek één van de argumenten om na al het corona-thuiswerken weer naar kantoor te komen: Samen met collega’s een verjaardag vieren en lekker smullen van een taart of gebakjes. Maar op taart trakteren als je jarig bent, is net zo schadelijk als collega’s passief laten meeroken. Want je zet mensen aan tot het eten van schadelijke zoetigheid, stelt professor Susan Jebb van het Britse Food Standards Agency. Volgens Jebb onderschatten we de invloed van onze directe omgeving. “Als er cake voor je neus wordt neergezet, ga je voor de bijl. Probeer die verleiding maar eens te weerstaan”, zegt zij in de Britse krant The Times.
Werkgevers moeten meer doen om de gezondheid van hun medewerkers te stimuleren, want het aantal volwassen Britten met overgewicht is in de laatste dertig jaar verdubbeld. En volgens het CBS heeft in ons land ook al de helft van de volwassen Nederlanders overgewicht.
Het Nederlands Voedingscentrum vindt het nadenken over “traktatiebeleid” vooralsnog iets voor een bedrijf en de werknemers zelf, al kan het wel eens in een vergadering worden besproken. Maar gelukkig past het ook nog binnen een gezond voedingspatroon om zo nu en dan iets te eten - zoals een stukje taart - dat buiten de Schijf van Vijf valt, aldus het Voedingscentrum. Op naar de bakker dus voor die verjaardag!
Ceo’s zijn bezorgd over de toekomst van hun organisatie
Als er de komende tien jaar geen veranderingen aan hun organisatie worden doorgevoerd, is deze niet meer levensvatbaar, meent veertig procent van de ceo’s wereldwijd.
In Nederland denkt bijna de helft (45 procent) van de ceo’s dat hun organisatie binnen tien jaar ten einde komt, als deze doorgaat op dezelfde koers. Dat blijkt uit de jongste PwC CEO Survey, een jaarlijks onderzoek naar de visie van bedrijfsbestuurders over de economie, de eigen organisatie en de omgeving waarin zij opereren.
Het optimisme van de ceo’s daalde fors ten opzichte van een jaar eerder, toen de coronapandemie grotendeels voorbij leek en er nog geen oorlog was in Oekraïne. Vorig jaar ging tachtig procent van de ceo’s er nog van uit dat de economie zou gaan groeien. Nu voorziet tachtig procent juist een verslechtering van de economie in de komende twaalf maanden. In Nederland denkt zelfs 89 procent van de ceo’s dat.
Blijven investeren
Dilemma’s waar ceo’s tegenaan lopen gaan onder meer over het managen van acute uitdagingen of het investeren in de toekomst en het wel of niet doorberekenen van hoge energieprijzen aan klanten of tegenover de internationale concurrentiepositie.
Toch blijft het overgrote deel van de ceo’s investeren, vooral in automatisering van processen en systemen, blijkt uit het onderzoek. Voor komend jaar zien Nederlandse bedrijfsbestuurders inflatie, economische volatiliteit en geopolitieke instabiliteit als de grootste bedreigingen voor hun organisatie. Op lange termijn denken ze dat de schaarste aan werknemers en nieuwe regelgeving de meeste impact heeft op hun winstgevendheid. De CEO Survey is beschikbaar via pwc.nl.
AFM: Accountantskantoren moeten het proces rond cliëntacceptatie verbeteren
Accountantsorganisaties met een reguliere vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) moeten snel aan de slag met het verbeteren van hun cliëntacceptatieproces. Bij een meerderheid van dertig onderzochte accountantskantoren is dat proces niet op orde.
Dat blijkt uit het eerste toetsende onderzoek van de AFM sinds de 248 accountantskantoren met reguliere vergunning onder direct toezicht van de AFM vallen. Deze kantoren hebben inmiddels een marktaandeel van 55 procent van de totale markt van circa twintigduizend wettelijke controles in Nederland. Het onderzoek heeft geen betrekking op de zes grootste oob-kantoren.
Een zorgvuldig proces van cliënt- en opdrachtaanvaarding is volgens de AFM “een belangrijke eerste kwaliteitswaarborg voor het uitvoeren van een goede wettelijke controle”. Bij achttien van de dertig onderzochte accountantsorganisaties met reguliere vergunning is het cliëntacceptatiebeleid in ieder geval deels niet op orde, zo concludeert de AFM. De toezichthouder keek bij de dertig kantoren naar in totaal 83 dossiers voor cliëntacceptatie bij controleopdrachten; 71 daarvan vertoonden tekortkomingen. Bij 54 van deze 71 dossiers bleek de beoordeling onvoldoende of niet tijdig. In zeventien gevallen was de beoordeling zelf onvoldoende, maar werd waar nodig wel een maatregel getroffen om een risico af te dekken en was de beoordeling tijdig.
Volgens de AFM vormen de dertig getoetste kantoren een representatieve afspiegeling van de groep reguliere vergunninghouders en zullen wenselijke verbeteringen in de cliëntacceptatie dus voor al die kantoren gelden. De reguliere vergunninghouders moeten daarmee “direct aan de slag”, wat de AFM betreft. Ook goede voorbeelden zijn, samen met verbeterpunten, opgenomen in het rapport, zodat accountantsorganisaties van elkaar kunnen leren. De AFM gaat de komende jaren de kwaliteitsverbetering rondom het proces van cliëntacceptatie “actief volgen en zo nodig haar toezichtactiviteiten hierop afstemmen”.
In een reactie stelt de NBA de zorg van de AFM over dit aspect van de accountantscontrole te delen en met de reguliere vergunninghouders te bespreken hoe zij kan helpen om de kwaliteit “op een hoger plan te krijgen”.
Het rapport Aan de slag! is het eerste in een reeks deelrapporten van de AFM, gericht op het segment van accountantskantoren met een reguliere vergunning. Sinds januari 2022 vallen die kantoren onder direct toezicht van de AFM. Het rapport is beschikbaar via afm.nl.
Meerderheid professionals in accounting en finance is niet voorbereid op de toekomst
De meerderheid van de professionals in accounting en finance is onvoldoende voorbereid op een behoefte aan meer inzicht en voorspellend vermogen.
Dat blijkt uit een analyse van internationaal onderzoek door Deloitte’s Center for Controllership en het Institute of Management Accountants (IMA). Driekwart van de meer dan 1.300 ondervraagde professionals in finance en accounting (waaronder analisten, managers, controllers en cfo’s) stelt dat de ‘controllership-functies’ in hun organisaties bezig zijn met transformeren. Maar vrijwel alle ondervraagden (95 procent) geven aan dat ze nog meer werk hebben te doen of niet snel genoeg vooruitgang boeken.
De wereldwijde coronapandemie had een ‘transformerend effect’ op finance en accounting, met name ten aanzien van digitalisering. Bijna tweederde van de ondervraagde professionals is het ermee eens dat hogere ontwikkelingsniveaus nodig zullen zijn op alle gebieden en domeinen, om in de komende drie tot vijf jaar te voldoen aan de eisen van de controllership-functie.
De onderzoekers hopen dat het rapport voor controllers, cfo’s en andere financials kan dienen als ‘routekaart’ om de grenzen van digitale initiatieven te verleggen. Het Stepping into the future-rapport is beschikbaar via imanet.org.