Nevenfuncties

De accountant als gemeenteraadslid

Lokale partijen waren in maart 2022 de grote winnaars van de gemeenteraadsverkiezingen. Wat zijn de ervaringen van drie accountants die anderhalf jaar geleden voor zulke partijen de raad ingingen? In de vijfde aflevering van een serie waarin Irene Kramer op zoek gaat naar serieuze bijbanen van accountants: de accountant als gemeenteraadslid. "Je moet wel tegen een stootje kunnen."

Irene Kramer

Eric Oosterbosch AA zit namens de partij 'Eersel Samen Anders' in de gemeenteraad van het Noord-Brabantse Eersel. Als senior accountant bij ABAB Accountants richt hij zich op de agrarische sector  en mkb-ondernemers. "Ik ben opgegroeid op een melkveehouderij, die mijn broer nu voortzet. In de jaren zeventig ging mijn vader als toehoorder al naar de gemeenteraadsvergaderingen om te horen wat daar werd gezegd. De interesse voor het raadswerk kreeg ik daardoor van huis uit mee."

Foto: bordje met verwijzing naar stembureau

Met acht van de zeventien zetels is zijn partij de grootste fractie in de gemeenteraad en kunnen ze de taken goed verdelen, ook dankzij de hulp van commissieleden. "Als volksvertegenwoordiger dien ik het belang van de gemeenschap en laat ik de stem van de inwoners horen. Besluiten die wij moeten nemen, zijn vaak voor de lange termijn en kunnen impact hebben over tien tot vijftien jaar.

'Besluiten die wij moeten nemen, zijn vaak voor de lange termijn en kunnen impact hebben over tien tot vijftien jaar.'

Bedrijven als ASML groeien nu tegen de klippen op en dat vraagt om investeringen in huisvesting en voorzieningen als een busstation voor de brainport Eindhoven. Je doet het bijna nooit voor iedereen goed, maar ik wil keuzes wel altijd goed kunnen uitleggen. Dat maakt het raadswerk mooi en soms ook moeilijk. Het werk heeft mij een bredere blik gegeven, door open te staan voor verschillende visies: van kiezers, van ambtenaren en van deskundige adviseurs van de gemeente", aldus Oosterbosch.

Voor het eggie

Ook Sonja van 't Hoff RA vindt het vooral belangrijk iets terug te doen voor de maatschappij. Bij KPMG Nederland is zij director audit en doet onder andere quality performance reviews. Daarnaast is zij gemeenteraadslid voor de partij 'Ouder-Amstel Anders', in het Noord-Hollandse Ouder-Amstel. Ook zij is per maart 2022 gekozen, maar daarvoor was ze al vier jaar burgerraadslid. Zo'n lid mag meepraten tijdens de behandeling van dossiers in commissies en dat is een goede leerschool.

'Wat de gemeenteraad mij brengt, is de samenwerking met mensen met allemaal andere achtergronden.'

"Ik doe het nu ruim een jaar 'voor het eggie'", zegt Van 't Hoff. "Als accountant breng je natuurlijk financiële kennis mee en ben je goed opgeleid om hoofd- en bijzaken te scheiden en die zaken tot de kern terug te brengen. Wat de gemeenteraad mij brengt, is de samenwerking met mensen met allemaal andere achtergronden. Wij hebben iemand van de politie in de raad, een leraar, een zangdocent en iemand die een vrijwilligersorganisatie aanstuurt."

Zichtbare zebrapaden

Op de vraag waarop zij trots is, denkt Van 't Hoff niet meteen aan iets heel groots: "Ik stelde namens de partij vragen over de verkeersveiligheid op een weg die naar twee basisscholen leidt. Daar is een aantal oversteekplaatsen met zebrapaden, waar auto's geregeld doorrijden zonder te stoppen voor voetgangers. Die weg wordt in de nabije toekomst aangepakt. Door op dit moment aandacht te vragen voor de veiligheid, heeft de wethouder nu bij alle zebrapaden op dat stuk waar geen duidelijke borden stonden, fluorescerende borden laten plaatsen om ze zo zichtbaarder te maken. Elke dag als ik er zelf fiets, word ik hier erg gelukkig van."

Regels op een rij

Met welke wet- en regelgeving moet een accountant rekening houden als deze aan de slag gaat als gemeenteraadslid?

  • De Gemeentewet regelt de inrichting, samenstelling en bevoegdheden van de gemeente en haar bestuursorganen. De gemeenteraad is daarin het hoogste orgaan en heeft drie hoofdtaken: het vormen van de volksvertegenwoordiging, het stellen van kaders en het controleren van het college van burgemeester en wethouders. Raadsleden leggen ook de eed af. De raadsvergoeding is afhankelijk van het inwoneraantal van de gemeente en ligt tussen de € 1.100 en maximaal € 2.700 per maand.
  • De fundamentele beginselen uit de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants gelden onverkort. Onder de VGBA is raadslid zijn een professionele dienst, want het zijn werkzaamheden waarvoor de vakbekwaamheid als accountant wordt of kan worden aangewend. Ook hier oefenen accountants het werk uit met een onderzoekende geest en professioneel-kritische instelling.
  • Onafhankelijkheidsvereisten maken dat accountantsorganisaties, die – potentieel – diensten verlenen aan gemeentes, het raadslidmaatschap soms aanmerken als 'verboden' nevenfunctie of functie waarvoor vooraf toestemming moet worden gevraagd.

Echt voor Barendrecht

Anderhalf jaar geleden staat Joris Modderman voor 'Echt voor Barendrecht' op een ogenschijnlijk onverkiesbare 22ste plaats op de lijst, maar de partij behaalt in de Zuid-Hollandse gemeente liefst zestig procent van de stemmen. EVB wordt daarmee 'de grootste lokale partij' van Nederland en komt landelijk in het nieuws, ook op deze site. Nu combineert hij zijn baan als junior manager (IT) audit bij BDO met het lidmaatschap van de gemeenteraad én de laatste jaren van de opleiding tot RA en RE. Deze combinatie van werkzaamheden en studies laat in zijn woorden "weinig reservetijd voor de drukte in het accountantsberoep".

Voor Modderman is dit al zijn tweede termijn, want van 2014 tot 2018 zat hij ook voor EVB in de gemeenteraad. "Toen ik voor het eerst werd verkozen, was ik negentien jaar en volgde het mr.drs.-programma aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Ik hield van discussiëren en debatteren en dat doe ik nog steeds. Ik krijg energie van spreken in het openbaar."

'De maatschappelijke impact van het raadslidmaatschap voelt daarmee groter aan dan dat van het accountantswerk.'

"In het raadswerk gaat het voor mij om het nemen van goede en verstandige besluiten. Zo zetten wij ons als partij bijvoorbeeld in voor een buitenbad bij het Inge de Bruijn-zwembad, waarbij ik mijn ervaring als (aankomend) accountant gebruik om te beoordelen of dat financieel haalbaar is. Als lokale partij staan wij écht voor de belangen van onze inwoners, bijvoorbeeld door ons te verzetten tegen megawindturbines in dichtbevolkt gebied. De maatschappelijke impact van het raadslidmaatschap voelt daarmee groter aan dan dat van het accountantswerk. Deze motivatie zie ik ook bij mijn fractiegenoten, die bevlogen zijn en een groot maatschappelijk hart hebben."

Stootje

In 2006 schreef de Accountant al eens over accountants in de gemeenteraad. Het grootste verschil met nu is de partijen waarvoor accountants zich inzetten: toen met name voor de gevestigde orde van VVD en CDA; nu dus ook voor lokale partijen, met herkenbare programma's en dicht bij de burger. Wat niet echt is veranderd, is de serieuze hoeveelheid tijd die deze bijbaan vraagt. Door periodes van begroting en recessen zijn er grote pieken en dalen in die tijdsbesteding. Gemiddeld gaat het nog steeds om meer dan twaalf uur per week en vaak in de avonduren. Raadslid zijn is op persoonlijke titel en dus niet overdraagbaar: Je moet zelf bij raadsvergaderingen aanwezig zijn om te stemmen.

De geïnterviewden vinden alle drie dat de rol van gemeenteraadslid is weggelegd voor accountants. "Samenhang en - financiële - consequenties overzien", noemen ze als professionele kernkwaliteit van hun beroepsgenoten, die belangrijk is in gemeenteland. "Je moet wel tegen een stootje kunnen", zegt Van 't Hoff, die bij een drankje na het badmintonnen regelmatig besluiten mag uitleggen.

Dit is deel vijf in een reeks artikelen over nevenfuncties van accountants. Eerder verschenen bijdragen over de accountant als 'rechter', als docent, als commissaris en als buitenpromovendus.

 

Irene Kramer is registercontroller (RC) en werkzaam als zelfstandig bestuursadviseur en onderzoeker. Eerder werkte zij binnen de NBA als senior beleidsmedewerker, programmamanager en manager bestuurssecretariaat.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.