Nieuws 12 juli 2010

'Subtop accountantskantoren gaat halveren'

Landelijke en regionale accountantskantoren zullen de komende jaren fuseren, elkaar overnemen of intensieve samenwerkingsvormen aangaan, zo voorspellen diverse trendwatchers. Sommigen denken zelfs dat de top 25 onder de big four zal halveren en dat tal van banen verdwijnen.

Begin deze maand was directeur Ruud Pondman van accountantskantoor Flynth de eerste die zich in het Financieele Dagblad openlijk aan deze voorspelling waagde. Hij zei dit naar aanleiding van de beoogde fusie tussen Gibo Groep en Flynth. Hij krijgt bijval van Jan Wietsma van het financieel adviesbureau Full Finance.

"Aan de bovenkant van de markt zal de accountancy snel kleiner worden", aldus Wietsma. "Dat komt vooral doordat de kosten voor ICT dermate groot worden dat veel kantoren die niet meer alleen kunnen dragen. Technologie maakt tijd- en plaatsonafhankelijk werken mogelijk en stelt real time informatie beschikbaar, waardoor ook nieuwe vragen ontstaan."

Een andere aanleiding voor de schaalvergroting in de subtop van accountantskantoren is de prijsdruk in het mkb-segment, volgens Wietsma. "Hierdoor zijn accountantskantoren op zoek naar nieuwe businessconcepten. Door het ontwikkelen van nieuwe diensten, neemt het onderscheidend vermogen van de traditionele dienstverlening terug."

Met name de kantoren vanaf 25 medewerkers krijgen het zwaar te verduren, zo meent Wietsma.  "Daar zullen vooral banen sneuvelen op mbo-niveau. Ik denk dat een derde van de mbo'ers wordt weggeautomatiseerd. Dit zal de personeelskrapte niet verlichten, want de vraag naar hoger opgeleid blijft. De schaarste aan talent zit juist daar."

De kleinere kantoren zullen zich weten te handhaven, voorspelt Wietsma. "Dat zijn de papa- en mama-firma's die lokale markten bedienen en aantrekkelijk zijn door hun directe nabijheid."

Accountantsorganisatie SRA is minder stellig over deze ontwikkelingen, maar toch denkt men ook hier dat de schaalvergroting zal doorzetten. "Niet alleen bij de top 25 van de accountantskantoren, maar ook breder", zegt Menno Kooreman, hoofd automatisering van SRA. "Ik denk echter niet dat de hoge ICT-kosten de voornaamste oorzaak zijn van deze ontwikkeling. De vernieuwingen op het gebied  van ICT vinden in toenemende mate plaats op het web en daar horen andere verdienmodellen bij. Bedrijven kunnen steeds vaker abonnementen afsluiten voor online dienstverlening door accountants, waarbij de administratie bijna volledig wordt geautomatiseerd en de accountant meekijkt en meestuurt. De ondernemer heeft dagelijks inzicht in de status van zijn boekhouding."

Een grotere aanleiding voor schaalvergroting is volgens hem het ontstaan van nieuwe vormen van dienstverlening, waarvoor opschaling nodig is. "Deze nieuwe diensten worden mede veroorzaakt door de oprukkende automatisering, die steeds beter in staat is om menselijke taken over te nemen. Traditionele diensten staan onder druk. Het is niet voor niets dat de big four op dit terrein een terugtrekkende beweging hebben gemaakt en zich toeleggen op een adviesrol. Met veel middelgrote kantoren gaat het ook die kant op."

Ook Kooreman denkt dat kleine kantoren zich relatief eenvoudig kunnen handhaven. "Ze zijn lean en  mean en dankzij betrekkelijk goedkope software kunnen zij toch grotere bedrijven bedienen. Daarnaast blijft accountancy people business, waardoor zij altijd zichtbaar kunnen blijven."