Categorie: Wet- en regelgeving
Onderwerp: Combinatie samenstellings- en controleverklaring
Regelgeving: NV COS

Vraag

Een accountant voert een samenstelopdracht uit. Het jaarrapport met de samengestelde jaarrekening, bedrijfseconomische analyses en samenstellingsverklaring wordt uitgebracht op briefpapier van het kantoor. De klant bevestigt in een letter of representation (LOR) dat hij alle benodigde financiële informatie heeft overhandigd en de verantwoordelijkheid aanvaardt voor de opgestelde jaarrekening. Vervolgens krijgt een ander accountantskantoor een controleopdracht voor deze jaarrekening. De volgende vragen komen nu op:

• Mag of moet in het jaarrapport zowel een samenstellingsverklaring als een controleverklaring worden opgenomen?
• Moet de betrokkenheid van de samensteller kenbaar worden gemaakt?

Antwoord

Het is volgens de regelgeving niet verboden, en dus impliciet toegestaan, om zowel een samenstellingsverklaring als een controleverklaring op te nemen in één jaarrapport. Vanwege een aantal belangrijke bezwaren bij deze variant heeft de NBA echter toch een sterke voorkeur voor de hieronder beschreven tweede variant.

De twee varianten zijn:

1. De samenstellend accountant rapporteert op briefpapier van het accountantskantoor en geeft bij de jaarrekening een samenstellingsverklaring af die in het jaarrapport wordt opgenomen. Ondanks dat het samenstellen is geschied door de accountant en het briefpapier wellicht anders suggereert, draagt de opdrachtgever, zoals aangegeven in de samenstellingsverklaring en de LOR, de verantwoordelijkheid voor de jaarrekening. Vervolgens voert de controlerend accountant zijn controleopdracht uit en geeft zijn controleverklaring af op briefpapier van zijn eigen accountantskantoor. Ten behoeve van de openbaarmaking neemt de klant, na toestemming van de accountant, de verklaring op in de 'Overige gegevens' van het jaarrapport, waarin tevens de samenstellingsverklaring van de andere accountant is opgenomen. Nadeel van deze variant is dat de samenstellingsverklaring geen enkele betekenis meer heeft, omdat het voor de beoogde gebruikers veel relevanter is te weten wie de jaarrekening heeft gecontroleerd en wat de strekking van de controleverklaring is. Het is in dit verband niet relevant te weten wie die jaarrekening heeft samengesteld. Bovendien kan deze variant tot onduidelijkheden leiden ten aanzien van de verschillende (?) data van de jaarrekening, controleverklaring en samenstellingsverklaring. Ook is vooralsnog niet duidelijk hoe in deze variant moet worden omgegaan met in de door de eerste accountant samengestelde jaarrekening aangebrachte wijzigingen die voortkomen uit de controle door de tweede accountant.
2. Idem als A, echter de samenstellingsverklaring wordt wel afgegeven maar niet opgenomen in het jaarrapport. Ook wordt het jaarrapport niet uitgebracht op briefpapier van de samenstellende accountant, waardoor vermelding van diens naam etc. achterwege blijft. De problemen die aan variant A kleven, spelen in variant B geen rol.

De NBA heeft een sterke voorkeur voor variant 2 omdat het opnemen van twee accountantsverklaringen onduidelijkheid schept. Ook zullen in variant 1 vele van de beoogde gebruikers de vraag stellen wat een samenstellingsverklaring toevoegt als er ook een controleverklaring beschikbaar is.