Magazine 01 oktober 2009

Boeken - oktober 2009

Modern kapitalisme - Autobureaucratie - Crisiseconomie.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 10, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Tekst: Rob Heinsbroek

Modern kapitalisme

“De individuele ondernemer bestaat niet meer.” Aldus Donald Kalff in dit boek waarin hij de voors en tegens van het Angelsaksische en Rijnlandse ondernemingsbestel uit de doeken doet. Over beide is hij niet positief. Er wordt immers in grote lijnen netjes op de winkel gepast, maar het echte ondernemen zijn de mana-gers en ceo's verleerd. Om weer te innoveren en verantwoord te ondernemen is een nieuw model voor grootschalig ondernemen nodig. Kalff beschrijft de structuren voor organisatie en besluitvorming. Het bestuur dient zich enkel te richten op de zorg voor de onderneming zelf. Raden van commissarissen worden afgeschaft. In de zienswijze van Kalff is ruimte voor een zogenaamde Statutaire Raad. Deze raad gaat over de uitgangspunten van beleid en beslist over wezenlijk nieuw activiteiten, fusies en overnames. Kortom, een interessante schets van vernieuwend ondernemingsbestuur.

D. Kalff, Modern kapitalisme - alternatieve grondslagen voor grote ondernemingen, Business Contact, ISBN 9789047002086

Autobureaucratie

Het digitale gezicht van de overheid en de verzorgingsstaat kenmerkt zich steeds meer door de nagenoeg volledige elektronisering en automatisering van instanties als de Belastingdienst en de Sociale Verzekeringsbank. Deze informatisering bij overheidsinstanties heeft - naast verbetering van bijvoorbeeld efficiency - ook de bedoeling om het lerend vermogen van de desbetreffende organisatie te verbeteren. Frans Jorna onderzoekt in dit proefschrift in hoeverre informatietechnologie hierbij behulpzaam kan zijn. Naast uitgebreide theoretische kaders worden diverse overheidsprogramma's door Jorna aan een nadere analyse onderworpen. De conclusies in het slot-hoofdstuk bevatten diverse aandachtsgebieden en zijn - zoals te verwachten bij een onderzoek in de overheidsomgeving - enigszins complex van karakter. Stof tot nadenken in elk geval.

F. Jorna, De autobureaucratie - Informatisering en leren van uitvoering, Eburon, ISBN 9789059723061

Crisiseconomie

Tien jaar geleden schreef econoom Paul Krugman een analyse van de Aziatische crisis. In deze nieuwe editie van dat boek wordt de link gelegd tussen deze crisis van eind jaren negentig vorige eeuw, met de huidige economische crisis. Maar daar houdt de geschiedenisles niet op: de crises in Latijns Amerika (begin jaren negentig, twintigste eeuw), en de liquiditeitscrisis in Japan vanaf 1991. De schuldigen zijn bekend en Krugman gaat het bekende rijtje af: deregulerende toezichthouders, gewetenloze bankiers, en centrale bankiers die de geldkraan te vaak en te hard hebben opengezet (Greenspan anyone?). Positief kan Krugman niet worden. De wereld zit niet in een depressie, maar het fenomeen ‘crisiseconomie’ is nagenoeg overal geldig. In het afsluitende hoofdstuk presenteert hij in elk geval zijn economisch recept: herkapitalisering van financiële instellingen en een keurig ouderwetse Keynesiaanse stimulering van de economie.

Paul Krugman, De crisiseconomie - hoe een herhaling van de Grote Depressie kan worden voorkomen, Uitgeverij Balans, ISBN 9789460030215