Nieuws 30 juni 2023

Ook advocatuur krijgt onafhankelijke toezichthouder

In navolging van het accountantsberoep krijgt ook de advocatuur een externe toezichthouder. De Onafhankelijke Toezichthouder Advocatuur (OTA) neemt straks het toezicht over van de elf lokale dekens. De OTA wordt wel bij de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) ondergebracht, maar zal daarbinnen onafhankelijk opereren.

Minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming heeft zijn aangepaste voorstellen voor het toezicht op de advocatuur naar de Kamer gestuurd. Hij hoopt met het nieuwe voorstel tegemoet te komen aan zorgen van de Tweede Kamer.

Met de instelling van de OTA moet het toezicht op de advocatuur verbeteren. Volgens Weerwind is in de nieuwe organisatie van de toezichthouder "een zorgvuldige balans gevonden tussen onafhankelijkheid van de advocatuur en van de overheid, en inhoudelijke kennis van toezicht en advocatuur".

De advocatuur is nu nog zelf verantwoordelijk voor het toezicht. De nieuwe inrichting van het toezicht is de uitkomst van een lange en felle discussie met de sector, die mede op gang kwam na incidenten zoals de fraude bij landsadvocaat Pels Rijcken.

In het FD stelt de minister dat niet iedereen tevreden zal zijn met het nieuwe voorstel. Maar volgens hem is toezicht houden "een kunst op zich, die je er niet even bij doet".

Onafhankelijk bestuur

De onafhankelijkheid van de OTA is door een aantal aanpassingen versterkt. Zo bestaat het bestuur van de toezichthouder straks niet uit drie, maar vijf mensen. De meerderheid daarvan, onder wie de voorzitter, mag geen advocaat zijn. De leden worden benoemd door een onafhankelijke commissie.

Het bestaande College van Toezicht krijgt daarnaast een andere rol. De algemeen deken verdwijnt uit dit college. De minister heeft geen rol bij de benoemingen van de toezichthouder of de begroting. Ook zijn besluiten van de OTA niet vernietigbaar per koninklijk besluit.

De nieuwe toezichthouder krijgt één centraal meldpunt, waar alle informatie, signalen en klachten over advocaten binnenkomen. Daar wordt besloten of een klacht door de toezichthouder wordt behandeld, of door een lokale deken. Zij mogen onderling informatie uitwisselen.

Kritiek meegenomen

Weerwind stelt in het aangepaste voorstel alle kritiek op eerdere plannen te hebben meegenomen. Hij heeft voor het nieuwe voorstel ook drie hoogleraren geraadpleegd, onder wie prof.mr. Annetje Ottow, die eerder voorzitter was van de Commissie toekomst accountancysector (Cta).

Advocatenorde NOvA noemt het goed dat de minister "nu richting heeft bepaald". De NOvA steunt de keuze om het toezicht onafhankelijk van de overheid te organiseren. "Met de plannen van de minister wordt een volgende stap gezet naar onafhankelijk, transparant, uniform, preventief en effectief toezicht op de advocatuur. De minister volgt daar in grote lijnen de visie van de algemene raad", aldus de woordvoerder van de advocatenorde.

Wanneer de OTA aan de slag gaat, is nog niet bekend. Weerwind hoopt zijn voorstel zo snel mogelijk met de Kamer te bespreken, om het daarna in wetgeving om te zetten.

Bron: ANP/FD/Accountant