Nieuws 14 juli 2021

'Accountantsberoep heeft nog een weg te gaan'

Het is te vroeg om het accountantsberoep met rust te laten, want de sector zet stappen voor kwaliteitsverbetering alleen onder druk van buitenaf. Dat stelt hoogleraar Marcel Pheijffer in het FD. Ook de kwartiermakers en het redactioneel commentaar van de krant benadrukken dat de sector er nog niet is. Volgens NBA-voorzitter Marco van der Vegte is er ook een andere kant aan de zaak.

"Ik ben de eerste om te erkennen dat de accountancysector, zeker in Nederland, de laatste jaren stappen vooruit heeft gezet en er duidelijk beter voor staat dan vijf jaar geleden", aldus Pheijffer in zijn column in het FD. "De realiteit is echter dat dit geen verdienste betreft, maar een noodzakelijke inhaalactie en hersteloperatie. Bovendien is kwaliteit leveren geen verdienste, maar een randvoorwaarde."

Pheijffer verwijst naar de recente tussenrapportage van de beide kwartiermakers toekomst accountancysector, Marlies de Vries en Chris Fonteijn. "Ze spreken over cultuurverandering die met de mond wordt beleden, maar op de werkvloer anders wordt ervaren. Hun conclusies zijn bulls eye: de accountancysector heeft duidelijk nog een weg te gaan", zo schrijft de hoogleraar. In zijn optiek zet de sector "noodzakelijke stappen" alleen onder druk van buitenaf. “Zonder die druk valt men terug in oude gewoonten.”

Kwartiermakers

In het FD geven beide kwartiermakers ook een toelichting op hun tussenrapportage. "We blijven optimistisch en er is ook wel echt vooruitgang. Tegelijkertijd zijn er ook nog een hoop hobbels", aldus Chris Fonteijn. "De twee aanjagers zeggen een aantal 'weerbarstige prikkels' te zien die een cultuurverandering in de weg staan", zo schrijft de krant. Zo worden zowel bij grote als kleinere kantoren belemmeringen ervaren om meerderen tegen te spreken. "In verschillende rondetafelgesprekken over de cultuur horen we dezelfde dilemma’s op de werkvloer", stelt Fonteijn.

Ook de kwartiermakers refereren, net als Pheijffer, aan een recent interview in het FD met vertrekkend EY-bestuurder Coen Boogaart, die opriep om de sector rust te gunnen en veranderingen hun beslag te laten krijgen. Daarvoor is het nog te vroeg, meent Fonteijn. "De urgentie die de maatschappij verwacht is daarvoor te groot."

Commentaar

Het redactioneel commentaar in het FD is scherp over het accountantsberoep als onderdeel van de financiële keten. "Te weinig mensen, te hoge werkdruk en te weinig budget leiden ertoe dat de kerntaak, het controleren van bedrijven, wankel blijft", zo stelt de redactie. "Dat er overduidelijk een zwakste schakel is, mag nu toch wel weer eens duidelijk gezegd zijn."

Het wetsvoorstel van minister Hoekstra voor het instellen van een raad van commissarissen bij meer kantoren is volgens de krant daarom aan de voorzichtige kant. "Het mag juist wel wat strenger, om die noodzakelijke verandering echt aan te jagen." Dat sluit aan bij de slotopmerking van Pheijffer in zijn column: "Het laatste wat we moeten doen is: accountants met rust laten."

Reactie NBA-voorzitter

In een reactie op de berichtgeving in het FD stelt NBA-voorzitter Marco van der Vegte signalen zoals die van de kwartiermakers altijd serieus te nemen. "Maar er is ook een andere werkelijkheid, die van met elkaar enthousiast werken aan kwaliteit en het verder verbeteren daarvan. Werkdruk is ook een gevolg van schaarste. Daarnaast neemt cultuurverandering tijd in beslag en daarbij hebben we driehonderd kantoren natuurlijk niet aan een touwtje. Waar het om gaat is consistent beleid in de goede richting: een focus op kwaliteit, waarbij het publiek belang centraal staat. Tegenover een aspect als werkdruk staat overigens ook veel werkplezier en in de praktijk slaat de balans toch vaak echt wel uit in de goede richting. En accountants hebben inderdaad te maken met het aspect tijdsdruk; kenmerk van informatie is dat deze onder andere tijdig is. Bij goed projectmanagement hoort ook een realistische planning en een rechte rug van accountants, als die planning mogelijk spaak lijkt te lopen. Ook daar zien we dat accountants stappen hebben gemaakt en zij zich uitspreken."

Van der Vegte verwijst ook naar de reeks Busy Season Talks, de openhartige gesprekken dit voorjaar op Clubhouse, die door de kwartiermakers in hun rapportage worden gememoreerd. "Daaruit blijkt juist dat een jonge generatie accountants oog heeft voor de dilemma’s die het vak met zich meebrengt. Maar ook geven ze blijk van veel trots, betrokkenheid en passie voor ons mooie vak", aldus de NBA-voorzitter.