Eimers pleit voor behoud 'nuttige rol' ADR naast Rekenkamer
Een dit voorjaar gehouden pleidooi om de jaarrekeningen van het Rijk uitsluitend door de Algemene Rekenkamer te laten controleren, doet onvoldoende recht aan de nuttige rol van de Auditdienst Rijk.
Dat schrijft Peter Eimers, hoogleraar auditing aan de Vrije Universiteit Amsterdam en partner bij EY, in een opiniebijdrage in het FD. De Algemene Rekenkamer gebruikt nu voor de controle van de rijksuitgaven de Auditdienst Rijk als intern accountant. De ADR geeft ook controleverklaringen af ten behoeve van de verschillende ministers. Dat doen Rekenkamer en ADR samen al twee decennia lang "en dat gaat in zijn algemeenheid goed", aldus Eimers.
In april van dit jaar stelde minister Eelco Heinen van Financiën af te zien van plannen om de ADR onderdeel te maken van de Rekenkamer; hij wil alleen de samenwerking tussen beide organisaties intensiveren. Maar de Algemene Rekenkamer nam in een reactie afstand van dat besluit van de minister.
Denkrichtingen
Peter Eimers verwist in zijn opiniestuk in het FD naar de voorgeschiedenis, zoals een review door buitenlandse rekenkamers uit 2020 over de onafhankelijke positie van de Algemene Rekenkamer.
Eerdere discussies over de samenwerking tussen Rekenkamer en ADR resulteerden in een Kamerbrief van april 2024, waarin toenmalig minister van Financiën Van Weyenberg een aantal denkrichtingen schetste. Later zette minister Heinen vraagtekens bij een van die denkrichtingen, de overheveling van taken van de ADR naar de Rekenkamer.
"Het idee dat externe en interne accountants samenwerken is niet uniek voor de overheid", stelt Eimers. "In de beroepsregels is precies vastgelegd hoe dat mag en moet." Accountants van de ADR zijn gebonden aan strenge beroepsnormen, staan onder onafhankelijk toezicht én zijn tuchtrechtelijk aanspreekbaar, maar voor de Algemene Rekenkamer geldt dat nu niet, benadrukt hij.
Eimers vreest voor het laten liggen van waardevolle capaciteit en kennis "uit de derde verdedigingslinie die de rijksoverheid hard nodig heeft in een krappe arbeidsmarkt voor accountants. Dit is het kind met het badwater weggooien".
Rolverdeling
In zijn optiek is de huidige rolverdeling tussen Algemene Rekenkamer en ADR "zo onlogisch nog niet", want "in de praktijk blijkt dat de Auditdienst Rijk onafhankelijk opereert en zich waar nodig kritisch uitlaat over ministeriële verantwoordingen".
Volgens Eimers kan "verduidelijking en aanscherping van de samenwerking" geen kwaad, waarbij de Algemene Rekenkamer actief de controles aanstuurt en focust op de politiek gevoeligste thema’s, terwijl tegelijk "recht wordt gedaan aan de nuttige rol van de Auditdienst Rijk".
Op 4 september aanstaande overlegt minister Heinen van Financiën met de Tweede Kamer over de positie van de Algemene Rekenkamer en de Auditdienst Rijk.
Gerelateerd
ADR onderzoekt fraude en corruptie binnen departementen
De Auditdienst Rijk (ADR) heeft rijksbreed onderzoek gedaan naar de beheersing van fraude- en corruptierisico’s door de verschillende departementen. In relatie tot...
Rekenkamer: Begrotingen ministeries onvoldoende voor goede besluitvorming
De meeste begrotingen van de ministers voor het jaar 2026 geven onvoldoende aandacht aan risico's voor de rijksfinanciën of te behalen resultaten. Dat maakt het...
Checks & balances in financieel beheer Rijk kunnen beter en goedkoper
Over een paar weken is het weer zover: het koffertje met de Miljoenennota wordt door de minister van Financiën aangeboden aan de Tweede Kamer. Terwijl de budgettaire...
De onafhankelijkheid van de Algemene Rekenkamer is in het geding
De huidige inrichting van het controlebestel bij het Rijk staat op gespannen voet met de grondbeginselen van de democratische rechtsstaat. De onafhankelijkheid van...
Rekenkamer-president: 'Uitvoeringsorganisaties moeten rode kaart kunnen trekken'
Uit recent onderzoek van PwC blijkt dat de regeldruk de laatste jaren sterk is toegenomen. De Algemene Rekenkamer pleit daarom voor betere uitvoerbaarheid van wetgeving....