Paul van der Heide

Één ding is zeker, samenwerking en coördinatie is noodzakelijk om de gevolgen van het virus het hoofd te bieden. Volgens mij ligt een groot deel van het antwoord op deze vraag bij onze pensioenreserve. Acht vertegenwoordigers van het verantwoordingsorgaan van ABP hebben onlangs de stelling ingenomen dat de meeste pensioenfondsen miljarden aan overreserve in de pot hebben zitten. Zij stellen dan ook dat dat de indruk die gewekt wordt dat het slecht gaat bij pensioenfondsen 'absurd' is. Wel is het zo dat het geld dat momenteel in de pot zit geblokkeerd wordt door een rigide rekenregel.

Stel de rekenrente reëel vast en er zijn miljarden over

Stel dat de dekkingsgraad bij pensioenfondsen door het coronaeffect tot 80 procent daalt. Dit houdt in dat nu al 80 cent in kas zit voor elke euro pensioen die in de toekomst moet worden uitgekeerd. De rente stijgt, maar zit nog steeds rond de 0 procent. Pensioen wordt gemiddeld over meer dan twintig jaar uitgekeerd. Gemiddeld maken pensioenfondsen 7 procent rendement per jaar. Als pensioenfondsen dit rendement blijven maken, zijn de pensioenfondsvermogens over twintig jaar alsnog met 2.000 miljard gestegen! Volgens mij lopen we op deze manier geen risico.

Laten we, om de coronacrisis voor te blijven, de rekenrente vaststellen op 2 procent. Dat is nog altijd 5 procent lager dat het gemiddeld rendement dat pensioenfondsen al decennia lang maken. De dekkingsgraad stijgt hierdoor ver boven de 100 procent. Hiermee spelen we enorme buffers vrij, ik schat zeker 350 miljard. Dit bedrag is gelijk aan de helft van ons Bruto Nationaal Product.

Economie heropbouwen met pensioengelden

Het lijkt mij een goed idee om een deel van deze buffers aan ondernemingen te lenen. Hiermee wordt werkgelegenheid behouden en worden ondernemingen gered. Wat overblijft investeren we in de economie. We lopen hier risico's mee. Sommige bedrijven zullen het niet terug kunnen betalen, maar andere bedrijven blijven hierdoor juist bestaan en daar profiteren wij allemaal van. Andere landen hebben deze buffers niet. Met dit initiatief creëren wij een mooie voorsprong voor onszelf.  

Een bijkomend voordeel is dat we dan ook geen pensioenakkoord meer nodig hebben. Er is immers geen dekkingsgraadtekort meer. We weten dat de overgang naar het pensioenakkoord veel geld kost. 800 miljoen is gereserveerd voor een overgangsregeling. Consultants maken overuren om de plannen voor de overgang uit te werken. Straks gaan adviseurs massaal op pad om adviezen te geven. Werkgevers worden daarnaast verplicht een transitieplan op te stellen en oudere werknemers te compenseren.

Kortom, een hoop werk dat pensioenfondsen en bedrijven veel geld kost. Dat kunnen we uitsparen. Verder kunnen we ons mooie pensioenstelsel met rust laten en dat brengt veel rust.