'Vrijwillig MVO maakt onderneming alleen maar kwetsbaar'
Maatschappelijk verantwoord ondernemen blijft de aandacht trekken. Op het congres van de FEE begin september 2007 was maatschappelijk verantwoord ondernemen ook een belangrijk onderwerp, waarbij onder meer Deloitte-voorzitter Roger Dassen zich roerde.
Jan Achten
Op zichzelf is het een goede zaak dat ondernemingen maatschappelijk verantwoord optreden. Maar is het economisch verantwoord om inspanningen te verrichten, daar waar de overheid nalaat hiervoor regels te stellen?
Ondernemingen worden de laatste jaren steeds meer op de huid gezeten door activistische aandeelhouders. Dat kan een goede zaak zijn als tegenwicht voor bestuurders die de onderneming vooral zien ter meerdere glorie van zichzelf. Daarnaast heb je zogenoemde hedge funds die louter uit zijn op zo snel mogelijke winsten. Ook deze hedge funds kunnen incidenteel een nuttige marktfunctie vervullen, maar voor de onderneming zelf is hun nut twijfelachtig. Op een congres dat De Nederlandsche Bank afgelopen voorjaar organiseerde, werd onderzoek gepresenteerd naar de werkwijze van hedge funds. Van de 130 onderzochte gevallen was er slechts één waar het hedge fund geld had gestoken in de onderneming zelf, in casu om een nieuw productmodel te financieren. In alle andere gevallen betrof de investering louter de koop van aandelen en werd in uitgaven gekapt waar te kappen viel, inclusief die voor research & development. Snijden in onnodige kosten is goed voor de onderneming, maar snijden in kosten van research & development betekent het uitwonen van de onderneming.
Het laat zich raden hoe hedge funds aankijken tegen uitgaven voor maatschappelijk verantwoord ondernemen: een potentiële bezuiniging die weer aandeelhouderswaarde creëert.
Op 7 september 2007 lazen we in de Volkskrant: 'Akzo Nobel 's werelds schoonste chemiebedrijf'. In het bericht lazen we voorts dat de overname van het Britse ICI wat betreft duurzaamheid bij Akzo Nobel paste. Al lezende gingen de gedachten naar de polemiek die Akzo Nobel bij die overname voerde met een aandeelhouder, het hedge fund TPG Axon. Die vond dat Akzo Nobel te veel voor ICI betaalde. De gedachte die bij je opkomt is: de overname maakte Akzo Nobel zelf minder tot prooi voor een overname en de vooruitzichten op extra winst door het kappen van uitgaven voor maatschappelijk verantwoord ondernemen navenant minder. Gelukkig voor maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft Akzo Nobel de overname doorgezet.
Conclusie: Maatschappelijk verantwoord ondernemen moet door de overheid, liefst de Europese overheid, worden voorgeschreven. Vrijwillig maatschappelijk verantwoord ondernemen is aardig, maar maakt ondernemingen alleen maar kwetsbaar, omdat zij een aantrekkelijkere prooi voor hedge funds worden dan ondernemingen zonder MVO-beleid.
Voor de volledigheid: Voor een onderneming die louter uit het oogpunt van public relations aan maatschappelijk verantwoord ondernemen doet, geldt vorenstaande niet.