In de mkb-praktijk is cultuur geen abstract begrip, aldus John Weerdenburg.

Discussie Column 10 september 2025

Cultuur draag je met je mee

Ik ben opgegroeid als oudste zoon in een katholiek gezin, letterlijk tussen een kerk en een klooster. Zorgzaamheid, respect voor anderen, hard werken en vooral "doe maar normaal" waren de fundamenten van mijn opvoeding. Mijn ouders gaven daarin het goede voorbeeld. Ze zorgden niet alleen voor hun kinderen, maar ook voor hun ouders - generatiezorg in de puurste vorm. Als kind vond ik dat heel vanzelfsprekend. Ik werd misdienaar, haalde kranten op voor de missie en genoot van het gevoel dat ik iets kon betekenen voor een ander. Dat gevoel, die intrinsieke motivatie, is altijd gebleven.

Mijn schoolcarrière begon bescheiden. Spelen en voetballen gingen me beter af dan leren. De mavo bleek passend, de technische school niet - twee linkerhanden. Via de meao en uiteindelijk de heao vond ik mijn weg. Ik was zelden de slimste van de klas, maar ik durfde wel vragen te stellen. Stomme vragen bestaan niet, ontdekte ik daardoor. Uiteindelijk haalde ik mijn AA-titel. Niet dankzij uitzonderlijke intelligentie, maar door doorzettingsvermogen, eerlijkheid en vooral hard werken. In de mkb-praktijk voelde ik me meteen thuis. Dicht bij de klant, praktisch bezig, handen uit de mouwen.

Maar juist die betrokkenheid werd mijn valkuil. In de drukste fase van mijn leven - met jonge kinderen, collega's, klanten en een groeiende verantwoordelijkheid - vergat ik één ding: mezelf. Ik zorgde voor iedereen, behalve voor mijzelf. Dat leidde uiteindelijk tot een burn-out. Een ongetrainde deelname aan de Nijmeegse Vierdaagse confronteerde me hevig met mezelf. Maar door en tijdens die lange wandelingen ontstond er ruimte voor reflectie. Voor het besef dat ik wel blij word van anderen helpen, maar dat dit dus niet ten koste mag gaan van wie ik ben.

Ik ben zeker niet de enige in de accountancy die hierop struikelt of gestruikeld is. Veel accountants ervaren structureel een hoge werkdruk en hebben grote verantwoordelijkheden. In hectische tijden - zoals tijdens de coronacrisis - gingen veel accountants zelfs volledig 'in de zaak' werken. Tijd voor hun eigen onderneming was er even niet. Begrijpelijk, want klanten vroegen om hulp, soms zelfs om redding. Maar wie alleen nog aan het rennen en aan het geven is, loopt zichzelf voorbij. Je moet op tijd (leren) zien waar je grenzen liggen en geen concessies doen aan je persoonlijke waarden.

Werken vanuit kernwaarden

Voor mij zijn persoonlijke waarden onlosmakelijk verbonden met de cultuur waarin je werkt. Zeker binnen de kleinere mkb-kantoren - met teams van minder dan tien mensen - is cultuur ook geen abstract begrip. Het is tastbaar. Je voelt het in hoe er wordt samengewerkt, hoe er met fouten wordt omgegaan, hoe er naar klanten én collega's wordt gekeken en hoe er met en over hen wordt gepraat.

Bij mijn eigen onderneming werken we vanuit vijf kernwaarden: aandacht, betrokkenheid, creativiteit, eigenaarschap en doorpakken. Deze waarden vormen ons kompas. Ze bepalen hoe we samenwerken, communiceren en keuzes maken - intern én richting klanten. Dit zijn geen loze begrippen. Integendeel, ze maken duidelijk waar we voor staan en wat we belangrijk vinden. Aandacht betekent écht luisteren. Eigenaarschap betekent verantwoordelijkheid nemen voor wat je doet. Doorpakken betekent ook: besluiten nemen, niet eindeloos twijfelen. Deze waarden helpen ons om professioneel te groeien én om trouw te blijven aan onszelf. Ze dragen onze cultuur.

Als een cultuur sterk aanwezig is, creëert die vanzelfsprekendheden. Binnen een hechte cultuur hoef je niet alles uit te leggen - je voelt aan wat 'de norm' is. Tegelijkertijd ervaart iedereen die cultuur natuurlijk wel altijd op zijn of haar eigen manier. En dat is oké. Werk jij als accountant op een kantoor waar het voor jou persoonlijk schuurt met de cultuur - met de waarden, de manier van omgang met klanten en collega's? Stel jezelf dan bijtijds de vraag: past dit wel (voldoende) bij mij? Zo niet, dan mag je een andere keuze maken. Zorg ervoor dat je werkt op een plek waar je jezelf herkent in de cultuur, waar de temperatuur van het badwater goed is. Dát is de plek waar jouw waarden tot bloei komen. En blijf altijd trouw aan wie je bent.