Nieuws 07 juli 2025

Commissarissen willen 'nieuwe risico's' beter in kaart hebben

Commissarissen zijn nog onvoldoende voorbereid op mogelijke crisissituaties, zoals stroomtekorten of wateroverlast. Ook vinden zij dat frauderisico’s hoger op de agenda moeten staan.

Dat blijkt uit het jaarlijkse Grant Thornton commissarissen-benchmarkonderzoek van Board in Balance . Van de ondervraagde commissarissen, bestuurders en internal auditors geeft een groot deel aan dat zij niet op de hoogte zijn van, óf hebben nagedacht over draaiboeken voor bepaalde risico's. Verbeteringen zijn bij veel risico’s daarom zeer wenselijk, aldus het onderzoek.

Rvc-leden van beurgenoteerde ondernemingen vinden verder dat er nog stappen gezet moeten worden, om tot een goede uitvoering van de Verklaring Omtrent Risicobeheersing (VOR) te komen.

Ook blijkt dat een 'cloud-exitstrategie', een noodplan om de onderneming soepel en efficiënt los te koppelen van een bepaalde cloud-serviceprovider, veelal niet op orde is. Commissarissen erkennen de afhankelijkheid en risico's daarvan echter wel.

Risicomanagement moet beter

Risicomanagement moet meer zijn dan een administratieve exercitie, zo toont het onderzoek. Ook weten commissarissen vaak niet of er überhaupt draaiboeken zijn voor bepaalde risico's, hoewel de kans op incidenten bij een groot aantal van de onderzochte risico's de laatste jaren sterk is toegenomen.

Duidelijk is volgens Grant Thornton dat er, naast plannen voor bekende calamiteiten als brand en overtreding van de privacywetgeving, ook scenario's moeten liggen voor 'nieuwe' risico's, zoals cybercrime, stroomtekort, wateroverlast of juist watertekort en het wegvallen van het internet. Deze risico’s moeten beter in kaart worden gebracht.

Zowel commissarissen uit de profit- als de non-profitsector liggen vaker wakker van interne dan van externe zaken. Interne zorgen hebben vaak betrekking op het eigen bestuur en/of de bestuurscultuur, maar kunnen ook gaan over ICT - zoals cyberweerbaarheid en AI - en de bedrijfscultuur. Extern gaan gedachten vooral uit naar marktomstandigheden, zoals de geopolitieke ontwikkelingen en de rol van de overheid in gedrag en regelgeving.

Fraude en accountant

Een issue dat zeer leeft bij de ondervraagden is fraude, ook vanwege de media-aandacht hiervoor. Commissarissen vinden dat fraude hoger op de beleidsagenda van hun organisatie moet komen. Een verbeterde frauderisicoanalyse helpt daarbij.

Respondenten vinden dat fraude een belangrijk gesprekspunt met de controlerend accountant is en moet blijven. Het vertrouwen in de bekwaamheid van de accountant om fraude te ontdekken blijkt redelijk goed, hoewel er nog wel ruimte is voor verbetering.

Integriteit

Ook integriteit is een belangrijk onderwerp, blijkt uit het onderzoek. Integriteit wordt vaak impliciet verondersteld aanwezig te zijn, maar wordt niet expliciet besproken. Het algemene gevoel is dat dit onderwerp niet alleen in de organisatie, maar zeker ook in de rvc en rvb structureel en periodiek meer aandacht moet krijgen. De overgrote meerderheid (84 procent) van de ondervraagden wil dat hier iets in gaat veranderen. Zo zijn commissarissen in bijna alle sectoren het min of meer eens dat de integriteit van zowel de rvc als de rvb jaarlijks onderzocht moet worden.

Het Board in Balance-onderzoek verscheen voor het zestiende jaar op rij en is bedoeld om in beeld te krijgen hoe commissarissen de wereld van vandaag en morgen rond én in hun eigen organisatie bekijken. Aan het onderzoek namen 162 commissarissen, bestuurders, rvc-secretarissen en internal auditors deel.