Discussie Opinie 14 december 2021

Continuïteit en winterbanden

Al die aandacht en ophef rondom continuïteit, is dat wel terecht, vraagt Joris Joppe zich af na lezing van een FAR-onderzoek.

Joris Joppe

Vorige week volgde ik de verplichte training over continuïteit. Vijf uur lange zoomsessies zijn killing voor elk onderwerp, maar mijn interesse was toch wel weer aangewakkerd. Perfecte timing dus dat het FAR-onderzoek naar discontinuïteit en controleverklaringen werd gepubliceerd. En omdat ik het webinar op 9 december miste, las ik het onderzoek zelf maar.

Er zullen goede redenen voor zijn, maar het is wel jammer dat het onderzoek alleen op controleplichtige ondernemingen focust. Dat was zo te zien op zich al een hele klus (dus dank aan de FAR) en de bevindingen zijn interessant. Al was het maar omdat het bij mij nogal wat twijfels oproept over alle ophef rondom continuïteit.

Bijvoorbeeld omdat slechts 12 procent van de gefailleerde ondernemingen in het jaar voorafgaand aan het faillissement een jaarrekening met verklaring deponeerde. Dan kunnen we wel moeilijk gaan doen over hoe de accountant omgaat met het risico van discontinuïteit, maar dat lijkt in 88 procent van de gevallen vrij zinloos. Niemand die het ooit (op tijd) had kunnen lezen.

Het voorgaande roept bij mij direct de vraag op hoe vaak er wel tijdig wordt gepubliceerd. Dat was niet het doel van het onderzoek, maar het lijkt me zinvol om eerst eens te focussen op naleving van de deponeringsplicht. En dan te gaan kijken naar de kwaliteit van de verklaringen (overigens ook iets dat de onderzoekers aanbevelen).

Vervolgens lees je dat het aantal ondernemingen dat in de onderzoeksperiode failliet ging, wel heel erg klein was. De geschatte kans dat onterecht geen opmerking wordt gemaakt over het risico op discontinuïteit is 0,03 procent van alle verklaringen. Te verwaarlozen zou ik zeggen - geen accountant die het materieel zou vinden.

En dan de geschatte financiële schade. Door de onderzoekers geschat op basis van de uitstaande schulden, nog voordat de curator daarmee aan de slag is gegaan. Over de ondezoeksperiode van acht jaar was dat € 15,8 miljard, waarvan circa € 1 miljard aan de overheid. Klinkt als veel, maar is dat echt zo? Het ontbreekt me aan context om er iets van te vinden. Ik lees echter wel dat de 25 grootste faillissementen bijna driekwart van deze schade veroorzaakten!

Met het trauma van een vijf-uur-durende-zoomsessie-over-continuïteit-in-het-mkb nog vers in het geheugen word ik dan toch wat cynisch. Een kennelijke vocal minority zorgt dat continuïteit op de agenda van alle accountants en alle ondernemingen staat. Daardoor zal er als vanzelf wel meer over continuïteit worden gerapporteerd. Prima. Doel bereikt. Maar of de financiële schade door faillissementen daardoor ook minder wordt, vraag ik me af. Het is waarschijnlijk net als met winterbanden. De leverancier claimt een kortere remweg, maar als je harder gaat rijden, krijg je net zoveel ongelukken als zonder winterbanden.

Als je het mij vraagt, hadden we moeten beginnen met een vriendelijk briefje aan het handelsregister. Of ze alsjeblieft iets willen doen aan de naleving van de deponeringsplicht. Daar zijn ze wel even zoet mee.

Ondertussen hadden wij kunnen constateren dat de wereld in brand staat en dat elke onderneming en elke investeerder hierdoor wordt geraakt. En hadden we natuurlijk duurzaamheid als verplicht PE-onderwerp in het curriculum opgenomen. Dat moet dan maar in 2022.