Nieuws 05 juni 2012

Accountantskamer: AFM klaagt opvallend weinig

De Accountantskamer verklaart klachten tegen accountants vaker gegrond en legt 'beduidend vaker' maatregelen op dan de Raden van Tucht indertijd deden. "Zo bezien is de Accountantskamer iets strenger dan de voormalige Raden van Tucht", schrijft de Accountantskamer in zijn eerste jaarverslag.

Afgezien van de 176 PE-zaken die de beroepsorganisaties in 2011 aanreikten, werden vorig jaar 164 reguliere klachten ingediend; 20 procent meer dan in 2010. Wanneer je de 70 klachten meetelt die zijn ingediend bij de Klachtencommissie NIVRA-NOvAA wordt over ongeveer 1 procent van de accountants geklaagd. Volgens de Accountantskamer mag daarvan gezegd worden dat dit aantal 'gering' is. 

In het Jaarverslag 2011 - Vooruitblik 2012 stelt de Accountantskamer vast dat 'slechts 1 procent van de registeraccountants' zich niet (helemaal) houdt aan de permanente-educatieverplichtingen. Daarom kan het handhavingsstelsel dat het NIVRA heeft gekozen 'succesvol' genoemd worden. De NOvAA controleert daarentegen slechts één keer in zes jaar of haar leden zich houden aan de PE- verplichtingen. 

In 2011 legde de kamer ongeveer 3,5 ton aan PE-boetes op. De helft daarvan is geïncasseerd. Als boetes niet worden betaald, volgt een nieuwe tuchtzaak waarin een (voorlopige) doorhaling kan worden opgelegd. 

Wat betreft het toezicht op de kwaliteitsborging pakt de NOvAA volgens de Accountantskamer beter door dan het NIVRA. Bij tekortkomingen dient de NOvAA stelselmatig een klacht in tegen de leidinggevende c.q. verantwoordelijke van het kantoor. De Accountantskamer vindt het 'opvallend' dat het NIVRA in de afgelopen jaren vrijwel geen enkele klacht heeft ingediend tegen een accountantskantoor zonder wettelijke controlepraktijk waar de kwaliteitsborging tekort schoot. "Dat doet de vraag rijzen of het eigen toezicht van het NIVRA op de kwaliteitsborging door kantoren zonder Wta-vergunning wel adequaat geregeld is." 

Omdat er over interne en overheidaccountants niet wordt geklaagd, vindt de Accountantskamer dat het tuchtrecht op dit gebied faalt. 

De Accountantskamer vindt dat er relatief weinig klachten worden ingediend over wettelijke controles. Dat zou kunnen komen omdat de opdrachtgever weinig belang heeft bij de publiciteit van een openbare tuchtprocedure. Voor andere potentiële klagers kan het moeilijk zijn om het bewijs te leveren. Daarom zou het goed zijn als de Accountantskamer de AFM naar aanleiding van een klacht zou kunnen vragen een onderzoek in te stellen. 

De Accountantskamer vindt de AFM "bij uitstek de aangewezen organisatie om tuchtklachten tegen externe accountants in te dienen". Nu nogal wat controledossiers volgens de AFM onder de maat zijn, vindt de Accountantskamer het 'opvallend' dat de AFM tot nu toe slechts twee klachten tegen een externe accountant heeft ingediend. "Daardoor wordt de (...) versterking van het tuchtrecht en de publieke verantwoording van externe accountants (...) niet bevorderd." 

De Accountantskamer zou graag zien dat de beroepsorganisaties komen met specifieke regelgeving voor rapportages waarin accountants het standpunt van hun cliënt ondersteunen in bijvoorbeeld gerechtelijke procedures of overlegsituaties. De eisen voor dergelijke rapportages zijn nu te onduidelijk, terwijl de uitspraken van de Accountantskamer hierover 'noodgedwongen vrij casuïstisch' zijn en dus te weinig houvast bieden. In de regelgeving zou de onafhankelijkheidseis moeten worden hersteld voor niet-controlerend accountants. 

Wat de persoonsgerichte onderzoeken betreft, kan men zich volgens de Accountantskamer afvragen of het niet 'opportuun' is dat de beroepsorganisaties met dwingende regelgeving komen, "gezien de conflictueuze aard van de forensische accountancy en het daarmee verbonden hoge afbreukrisico voor de goede naam van het accountantsberoep".