Rekenkamer: 'Aanpak milieucriminaliteit is tasten in het duister'
Een kleine groep bedrijven die veelvuldig de milieuwetgeving overtreedt is moeilijk op te sporen en aan te pakken. Hoofdoorzaak van ontoereikende handhaving van milieuwetgeving is het ontbreken van goede, betrouwbare gegevens over de uitkomsten van inspecties bij de bedrijven die met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen werken.
Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in het onderzoek 'Handhaven in het duister'. Een kleine groep van de circa vijfhonderd bedrijven die werken met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen overtreedt veelvuldig de milieuwetgeving. Het onderzoek laat volgens de Rekenkamer zien dat de aanpak van milieucriminaliteit en -overtredingen ondanks het grote aantal van bijna twintigduizend milieu-inspecties in vijf jaar tijd ontoereikend is.
Koppeling van inspectiegegevens aan de juiste bedrijfsvestigingen, wat de Algemene Rekenkamer ervoer als de grootste uitdaging, bracht de 'veelplegers' in beeld. Bij de twintigduizend inspecties zijn bijna 3.500 keer één of meer overtredingen vastgesteld. De helft van deze overtredingen is geconstateerd bij tachtig bedrijven (17 procent). Bij 56 procent van de strafzaken bleken dertig bedrijven (6%) te zijn betrokken.
Bij maar liefst één op de drie geconstateerde overtredingen is onbekend hoe zwaar zij was. Ook is vaak niet bekend hoe er is gehandhaafd. Dit geldt bijvoorbeeld voor de helft van alle geconstateerde middelzware en zware overtredingen.
Groot belang
Naar het oordeel van de Algemene Rekenkamer maakt dit gebrek aan informatie dat de toezichthouders, handhavers en de verantwoordelijke bewindslieden (IenW en JenV) in het duister tasten. "Zij hebben immers geen zicht op de aard en omvang van milieucriminaliteit en -overtredingen, op de veelplegers onder de bedrijven, de effectiviteit van sancties, tekortkomingen in het toezicht en inconsequenties in de handhaving. Dit maakt het onmogelijk effectief te sturen. Tegelijkertijd is het belang groot. De Inspectie Leefomgeving en Transport becijferde de schade door milieucriminaliteit en -overtredingen in 2020 op € 4,35 miljard. Het gaat om vervuiling van bodem, lucht, grond- en oppervlaktewater met gevolgen voor milieu, klimaat, flora en fauna en de gezondheid van de mens", aldus de Rekenkamer.
Uit het onderzoek blijkt ook dat de inspecties niet risicogericht zijn. Bij het merendeel van de bedrijven komen nauwelijks inspecteurs langs, terwijl bij tientallen van deze bedrijven het risico op een overtreding hoog is. Sancties blijken ook weinig effectief, omdat ze volgens de Rekenkamer niet zwaar genoeg zijn. De zwaarte van de sanctie is verder ook niet gekoppeld aan hoe vaak een bedrijf een overtreding begaat, en er wordt ook zelden opgeschaald van bestuursrecht naar strafrecht.
Gerelateerd

Brussel: strengere regels en toezicht duurzame handel nodig
De Europese Commissie wil strengere regels voor en toezicht op mensen- en arbeidsrechten, milieu- en klimaateisen in handelsverdragen met andere landen en daarvoor...
Duurzaamheid blijft noodzaak
Sinds de oorlog in Oekraïne lijkt de aandacht voor het klimaat en voor duurzaamheidsinformatie even minder belangrijk. Maar de ontwikkelingen gaan door. Durven we...

Kortetermijn overheidsingrijpen zit langetermijn energietransitie in de weg
Als opeenvolgende crises een snelle energietransitie in de weg zitten, moeten bedrijven straks vooral meer rapporteren.

Veel finance professionals missen ESG-kennis
De verplichte verslaglegging over ESG-doelen (Environmental, Social, Governance) van een organisatie wordt over het algemeen goed ontvangen, maar meer dan de helft...

Minister Kaag presenteert agenda voor duurzame financiering
Als financier en investeerder is de financiële sector onmisbaar voor een meer duurzame economie. Uiterlijk eind dit jaar moeten financiële instellingen actieplannen...