Nieuws 03 april 2013

Leo Stevens: 'Belastingontwijking legaal maar niet rechtvaardig'

Het ontwikkelen van internationale sluiproutes en belastingconstructies moeten we uitroeien met dezelfde passie waarmee we ook proberen internationale dubbele belastingheffing te voorkomen. Dat schrijft emeritus hoogleraar Leo Stevens vandaag in Het Financieele Dagblad.

Nederland kan gezien de collectieve lastendruk van 45 procent geen belastingparadijs worden genoemd. Maar moet Nederland erin berusten dat multinationals mede door inschakeling van het Nederlandse verdragennetwerk wereldwijd hun belastingen kunnen ontlopen?

"Nee, natuurlijk niet", schrijft Leo Stevens, emeritus hoogleraar fiscale economie Erasmus Universiteit Rotterdam, vandaag in het het Financieele Dagblad.

De hoogte van de belastingdruk zegt niet alles over de verdeling ervan. En daar gaat het om. In het Nederlandse belastingstelsel zijn diverse groepen personen en organisaties aan te wijzen die er relatief gunstig uitspringen, aldus Stevens.

Hij noemt de eigenwoningbezitter met zijn riante hypotheekrenteaftrek als voorbeeld,  en ook de door de Nederlandse politiek ingevoerde verlaging van het tarief van de vennootschapsbelasting.

Nederland wenste daarmee zijn internationale fiscale concurrentiepositie voor internationale bedrijven te versterken, maar volgens Stevens "betaalden de particuliere sector en - in mindere mate - de mkb-ondernemingen daarvoor de rekening".

Kritiek van fiscale wetenschappers werd weggewuifd. "Nederland moest als vestigingsland prominent in de etalage worden gezet en daarbij scoorde een opzichtige tariefsverlaging het beste. Waarschuwingen dat dit een vorm van schadelijke belastingconcurrentie uitlokt en een ratrace waarvan slechts het internationale bedrijfsleven profiteert, werden in de wind geslagen."

Voor internationale tax planning - het ontwikkelen van internationale sluiproutes en belastingconstructies - geldt hetzelfde verhaal. Het werkt contraproductief.

"Dergelijke vormen van schadelijke belastingconcurrentie moeten we uitroeien met dezelfde passie waarmee we ook proberen internationale dubbele belastingheffing te voorkomen. Het beschadigt de internationale rechtsorde, ook al wordt (terecht) steevast betoogd dat de ontwijkingsconstructies legaal zijn. Ze zijn echter niet rechtvaardig, evenals het niet rechtvaardig is dat hoge inkomens méér profiteren van de hypotheekrenteaftrek dan lagere."

Door krampachtig vast te houden aan de nationale soevereiniteit krijgen we dit soort problemen nooit opgelost, schrijft Stevens. Die moeten we in groter verband, dus in Europese context, uitbannen. In plaats van energie te steken in naming en shaming, zoals volgens hem nu in de publieke discussies gebeurt, zou hij daarom liever adequate wetgeving zien.

"Bestrijding van schadelijke belastingconcurrentie vereist doelgericht optreden in communautair of internationaal verband. Beter is het daarom een constructieve bijdrage te leveren aan de pogingen van de Europese Commissie en de Oeso te komen tot een effectievere aanpak van belastingontduiking en -ontwijking in internationaal verband."