Pieter de Kok

Waarom spreken zo weinigen binnen het accountantsberoep zich uit, vraagt Pieter de Kok zich af. Het beroep zou gebaat zijn bij meer tegengeluid, boosheid en compassie.

Discussie Column

Waar maak jij je druk om?

Het is een vraag die ik vaker heb gekregen. Vooral bij de start van Tuacc, inmiddels dertien jaar geleden. Maar ook recent, als ik weer eens stilsta bij de ontwikkelingen in onze sector.

De vraag komt vaak wanneer ik hardop uitspreek dat iets naar mijn mening onzin is, of wanneer ik simpelweg een beetje moe begin te worden van een bepaald onderwerp. "Waar maak jij je druk om?" klinkt dan in mijn oren niet alleen als een vraag, maar ook als een vorm van lichte verontwaardiging. Prima natuurlijk.

Ik schrijf regelmatig over wat ik om me heen zie gebeuren in het werkveld, zowel hier als op LinkedIn. Waar ik mij het meest druk om maak? Over zaken binnen mijn eigen team. Er zijn genoeg dingen die beter kunnen natuurlijk en die lijst is niet bepaald kort.

Maar de vraag is: waarom zou ik me ook nog eens druk maken over ontwikkelingen waar ik geen enkele invloed op heb? Is die vraag ook wat de 99.9 procent-groep in ons beroep stil maakt?

Regelmatig stel ik me soms de vraag of er nog anderen zijn die zich druk maken over wat er speelt in ons vakgebied. Ik heb het dan niet over de gebruikelijke commentatoren of bloggers, maar over de grote, stille meerderheid. Wat me opvalt is dat er een kleine, zichtbare groep is die actief is op verschillende platforms, terwijl 99,9 procent van de professionals zwijgt.

Een leuke, bijna altijd vrolijke groep houdt zich vaak bezig met de kleinere uitdagingen in ons vak: welke outfit trek ik aan, casual, business casual, of nog strak in pak, hoe combineer ik werk met vakantie en hoe tof is een tool als DataSnipper? Belangrijk, maar ook maar een deel van het verhaal.

Op de website The Accountables lees ik vaak wat meer indringende thema's, veelal verwoord door gedreven jonge professionals. Dezelfde thema' lijken per generatie terug te komen, dat alleen al is fascinerend.

Het is maar een handvol seniors dat zich echt regelmatig uitspreekt over de belangrijke thema's. Dat zijn echter uitzonderingen, dit is niet de regel. De overgrote meerderheid blijft stil, ondanks de groeiende uitdagingen. En toch weet ik dat velen zich wél zorgen maken. Tijdens cursussen, trainingen en workshops hoor ik de geluiden. Deze groep voelt zich alleen niet geroepen om zich uit te spreken. En dat is zonde, want ons beroep zou gebaat zijn bij meer tegengeluid, boosheid, compassie; kortom, bij meer emotie.

Neem bijvoorbeeld het thema private equity (PE) en de consolidatie in de sector. We bespreken vrolijk de voor- en nadelen, maar wie maakt zich er echt druk om? Mijn vrienden van de Rode Loper recent, maar verder? Of wat dacht je van artificial intelligence? Want generatieve AI is niet gelijk aan AI. We voeren hele gesprekken over de rol van AI in de accountancy, weinigen weten waar het om gaat. Maar over het feit dat misplaatste marketingverwachtingen jonge mensen en cliënten op het verkeerde been zetten, hoor je bijna niemand.

Ook ESG is zo'n onderwerp. Veel regelgeving, veel uitdagingen. En terwijl de zorgen zich opstapelen, zie je maar een handjevol partijen echt aan de bel trekken. PwC bijvoorbeeld, zoals onlangs in een bericht op Accountant.nl. Maar waar blijft de rest van de markt?

De leegloop in het beroep is een ander punt van zorg. Eerst konden we geen managers meer vinden, nu is er een tekort aan controleleiders. Ondertussen zoekt de jongere generatie naar balans tussen werk, studie, het leven en zichzelf. De vraag of accountancy nog wel purpose biedt, blijft hangen.

Als mede-eigenaar van een kantoor met, als de arbeidsmarkt wat meewerkte, nog geen veertig mensen, zou je zeggen: waar maak ik me druk om? Heb ik niet genoeg aan mijn hoofd? Dat klopt, maar toch vraag ik me af: maakt u zich ook druk?

Wat vindt u bijvoorbeeld van de examenfraudecrisis, waar we al twee jaar in gegijzeld zitten? Hoe kan het dat kantoren dit eindeloos blijven onderzoeken, terwijl de sector vastzit in negativiteit? Waarom moet de NBA dit oplossen? Ik begrijp daar helemaal niets van.

Ik ben oprecht benieuwd. Maak jij je zorgen over wat er in onze markt gebeurt? Deel deze gedachten dan met eens de redactie. Wellicht kunnen ze er een mooi overzichtsartikel van maken. Ik geloof echt dat ons vak baat heeft bij de input - positief of negatief - van die stille 99,9 procent.

Wat vindt u van deze column?

Reageer

Pieter de Kok is partner bij Coney Minds. Van 2010 tot en met 2014 was De Kok aanjager van vernieuwingsbeweging Tuacc.

Gerelateerd

17 reacties

P Paulus

Veel openlijke discussies zijn gekaapt door "sprekers" die denken inspirerend te zijn, maar eigenlijk aangeleerde hulpeloosheid stimuleren en de werkelijk nuttige en nodige input van vaklui, oude rotten en aanstormend talent wegdrukken. Afschaffen. Nu.

Esther Verwijs

Chapeau Pieter!

Dank weer voor je treffende opinie, die ik volkomen draag! Liefde en bevlogenheid voor het vak leidt tot mooie inzichten! En waar is die passie?!

Stay positive, stay focused and stay involved!

Mooie dag!

Esther

Jules Muis

En laten we het ook eens hebben over de vraag waarom we nauwelijks of niet vrouwen stemmen horen in de reacties. Mis ik iets?

Joost Kelderman

Beste Pieter,

ik volg je uitingen op afstand met plezier. En ja: net als jij maak ik me ook druk. Grotendeels ook over dezelfde thema's als jij aanhaalt waarbij ik veelal ook wel je mening deel.

Maar net als veel anderen (zal een behoorlijk deel van die 99,9% zijn) probeer ik allereerst ons belangrijke werk in/voor de maatschappij te doen. Veelal (als alles goed gaat) in stilte een heel af en toe (als er iets fout gaat) in storm.

Daarnaast probeer ik via SRA (cie CSRD/duurzaamheid), BST, AV, FD en de Accountant mijn visie en mening te delen als daar in interviews/podcasts om gevraagd wordt. Daarbij neem ik geen blad voor de mond en voel ik mij daar ook niet in geremd alleen...dan is de week (meer dan) op.

Vrijmaken van tijd daarvoor is voor mij wel een rem op het doen van uitingen.

Frans Kersten

Pieter,

Sinds ik als AIB in de IT werkzaam raakte, heb ik zelden of nooit nut gehad van de NBA. Geen trainingen op mijn niveau. Ver achterlopend waar ik in de praktijk mee bezig was. Ook verplichte PE waar ik weinig aan had. inschrijving enkel behouden vanwege de titel die toch nog enig aanzien had (heeft?).
Het gedoe met de PE was de druppel die de emmer deed overlopen (i.s.m. vervroegde pensionering). Geen vrijstelling krijgen voor de verplichte PE inzake fraude terwijl ik er in de praktijk meer mee te maken had dan de gemiddelde accountant. En dan later horen dat je (nutteloze) cursus hebt gehad van accountants van en kantoor dat betrokken was bij de examenfraude. Mij dus laten uitschrijven.
Kreeg nog wel een telefoontje van de NBA hierover: men was bezig met de zaken die ik ook hiervoor heb aangestipt ...
Wellicht voor de volgende generatie.

Henri van Horn

Waar maak ik mij druk om: de professie 'as such' .....

Jan Bouwens

Prachtige column Pieter. Afgelopen week openden de UvA het center AI for Fintech. (https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7248282305046155264/)
Er was een accountantskantoor vertegenwoordigd terwijl er enorme vraagstukken opdoemen.
Ik sprak vorige week een senior partner over het belang van fraude voor de professie. Hij kon maar niet begrijpen waarom er zo defensief werd gereageerd in plaats van dat goed werd gecommuniceerd wat een accountant wel en niet kan doen om fraude te ontdekken of te helpen voorkomen. Er wordt in zijn ogen gezwegen over waar verbeteringen mogelijk zijn en worden aangebracht in het werk van de accountant inzake fraude. Uiteraard gaan we bij FAR de komende vijf jaar aan de slag met de onderwerpen die je noemt. En ja dan helpt het ook als de professie zich regelmatig uitspreekt.

Pieter de Kok

Dat je alles mag zeggen en vragen, is een recht, zéker geen plicht. Gebruik dat om iets bij te dragen, of houd gewoon je mond eens dicht.

Gijzemijter, 2019

“Dat iets om bij te dragen”…prachtig

@jules ik kan altijd genieten hoe jij met taal kan spelen, zinnen kan formuleren, boodschappen kan overdragen, een mooi talent, ook prachtig.

En nee Alexander. Deze site is en blijft uniek, ik hoop altijd op nog meer “bijdragen”.

jules muis

@ Alexander Visser

Waardeer je openheid en wortelkanaal behandeling van de dynamiek van het beroep. Maar kan niet helemaal uitpluizen of de door je geschilderde situatie je instemming heeft of niet.

Mijn bijdrage hieronder was al niet vrolijk, maar Omertà als levensbeginsel van een openbaar beroep op praktijkniveau?

Dan zie ik het bestaan van deze site toch als een verfrissende tegenhanger, representatief of niet, op NBA beroeps-organisatie niveau; inhoud gevend aan de NBA meningvormende zorgplicht ten aanzien van haar leden en indirect de organizaties waarvoor ze werken; annex de beroeps organizatie zelve en haar toezichthouders.

Over je problemen met ‘het niveau’, wat er ook anders over wordt gezegd: over smaken kan altijd getwist worden.

Maar mijn ervaring is als ‘niveau’ ingeroepen wordt, je altijd dubbel op je hoede moet zijn over de motieven en eigendunk van de spreker.

Alexander Vissers

De drijvende krachten in ons beroep, degenen met directe toegang tot de minister, ik bedoel de Big-4 hebben geen behoefte aan een publieke aanwezigheid. Dat maakt hun spagaat alleen maar zwaarder, de overheid als grootste cliënt en de overheid als wetgever en toezichthouder. Accountants behoren tot de weinige beroepen die geld krijgen voor hun mening, hun audit opinion, en geven hem daarom niet graag gratis weg. Mede daarom schuwen de Big-4 dit platform. waarschijnlijk willen ze ook niet geassocieerd worden met het niveau van deze site, een site die niet past bij een openbaar lichaam. Ons beroep leeft al sinds het ontstaan bij de gratie van discretie, accountants horen onzichtbaar en onhoorbaar te zijn. Alleen een schriftelijke verklaring. De EU heeft het beroep vrijwel volledig geharmoniseerd, er bestaat noch ruimte voor noch behoefte aan nationale invulling, zeker waar Nederland zich sterk maakt voor een gemeenschappelijk kapitaalmarkt en zelfs het toezicht wil communaliseren is geen plaats voor nationale folklore. Dus weg met nationale afwijkingen of aanvullingen en dan hoef je daar ook geen discussie over te voeren. Nederland hoeft alleen het Unierecht bona fide om te zetten, de NBA alleen haar wettelijke taken te vervullen en de CEA alleen eindtermen die aan de wet voldoen vast te stellen dan bestaat er ook geen reden meer om je druk te maken.

Roy Gorter

@Fouk: denk dat ik niet helemaal duidelijk was.

Toen ik in 2013 startte met stukjes werd de opmerking wel gemaakt, maar werd ook geaccepteerd dat ik alleen zou blijven schrijven als ik die vrijheid kreeg en niet eerst mijn stukken ter goedkeuring voor zou moeten leggen. Was voor mij persoonlijk niet lastig, maar ik begreep toen wel dat het binnen andere organisaties niet zo makkelijk werd geaccepteerd.

Goede oproep, hoop dat er meer bestuurders - zeker ook van grote kantoren - volgen!

jules muis

Leuk, Pieter, dit eens aan de orde te stellen.

Dat ik wel frequent participeer in het debat, ondanks nu al meer dan dertig jaar in het buitenland wonende, heeft te maken met het feit dat ik het NBA/NIVRA lidmaatschap heb aangehouden -ondanks het feit dat ik de laatste twintig jaar best (on)behoorlijke redenen had kunnen bedenken dat ik me niet meer beroepspraktijkelijk bezig hield. Wel afgeleid, Audit&Governance Committees, PIOB etc. Deels gehonoreerd. Maar daar gaat het niet om. Ik heb het volle lidmaatschap gewaardeerd omdat het me ook bescherming gaf tegen mezelf, en in moeilijke dagen, tegen politieke druk.

Dat betekent echter niet dat je dan ook iedere week moet figureren in de ene of de andere probleemstelling op deze site. Maar dat houdt je wel scherp en bij de NL les. Dat is makkelijker gezegd vanuit een senior, onafhankelijke positie, dan als werknemer, of partner! bij welke organisatie ook

Ik denk dat de probleemstelling nog wat aanscherping verdient: Is het echt een oplosbaar probleem? What about “Leven-en-laten Leven”? We hebben de mogelijheid tot debat gecreëerd via het platvorm Accountant.nl, maar hoort daar ook participatiedruk bij?

Ik zie duidelijk de gemiste kansen tot verrijkking via een breder debat. En heb me eindeloos geïrriteerd aan het ontwijkgedrag van academia in het debat over het verdienmodel. Maar in hoeverre wordt de bestaande club van serial-respondenten - present company not excluded - niet meer aangewakkerd door geldingsdrang dan publiek belang? Moeten we de jongere generatie, die hun eigen platvormen kennen, paternalistisch in bescherming nemen tegen hun bestuurders en partners, die publicitair zelf ook hun kop niet uitsteken?

Kun je eigenlijk iets anders verwachten dan terughoudendheid in een macro governance constellatie van micro-oganisaties die per definitie allemaal worden geregeerd /werken binnen een autoritair governance model?

Ondernemingen zijn geen democratieën.

Fouk Tsang

Helemaal eens met Pieter! In mijn visie hoort bij een openbaar beroep dat je je ook in het openbaar uitspreekt. Dat is een onlosmakelijk onderdeel van je functie. Roy jammer dat je je geremd voelt door je organisatie. Het is simpel op te lossen door een zinnetje onder je stuk. Dus ik roep iedereen op om zich gewoon uit te spreken.

Jan Wietsma

Als docent aan de post-bachelor MKB-accountant heb ik bijna iedere les wel boeiende gesprekken over ontwikkelingen binnen het vakgebied, het eigen kantoor, de persoonlijke ontwikkeling. En daarbij komen de columns van de opiniemakers ook regelmatig aan de orde.

Vaak maakt men zich druk om vastgeroeste denkwijzen binnen kantoen, de onzichtbare beroepsorganisatie (waar ze straks wel verplicht lid van moeten worden), de studeerbaarheid van de opleiding, de situatie op de arbeidsmarkt en het gebrek aan collectieve innovatie en vinden van oplossingen die vandaag belangrijk zijn.

Examenfraude is voor hen ver van het bed.

En ja, ze zijn gedreven om als professional de klant met raad en daad bij te staan.

Marc Schweppe, Accountant.nl

De redactie heeft een reactie verwijderd in verband met de spelregels voor het debat op deze site.

Roy Gorter

Denk dat het al ontzettend veel zou helpen als kantoorbestuurders het zouden gaan stimuleren in plaats van afremmen. Ervaring is dat daar toch wel veel angst zit dat medewerkers iets zeggen wat misschien niet helemaal lekker past en de reflex is dan om dit te gaan controleren. Niet alleen iets binnen grote kantoren overigens, ik heb ooit ook wel het verzoek gehad om m'n opiniestuk eerst voor te leggen aan de partner. Mijn reactie was dat ik de vrijheid wil hebben om te schrijven wat ik vind óf niet meer schrijf. Kan me voorstellen dat het in veel gevallen het laatste wordt. Jammer want als je op jonge leeftijd die ruimte niet krijgt, pak je dit later ook minder snel op.

Oproep dus aan bestuurders: geef je medewerkers de ruimte om zich - ook openbaar! - uit te spreken, waardeer het en accepteer dat ze soms misschien iets zeggen wat je minder leuk vindt!

Marcel Pheijffer

Spot on Pieter!

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.