Selectie accountant nog altijd bij raad van bestuur
De aanstelling van een controlerend accountant gebeurt door de raad van commissarissen. Maar het opstellen van een profiel, de formulering van de controleopdracht en prijsonderhandelingen gebeuren vooral door raden van bestuur.
Dit blijkt uit onderzoek van Grant Thornton naar de afbakening tussen de rollen van bestuurders en commissarissen, uitgevoerd door de onderzoekers Aalt Klaassen en Herbert Rijken. Opvallend is dat de betrokkenheid van commissarissen bij de selectie van accountants groter is bij bedrijven zonder beursnotering.
Overigens is de dominante rol van bestuurders in het selectieproces van controlerend accountants niet algemeen. Ook auditcommissies spelen een rol en in veel bedrijven nemen ook raden van commissarissen zelf het voortouw. Vooral bij de formulering van controleopdrachten is het aantal gevallen waarin commissarissen de regie voeren, bijna even groot als het aantal bedrijven waar bestuurders het initiatief nemen.
De actievere rol van commissarissen bij niet beursgenoteerde bedrijven kan een voorbode zijn van een verschuiving in de relatie van de rvc met het selecteren van controlerend accountants, meent onderzoeker Aalt Klaassen. De verwachting is dat de rvc en dan met name de auditcommissie, als deze er is, een meer prominente plaats in zal nemen ten koste van de rvb. Sommige verzekeraars constateren dat zowel het aantal als de hoogte van het aantal claims tegen commissarissen toeneemt.
"Raden van commissarissen moeten zich sterker manifesteren met het oog op aansprakelijkheid. De accountant controleert het bestuur namens de raad van commissarissen, en daarmee is de commissaris ook aansprakelijk voor het toezicht. Ook in Nederland worden steeds vaker claims ingediend tegen commissarissen na tegenvallende resultaten."
"Vroeger was het selecteren van een accountant een kwestie van vertrouwen, maar gebleken is dat dit geen waarborg is dat alles goed gaat." Klaassen betwijfelt of commissarissen de bestuurders zullen negeren bij het aanstellen van een accountant. "Ik weet van cfo's die gedreigd hebben om op te stappen als een bepaalde accountant werd aangesteld. Bestuurders eisen branchekennis van de accountant. Als die ontbreekt moet men de accountant in feite zelf opleiden en daarvoor ontbreekt de tijd bij bestuurders."