Nieuws 15 juni 2018

Mkb controledag 2018: 'persoonlijkheid speelt een grote rol'

NBA Opleidingen organiseert op woensdag 4 juli voor de derde keer een speciale studiedag voor accountants werkzaam in de mkb-controlepraktijk. Dagvoorzitter Dick van Onzenoort blikt vooruit. "Het blijft mensenwerk waarbij persoonlijkheid een grote rol speelt."

Lieuwe Koopmans 

Volgens Van Onzenoort, in het dagelijks leven werkzaam bij het bureau vaktechniek van BDO, is er zeker behoefte aan een aparte mkb controledag. "We signaleren dat veel onderwerpen die spelen bij de grote kantoren na verloop van tijd ook op het bordje komen van de middelgrote en kleine accountantskantoren. Dat heb je niet alleen over regelgeving en toezicht, maar ook over tuchtrecht en de alledaagse praktijk. Dat kun je dan ook het best vanuit het perspectief van de mkb-accountant belichten. Zij kunnen dit vervolgens meenemen in de risicoanalyse en de dossiervoorbereiding voor het komende controleseizoen."

Rode vlaggen

Een van de onderwerpen die op de studiedag aan bod komt, is het herkennen van 'rode vlaggen'. De werkzaamheden rond de Wwft (Wet ter voorkoming van Witwassen en Financiering van Terrorisme) worden voor mkb-accountants steeds belangrijker, aldus Van Onzenoort. "De definitie van witwassen is de afgelopen jaren door jurisprudentie nogal opgerekt. Behalve het traditionele witwassen van crimineel geld gaat het inmiddels ook om belastingfraude. Voor wat betreft de geldstromen rond terrorismefinanciering zie je dat betrokkenen zoveel mogelijk onder de radar willen blijven en vaak gebruik maken van stichtingen of non-profitinstellingen. Dat is bij uitstek een terrein voor mkb-kantoren."

Een andere rode vlag kan ontstaan bij de inhuur van deskundigen. "Het gaat dan om externe deskundigen die in het kader van de accountantscontrole worden ingezet. Niet zelden huurt echter de klant zo'n expert in. De accountant moet in dat geval beoordelen of deze externe voldoende onafhankelijk en deskundig is." Volgens Van Onzenoort gaat dat te vaak fout, wat onder meer blijkt uit recente AFM-rapportages. "Accountants stellen onvoldoende vragen over de objectiviteit van de expert of zijn onvoldoende kritisch op het uitgevoerde werk."

Toezicht

De studiedag geeft daarnaast uitgebreid aandacht aan toezicht op accountants.Voor een groot deel van de mkb-kantoren geldt dat de SRA het toezicht uitvoert, op basis van een convenant met de AFM. "De belangrijkste boodschap is dan ook dat kleine en middelgrote kantoren goed kennis moeten nemen van de rapportages van de AFM. Wanneer de AFM in een rapport bepaalde omissies aanstipt wordt van accountantskantoren verwacht, de kleine incluis, dat dezelfde fouten niet nog een keer worden gemaakt." 

De AFM doet reviews op zowel het kwaliteitsstelsel van een kantoor als op controledossiers. "Die reviews vragen veel van een kantoor en een individuele accountant en hebben (dus) veel impact", stelt Van Onzenoort. "AFM-rapportages laten zien dat veel reviews nogal wat bevindingen opleveren. Die moeten in het betreffende of het volgende jaar worden opgevolgd door de accountant. Dit leidt meestal tot extra onderzoek bij een klant. Op hun beurt snappen klanten vaak niet dat er wat in de controle verandert. Ik hoor regelmatig dat dit leidt tot vragen."

Kwaliteit

De controlekwaliteit is al jaren onderwerp van discussie, maar de druk vanuit partijen als banken, kredietverzekeraars en private equity is in dit opzicht nog beperkt, meent Van Onzenoort.

"Mijn inschatting is dat deze partijen daar op dit moment niet heel erg mee bezig zijn, althans in het mkb. Dat komt voor het grootste deel doordat banken en kredietverzekeraars er gewoon van uitgaan dat de controlekwaliteit goed is. Wanneer een jaarrekening een stempel van goedkeuring heeft van de accountant accepteren deze financiële partijen dit. Hetzelfde geldt overigens vaak voor de Belastingdienst."

Op de mkb controledag wordt ook ingegaan op psychologische aspecten van de controle. Dagvoorzitter Van Onzenoort vindt dat ook voor mkb-accountants van belang. "De controlerichtlijnen veranderen regelmatig en ook het toezicht heeft effect op het accountantswerk. Deze veranderingen kunnen botsen met hoe je als accountant het werk vormgeeft. Niet alleen omdat gewoontes moeten worden doorbroken, maar ook omdat niet alles in checklistjes is samen te vatten", zegt hij. "Het blijft mensenwerk waarbij persoonlijkheid een grote rol speelt. Het is heel goed om je als accountant daarvan bewust te zijn. Dat maakt het makkelijker om een controle op een andere manier aan te gaan pakken."