Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een manager ontvangt bij zijn ontslag in 2012 een gouden handdruk. Hij brengt de 4,8 ton onder in zijn stamrecht-bv en wil dit bedrag beleggen. Een registeraccountant wijst hem op de mogelijkheid te investeren in een business center. De accountant stuurt hem businessmodellen en overzichten toe. De RA is sinds 2007 de huisaccountant van de eigenaar/exploitant van het business center.

De investeerder en de eigenaar/exploitant van het business center gaan een participatieovereenkomst aan, waarbij de investeerder een belang in het gebouw verwerft van 12,5 procent. De accountant is verantwoordelijk voor het opstellen van de participatieovereenkomst.

De investeerder dient een klacht tegen de accountant in bij de Accountantskamer.

Klacht

De accountant:

a. kon de investeerder niet meer objectief informeren over investeringen in vastgoed of ondernemingen van de eigenaar/exploitant van wie hij al lang de huisaccountant was;

b. heeft onjuiste en onvolledige adviezen aan de investeerder gegeven over de investeringen en heeft hem niet gewezen op bestaande risico’s.

Oordeel

Klachtonderdeel a is niet-ontvankelijk, want te laat ingediend. Klachtonderdeel b is gegrond.

De accountant heeft de investeerder op basis van een mondeling verstrekte opdracht de businessmodellen en overzichten toegestuurd. Deze mondelinge opdracht is later niet schriftelijk bevestigd en ook niet nader beschreven. De accountant heeft op de zitting gezegd dat het alleen maar ging om berekeningen over beleggingen in het vastgoed en in de onderneming van de eigenaar/exploitant van het business center.

De businessmodellen/overzichten vertonen kenmerken van de uitkomsten van een onderzoek van toekomstgerichte financiële informatie. Daarop is NVCOS 3400 van toepassing, ook al zegt de accountant dat het puur berekeningen zijn.

De opdracht is niet afgebakend en ook niet vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst. Volgens paragraaf 12 van standaard 3400 moest de accountant zorgen dat hij het met de investeerder eens was over de voorwaarden van de opdracht. De accountant heeft dit nagelaten en dus in strijd gehandeld met deze standaard.

Volgens de investeerder ontbreekt in de businessmodellen/overzichten het uitgangspunt en heeft de accountant niet vermeld dat:

• er geen accountantscontrole is toegepast;
• er geen beperking of voorbehoud bij de cijfers is opgenomen.

De accountant heeft hem niet voorgelicht over de mogelijke risico’s die hij liep met zijn investeringen en de - achteraf bezien geringe - zekerheid die de hypotheken boden. Volgens paragraaf 27 van NVCOS 3400 is de accountant in al deze opzichten tekortgeschoten.

De accountant heeft niet vermeld dat hij zijn berekeningen heeft gebaseerd op de administratie die de eigenaar/exploitant voerde en dat hij voor de waardering van het vastgoed is uitgegaan van een taxatierapport dat de eigenaar/exploitant overlegde. In de businessmodellen/overzichten ontbreken ook de voorgeschreven mededeling over de geboden assurance en een waarschuwing over de mate waarin de uitkomsten kunnen worden gerealiseerd.

Zelfs als de accountant slechts een toelichtende rol had, is hij daarin tekortgeschoten. Hij had ook dan immers moeten voldoen aan de beroepsregels. Ook als de investeerder zich wel degelijk bewust was van de risico’s of zich bewust had moeten zijn van de risico’s gezien de gegevens die “in de onderhandelingen” tussen hem en de exploitant/eigenaar “op tafel lagen”.

Door zich niet te houden aan de bepalingen van standaard 3400 heeft de accountant in strijd gehandeld met de fundamentele beginselen van deskundigheid en zorgvuldigheid en professionaliteit.

Maatregel

Berisping. De accountant heeft onvoldoende onderkend wat de aard van zijn werkzaamheden was en welke eisen daarvoor gelden op grond van de toepasselijke gedrags- en beroepsregels, laat staan dat hij over de gevolgen daarvan heeft nagedacht.

Annotatie Lex van Almelo

Als een accountant klanten aan elkaar koppelt, moet die date niet blind zijn. Zeker niet als hij de ene klant een flink bedrag laat investeren in de andere. Hij moet de investeerder adequaat informeren over de kansen, risico’s en waarde van de zekerheden. Als die informatie is gebaseerd op de gegevens die de andere klant aanlevert, moet hij daarover duidelijk zijn.

Bovendien moet hij duidelijk zijn over de mate waarin hij assurance geeft en moet hij voor wat betreft zijn opdracht zorgen dat:

• hij en zijn opdrachtgever het duidelijk met elkaar eens zijn over de voorwaarden;
• deze is afgebakend;
• een en ander schriftelijk vast ligt.