Nieuws 11 oktober 2018

Overleg Kamer en MCA: nog een jaar respijt voor accountants

In het komende jaar moet de verbetering van de controlekwaliteit van accountantsorganisaties echt zichtbaar worden. Dat is één van de uitkomsten van overleg tussen de Monitoring Commissie Accountancy (MCA) en de vaste Kamercommissie Financiën van de Tweede Kamer op 10 oktober.

MCA-voorzitter Ada van der Veer presenteerde aan de Kamercommissie de inhoud van het tweede MCA-rapport  Doorpakken!, dat eind mei uitkwam. Daarbij gaf zij aan dat kantoren flinke vorderingen hebben gemaakt en dat kwaliteit nu meer centraal staat. Positief is ook dat young profs steeds vaker bij thema’s betrokken worden. Tegelijk zijn de effecten van genomen maatregelen nog onvoldoende aantoonbaar en wordt het veranderproces volgens de MCA onderschat. Ook is meer visie en daadkracht nodig bij het aanpakken van de eerder benoemde wicked problems en moeten werkdruk, tijdsdruk en budgetdruk hoger op de agenda.

De brief  die de NBA namens de sector voorafgaand aan het gesprek aan de Kamer heeft gestuurd is volgens de MCA een voorbeeld van verbetering van de toonzetting in de sector. De MCA herhaalde tegenover de Kamercommissie dat zij op dit moment geen nieuwe wetgeving voorstaat. De sector moet zelf nadenken over het wegnemen van prikkels en bijbehorende maatregelen en heeft daarbij volgens de MCA "geen inspanningsverplichting , maar een resultaatverplichting".

Prestatie-indicatoren

Een deel van de Kamerleden is bezorgd over de snelheid van de veranderingen in de sector en wil daarom wel nadenken over aanvullende wetgeving als stok achter de deur. De Kamercommissie gaf ook aan dat zij harde prestatie-indicatoren mist waar de sector op afgerekend kan worden. Daarnaast vindt de Kamer het jammer dat de MCA zelf geen oplossingen aandraagt voor de wicked problems. Volgens de MCA ligt de verantwoordelijkheid daarvoor echter bij de kantoren.

Volgens Roald van der Linde (VVD) worden kantoren steeds kritischer op de acceptatie van klanten. Dat levert soms problemen op, zoals eerder bij gemeenten en recent nog bij een beursfonds  dat geen accountant kan vinden. "Is er een vangnetbepaling voor verweesde organisaties? Moeten wij iets regelen?"

Van der Veer (MCA) noemde een en ander "een zorgelijke ontwikkeling", die wordt gedreven door capaciteitsproblemen en hogere kwaliteitseisen. "Klanten moeten hun zaken op orde hebben, maar men neemt ook afscheid van corporaties en zorginstellingen omdat het verlieslatende of risicovolle audits zijn. Dat strookt niet met het publiek belang", aldus Van der Veer. "Iedereen met een wettelijke controleplicht heeft wat ons betreft recht op een accountant."

De Kamercommissie vroeg zich af of kleine niet-oob’s wel aan de hogere eisen kunnen voldoen. Daarop stelde MCA-lid Carin Gorter dat je niet moet tornen aan de kwaliteitseisen voor een wettelijke controle.

Audit only

Op een vraag van Henk Nijboer (PvdA) of de fundamentele problemen nu door de sector worden onderkend, gaf de MCA aan zeker vooruitgang te zien. "Men spant zich in, maar met name de structuurmodellen komen erg dichtbij voor partners en bestuurders. Of ze dat nu echt gaan aanpakken weten we niet. Er is vooruitgang, maar het gaat niet ver genoeg. Daar hebben ze nog een jaar voor."

Met name de SP toonde zich opnieuw voorstander van een audit-only model. MCA-lid Marcel Pheijffer gaf aan dat een "makkelijke politieke oplossing" te vinden. "Ik zou graag zien dat kantoren hun kwaliteiten binnen advies en tax juist beter inzetten in hun controle. Practice what you preach. Er zijn meer keuzes dan audit only."

MCA-voorzitter Van der Veer benadrukte aan het slot opnieuw dat de commissie erop vertrouwt dat de sector  passende actie onderneemt, zodat nieuwe wetgeving niet nodig zal blijken. "Wij hebben er vertrouwen in dat volgend jaar een onomkeerbaar proces in gang is gezet en dat vervolgens binnen afzienbare tijd het einddoel bereikt wordt."

Waarschijnlijk wordt op korte termijn een Algemeen Overleg met de minister gepland, waarin de Kamer verder zal spreken over de accountancy. De MCA presenteert in het najaar van 2019 haar derde en laatste rapport over de voortgang van de verbetermaatregelen. Komend voorjaar verschijnt ook een nieuw onderzoek van toezichthouder AFM, over de controlekwaliteit bij oob-accountantsorganisaties.