Nieuws 12 december 2014

Kamer wil Huis voor Klokkenluiders

De Tweede Kamer wil dat er een onafhankelijk Huis voor Klokkenluiders komt, dat rechtsbescherming biedt aan melders van misstanden en zelf onderzoek doet naar klokkenluidermeldingen.

Dat schrijft de Volkskrant. Deze week is een wetsvoorstel met die strekking, gesteund door zeven partijen, naar de Raad van State gestuurd. Volgens initiatiefnemer Ronald van Raak (SP) wordt het Huis voor Klokkenluiders een zelfstandig bestuursorgaan, dat los komt te staan van de centrale overheid. Het krijgt een budget van ongeveer 3,5 miljoen euro is en gaat jaarlijks naar schatting vier- tot zeshonderd klokkenluiders helpen.

Bouwfraude

Van Raak heeft ruim twee jaar gewerkt aan het wetsvoorstel, aldus de krant, nadat eerdere pogingen om de rechtspositie van klokkenluiders te regelen waren gestrand. "Aanleiding voor de Tweede Kamer om zich in deze problematiek te verdiepen, was onder meer het lot van Ad Bos, de klokkenluider in de bouwfraude, die berooid in een caravan belandde, jaren nadat hij het op grote schaal samenspannen van bouwbedrijven openbaar had gemaakt."

De indieners verwachten dat in 10 procent van de gevallen - zo'n vijftig keer per jaar - medewerkers van het Huis voor Klokkenluiders zelf onderzoek zullen doen naar mogelijke misstanden. Het Huis krijgt daarvoor ruime bevoegdheden, met name als de affaire speelt bij de overheid. De overheidsinstantie, zoals een ministerie of een waterschap, moet de onderzoekers toegang verlenen en volledig meewerken.

Tegenstanders

Het Huis zal ook misstanden bij bedrijven onderzoeken, maar kan daar niet zomaar naar binnen stappen. Het onderzoek naar meldingen uit het bedrijfsleven zal zich in eerste instantie beperken tot het opvragen van informatie en schriftelijk bewijs. Bij vermoedens van strafbare feiten wordt het Openbaar Ministerie ingeschakeld.

De Volkskrant schrijft dat "achter de schermen tot vorige week hard gelobbyd is om te voorkomen dat de verregaande rechtsbescherming voor klokkenluiders in de wet geregeld werd". Tegenstanders, onder meer uit de hoek van de werkgeversorganisaties, zouden bang zijn dat het Huis voor Klokkenluiders een aanzuigende werking heeft op querulanten en werknemers die met ontslag worden bedreigd. Ook vinden zij dat bedrijven zelf verantwoordelijk zijn voor het afhandelen van misstanden op de werkvloer en dat er al meer dan voldoende toezichthouders en inspecties zijn.

Een Huis voor Klokkenluiders kan op een ruime meerderheid in de Kamer rekenen. Een eerdere versie van het wetsvoorstel werd door de Tweede Kamer aangenomen, maar sneuvelde in de senaat.