Nieuws 24 maart 2021

Pheijffer: rol accountant bij fraude 'blijft pappen en nathouden'

Het door accountants moeten afgeven van een verklaring bij een in control statement van de ondernemingsleiding is een maatregel "zonder tanden, louter gericht op het verschaffen van schijnzekerheid".

Dat zegt hoogleraar Marcel Pheijffer in zijn jongste column in het FD. Accountants nemen rondom fraude graag een slachtofferrol aan, zo meent hij. "In de 35 jaar dat ik betrokken ben in onderzoeken naar fraude, integriteitskwesties en faillissementen ben ik nog nooit een accountant tegengekomen die ruiterlijk toegeeft dat hij of zij heeft zitten slapen toen het onder zijn of haar ogen misliep." Fraude is in zijn optiek zowel ontstaansgrond als belangrijke bestaansreden van het beroep. "Dat dien je als accountant dan ook niet te ontkennen, daar hoor je naar te handelen."

Britse hervormingen

Waar de accountantssector over de aangekondigde Britse hervormingen stelt dat die ingrijpend en revolutionair zijn, reageren buitenstaanders zuiniger, aldus Pheijffer. Een Amerikaanse accountancy-watcher omschrijft de maatregelen als "Full of sound and fury, but likely to amount to nothing". Ook Britse hoogleraren zijn kritisch en in de Financial Times werd gesteld dat de ontwikkelingen in de sector "breathtakingly slow" gaan.

Het door de accountant afgeven van een verklaring bij een in control statement van de onderneming zegt niet heel veel, wat Pheijffer betreft. Verschillende bedrijven die later bij ernstige onregelmatigheden waren betrokken, gaven zulke statements af. Ook een oordeel van de accountant bij de rapportage van het management over preventie en opsporing van fraude noemt hij een papieren maatregel. "Voor te goeder trouw zijnde bestuurders is het overbodig, wat betreft kwaadwillenden is het tamelijk naïef te veronderstellen dat zij in een dergelijke verklaring opeens te goeder trouw zijn."

Schijnzekerheid

Recente voorstellen van de NBA gaan verder, want daarbij moeten accountants in hun verklaring verslag doen van de werkzaamheden die rondom frauderisico's zijn verricht. Maar volgens Pheijffer betekent ook dat vooral meer papierwerk en schijnzekerheid.

Hij denkt niet dat de maatregelen zullen leiden tot een meer effectieve preventie en detectie van fraude en het voldoen aan de verwachtingen van het maatschappelijk verkeer. "Het blijft vooral pappen en nathouden."