Informatie overload?
'Hoe ziet jouw droom eruit over de toekomst van het accountantsberoep?' Ik stelde die vraag onlangs aan een nieuwe lichting enthousiaste studenten accountancy bij de start van hun laatste studiejaar.
Zij hadden tot mijn vreugde een uitstekend beeld over wat in het accountantsberoep moet gebeuren om maatschappelijk relevant te blijven.
Naast factoren die buiten het bereik van deze jonge beroepsgenoten lijken te liggen ('partner moet meer betrokken zijn', 'discrepantie tussen fee en hoeveelheid werk'), bleek een van de beren op de weg de overload aan informatie die op hen afkomt. Dat gaf stof tot nadenken. Want wanneer was ú voor het laatst in de gelegenheid om een document van meer dan tien pagina's aandachtig te lezen? Ik worstel daar dagelijks mee. Er is zoveel informatie op internet beschikbaar, dat je door de bomen het bos niet meer ziet. En als er een langer stuk langskomt, dan hebben we niet meer de rust om het aandachtig te lezen. Het menselijk brein kan niet alles aan. En als je dan al kennisneemt van de informatie, wat doe je er dan later effectief mee?
Wetenschappers McCall, Eichinger en Lombardo onderkenden het 70/20/10 leerconcept: slechts tien procent van effectieve training krijg je met het ontvangen van gezonden informatie, zoals in een klassikale training; twintig procent door met je collega's te sparren; en zeventig procent door het zelf te toe te passen in de praktijk. Voor dat dilemma staat het Adviescollege Beroepsreglementering ook bij het uitbrengen van diverse uitingen. Met het zenden van informatie is het nog niet gezegd dat het tussen de oren komt bij de ontvanger.
Dit dilemma speelde bijvoorbeeld ook bij NBA Handreiking 1000 over het controleren van financiële instrumenten, die onlangs in finale vorm is gepubliceerd. Een document van bijna zestig pagina's waar je als accountant heel praktisch iets mee zou kunnen doen bij controleopdrachten. We beseffen terdege dat de omvang op het oog niet aantrekkelijk is, maar wie begint te bladeren ziet dat het document vele praktische aspecten beschrijft. Dat helpt, maar dat wil niet zeggen dat het ook in de praktijk zal worden toegepast.
Terug naar mijn studenten. Ze staan aan het begin van hun carrière en beseffen dat juist zij degenen zijn die kunnen werken aan die droom. Door in hun eigen omgeving het verschil te maken. Door niet te wachten op die partner die aandacht zou moeten geven, maar door de durf te hebben die partner erbij te trekken. Door jezelf te dwingen selectief te zijn welke informatie je tot je door laat dringen, maar dan ook wel kunnen doorpakken: besluiten hoe je die relevante informatie verwerkt in je dagelijkse werkzaamheden. Zoals die relevante informatie over het controleren van financiële instrumenten. Een kritische houding over je eigen functioneren - het begint dus bij jezelf.
Resteert mijn vraag: Hoe kunnen wij ú faciliteren bij het tussen de oren krijgen van vaktechnische aandachtspunten?