Nieuws 06 oktober 2025

ECB-president pleit voor uitbreiding financieel toezicht

Beleidsmakers moeten het financiële toezicht uitbreiden naar instellingen die de laatste jaren taken van banken hebben overgenomen, maar zelf geen banken zijn.

Dat betoogde president Christine Lagarde van de Europese Centrale Bank (ECB) op 3 oktober, tijdens een afscheidssymposium in Amsterdam voor Klaas Knot, die in de zomer vertrok als topman van De Nederlandsche Bank (DNB).

"Ondanks hun toenemende systeemrelevantie hoeven vooral beleggingsfondsen veel minder strenge regels na te leven dan banken, wat heeft bijgedragen tot hun groei", stipte Lagarde aan in haar toespraak.

Niet wachten op nieuwe crisis

"Beleidsmakers mogen niet wachten op een nieuwe financiële crisis om eraan te worden herinnerd hoeveel er op het spel staat. Het is belangrijk toezicht uit te breiden naar niet-banken die zich bezighouden met bankachtige activiteiten, of die belangrijke banden hebben met het bankwezen", aldus de ECB-president, die ook een "regelgevingsmoeheid" constateert bij beleidsmakers.

"Tegelijkertijd is het, na tien jaar lang regels te hebben toegevoegd, een goed moment om de balans op te maken en te beoordelen hoe regelgeving kan worden vereenvoudigd om dubbel werk en onnodige lasten voor financiële instellingen te voorkomen", erkende ze ook.

Dat laatste betekent volgens Lagarde niet dat regels moeten worden versoepeld of dat wordt tenietgedaan wat al is bereikt. Maar er kan wel worden gekeken "hoe onnodige complexiteit van bepaalde aspecten van de kapitaalstructuur, de verslaglegging en het toezicht kan worden verminderd, terwijl de weerbaarheid van banken wordt behouden". Daarmee is de ECB al bezig in een speciale taskforce.

Slachtoffer van eigen succes

Het centralebankhoofd opperde dat de vele regels die sinds de financiële crisis van 2008 zijn ingevoerd, wellicht slachtoffer zijn van hun eigen succes in het voorkomen van financiële problemen. "Zeventien jaar is een lange tijd in beleidsland. Want niet enkel de pijnlijke herinneringen ebben weg, maar we vergeten ook stilaan dat de financiële stabiliteit van de wereld van vandaag te danken is aan de robuustheid van het mondiale regelgevingskader dat toen werd vastgesteld."

In haar toespraak loofde Lagarde de jarenlange inspanningen van Klaas Knot bij DNB en de ECB. Ondanks een eerdere historische piek is het volgens haar gelukt om de inflatie in de eurozone weer omlaag te krijgen. Ook onderstreepte ze dat Knot al sterk heeft gewaarschuwd voor de gevaren van het terugdraaien van de regelgeving. Volgens Lagarde hamerde Knot eveneens op het belang van strengere regels voor niet-banken.

Opvolging

Knot zou ook een geschikte opvolger kunnen zijn van Lagarde als president van de ECB, denkt de Française. Hij heeft de goede kwaliteiten, stelde zij in een gesprek met studenten, voor een podcastaflevering van College Leaders in Finance. "Ik heb hem zeker zes jaar meegemaakt. Hij heeft het intellect, het uithoudingsvermogen en het vermogen om anderen erbij te betrekken", aldus Lagarde, van wie de laatste termijn als ECB-president eind oktober 2027 afloopt.

Zij gaf aan dat de taak van een ECB-president vaak bestaat uit het op één lijn brengen van de leden van de raad van bestuur, waarin de leiders van nationale centrale banken in het eurogebied zitten. "Dat zijn vaak allemaal primadonna's, die moet je allemaal faciliteren. Hij heeft dat vermogen. Maar hij is niet de enige."

Klaas Knot was veertien jaar DNB-president en werd bij zijn afscheid deze zomer benoemd tot Grootofficier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij is per 1 juli jl. opgevolgd door Olaf Sleijpen, eerder hoofdeconoom van DNB en sinds 2020 directielid Monetaire Zaken bij de centrale bank.

Bron: ANP