Schrap wettelijke controleplicht mkb
Onlangs bereikte ons via deze site het bericht dat in Zuid-Afrika een nieuwe wet ter besluitvorming voorligt waarin de verplichting tot accountantscontrole voor niet-beursgenoteerde bedrijven komt te vervallen. Het thema administratieve lastenverlichting is blijkbaar actueel, want eerder bleek dat het Europees Parlement voorstander is van een vrijstelling voor kleine bedrijven van de verplichte publicatie van de jaarrekening.
Helaas voor ons zet deze laatste vrijstelling in Nederland weinig zoden aan de dijk, aangezien deze publicatieverplichting al minimaal is ingericht. Het afschaffen van de wettelijke verplichting tot accountantscontrole voor middelgrote ondernemingen zou daarentegen wel een aanzienlijke impact hebben op de administratieve lasten. Enkele duizenden ondernemingen in Nederland vallen onder deze verplichting, met aanzienlijke kosten en tijdsbesteding tot gevolg.
Als u de moeite heeft genomen om het persbericht van de Zuid-Afrikaanse accountantsassociatie SAICA over het wetsvoorstel te lezen, zal het u zijn opgevallen dat de beroepsorganisatie allerminst enthousiast is. Haar argumenten zijn echter niet overtuigend: Men wijst op het belang van accountantscontrole indien het bedrijf naar de beurs zou willen, indien het bankfinanciering nodig heeft en op de spin-off in de vorm van advisering die voorkomt uit de controle.
Goed beschouwd leest de redenatie van de beroepsorganisatie als een pleidooi voor de afschaffing van de wettelijke verplichting. Als de directie of de bankier zijn gebaat bij controle, dan zijn zij immers uitstekend in staat om zelf accountantscontrole op te dragen - respectievelijk te eisen - via de kredietvoorwaarden. Daar is dus geen wettelijke controleplicht voor nodig.
De SAICA schermt nota bene met een onderzoek van KPMG, uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk, waaruit blijkt dat veel ondernemingen vrijwillig zouden besluiten tot het laten uitvoeren van accountantscontrole als de wettelijke verplichting zou komen te vervallen. Een extra argument dus om de wettelijke controleplicht voor het middenbedrijf te schrappen!
Waar het de SAICA om gaat is natuurlijk dat wij accountants omzet zouden kunnen verliezen. Immers, een beetje directeur-grootaandeelhouder heeft geen accountantscontrole nodig om te weten hoe de vlag erbij hangt in zijn bedrijf. En de gemiddelde bankier kent, zoals wij weten, het verschil niet tussen een accountants- en samenstelverklaring.
Maar moeten wij hier werkelijk bang voor zijn? Zouden wij én de klant niet beter af zijn als wij een samenstelopdracht zouden uitvoeren? Die opdracht sluit beter aan bij de behoefte van de klant, wij kunnen het ook beter, het is goedkoper en last but not least, het scheelt een hoop ge** met de toezichthouder.
En, voeg ik daar nog aan toe, de mkb-accountant blijft ook op langere termijn in beeld bij deze categorie opdrachtgevers, in plaats van dat hij uit de markt wordt gedrukt door grotere aanbieders.
Nederland kan de verplichting tot accountantscontrole niet op eigen houtje afschaffen: die verplichting komt voort uit een Europese richtlijn (de vierde richtlijn), waarin de wettelijke controleplicht op basis van groottecriteria is vastgelegd. Er is dus besluitvorming op Europees niveau voor nodig om hier verandering in te brengen. Zoals bekend zit er sinds de invoering van het onafhankelijk publiek toezicht in 2003 een dubbeling in met de achtste Europese richtlijn, waar een tweede onderscheidend criterium werd ingevoerd, namelijk het begrip organisatie van openbaar belang (OOB).
Als u dit met mij eens bent, dan heb ik de volgende suggestie. Zoek uit wie voor uw favoriete politieke partij in het Europees parlement zit en bestook hem of haar met het voorstel om in navolging van de Zuid-Afrikaanse voornemens de wettelijke verplichting tot accountantscontrole uit de vierde richtlijn te halen en onder te brengen in de achtste richtlijn, gekoppeld aan het OOB begrip. Veel logischer qua systematiek van regelgeving en veel beter voor alle betrokken partijen!
De argumentatie is, in a nutshell, dat de motivering van het OOB-begrip is dat er een groot maatschappelijk belang bestaat bij betrouwbare verslaggeving en dat juist dat de basis zou moeten zijn voor een wettelijke verplichting tot controle. In het midden- en kleinbedrijf is daarentegen een aanzienlijke vermindering van de administratieve lastendruk haalbaar door afschaffing van de wettelijke controleplicht.
Schaf de wettelijke verplichting tot accountantscontrole in het mkb af!
Joop Anemaet