Initiatiefgroep: wetenschap laat 'wicked problems' accountancy liggen
De wetenschap heeft verzuimd tijdig onderzoek te doen naar de dieperliggende oorzaken van de problemen waar het accountantsberoep mee worstelt. Dat schrijft een initiatiefgroep die zoekt naar alternatieven voor het opdrachtgeverschap voor accountantscontroles, in een opinie in het FD.
Sinds de Enron-affaire van 2001 is sprake van een vertrouwenscrisis richting controlerend accountants "en de kredietcrisis van 2008 zorgde nog eens voor een stroomversnelling", aldus de initiatiefgroep. "Iedereen buitelde over elkaar heen met verklaringen en mogelijke oplossingen. Had hier vanuit wetenschappelijke hoek niet wat eerder de helpende hand geboden kunnen worden?"
De 'Initiatiefgroep Opdrachtverbreding Accountantscontrole' verwijst naar de bevindingen van de Monitoring Commissie Accountancy (MCA), die begin november werden gepresenteerd. De MCA stelt dat de sector bij haar eigen verbeterplan uit 2014 een aantal dieper liggende oorzaken heeft laten liggen. Deze wicked problems gaan over het verdienmodel van accountants, het partnermodel, de balans tussen publiek belang en cliëntbelang, de rol van de accountant bij het ontdekken van fraude en een eenduidige visie op kwaliteit.
Tijdsdruk
Volgens de initiatiefgroep komt dat doordat de werkgroep Toekomst Accountantsberoep twee jaar geleden door de politiek onder grote tijdsdruk is gezet. "Binnen vier maanden moest een pakket maatregelen worden ontworpen om drastische ingrepen van de overheid te voorkomen. Er was geen tijd om te reflecteren, zoals de MCA nu heeft gedaan. Daarbij kon de werkgroep bovendien niet bogen op wetenschappelijk onderbouwde oorzakenanalyses."
Volgens de auteurs (Rik Blijham, Wim Nusselder, Richard Overweg en Gido Visser) loopt de wetenschap "hopeloos achter" bij het vinden van antwoorden op de knelpunten in de accountancy, zoals het gegeven dat de accountant betaald wordt door de gecontroleerde.
Taboes
Bij het zoeken naar alternatieven voor het opdrachtgeverschap voor accountantscontroles heeft de initiatiefgroep zelf ook "wetenschappelijke leemte" ervaren. Niet alleen bleek er over opdrachtgeverschap weinig wetenschappelijk onderzoek te zijn, maar "pogingen van onze kant om wetenschappelijk onderzoek te entameren stuitten vooral op weerstand, hetzij op inhoudelijke gronden, dan wel op financiële gronden. De sector zelf mag zijn taboes hebben, ook de wetenschap lijkt ten aanzien van deze onderwerpen een gevoel van urgentie te ontberen".
De oproep vanuit de MCA om de wicked problems bespreekbaar te maken moet volgens de initiatiefgroep daarom niet alleen aan de sector, maar ook aan de wetenschap worden gericht. "Opdat de sector meer vaste grond onder de voeten krijgt bij de implementatie van maatregelen die de noodzakelijke veranderingen moeten bewerkstelligen."
Gerelateerd
Financiën consulteert Wijzigingsbesluit accountancysector
Het ministerie van Financiën legt een ‘Wijzigingsbesluit accountancysector’ ter consultatie voor. Reageren kan tot en met 21 december aanstaande.
Eerste Kamer hamert accountantswet op 7 oktober af
De Wijzigingswet accountancysector staat al op 7 oktober op de agenda van de Eerste Kamer. Pas zeer recent besloot de Commissie Financiën van de senaat om de accountantswet...
In de Eerste Kamer wordt de accountantswet een hamerstuk
De Commissie Financiën van de Eerste Kamer heeft, na de recente instemming door de Tweede Kamer, besloten dat de Wijzigingswet accountancysector als hamerstuk kan...
FD: Wijzigingswet afgezwakt in aanloop naar behandeling door Tweede Kamer
De Tweede Kamer heeft de Wijzigingswet accountancysector goedgekeurd, maar de inhoud is gedurende de totstandkoming afgezwakt. Experts spreken tegenover het FD van...
Tweede Kamer stemt in met accountantswet
De Tweede Kamer heeft op 23 september ingestemd met de Wijzigingswet accountancysector. De wet kreeg brede steun van de verschillende partijen in het parlement.