Discussie Opinie

Accountants verantwoordelijk voor zestig procent van ontdekte verslaggevingsfraude

Het meten van het succes van de accountant bij fraudebeheersing is best ingewikkeld, aldus Peter Schimmel. Hij reageert op berichtgeving over het jongste rapport van de Association of Certified Fraud Examiners (ACFE).

Peter Schimmel

Het is weer zover. De Association of Certified Fraud Examiners (ACFE) heeft in maart het tweejaarlijkse Report To The Nations gepubliceerd, over fraudeontwikkeling tussen 2022 en 2024. Kampioen niet-ontdekken van fraude is de controlerend accountant, met een all time low van drie procent van het totaal aantal ontdekte fraudes. In 2022 was het nog vier procent. Douze points gaan in 2024 naar de klokkenluider met 43 procent.

De accountants-etende haaien roken bloed en luidden de noodklok vanwege de drie procent: 'De accountant vindt nog steeds weinig gevallen van fraude', kopte Accountant.nl. In dat artikel is opsporing helaas met ontdekking verward, maar ik verwacht dat dit een typefout is. Geen typefout is de willekeur van beweringen die tot de kop boven het aangehaalde artikel hebben geleid.

Storend is dat aan één cijfer zware oordelen zijn verbonden, zonder dat cijfer met verstand te bezien. Pats, boem, oordeel, zo ongeveer als het bestuur van de EBU het graag ziet. Waar die drie procent precies op ziet, is onduidelijk. Wat voor soort fraude hebben we het over?

Als het om de ontdekking van personeelsfraude en corruptie gaat, zou het knap zijn als de accountant daar een directe bijdrage aan zou hebben geleverd, want spreekwoordelijk staat hij niet op het veld waar dat spel gespeeld wordt. Verder dan het maken van goede risicoanalyses, coaching van de gecontroleerde organisatie en die organisatie daarop scherp houden, reiken zijn mogelijkheden niet. De accountant speelt zelf namelijk meestal een veld verder, bij de verslaggevingsfraude. Ontdekking van personeelsfraude of corruptie door de accountant is meestal te danken aan mazzel of domheid van de fraudeur, maar zelden aan zijn prima uitgevoerde controlewerkzaamheden, waar een beetje fraudeur op anticipeert. Dergelijke fraude is bovendien vaak niet materieel vanuit jaarrekeningperspectief.

Als we focussen op verslaggevingsfraude, dan blijkt volgens de ACFE van 2022 tot 2024 de mediane omvang van de ontdekking met 29 procent  te zijn toegenomen (wel even zoeken: pagina 18 van het ACFE-rapport, onderaan). Zegt nog niets, want hoe moet je de inflatiefactor wegen? Wel significant: vijf procent van alle ontdekte fraudes blijkt verslaggevingsfraude te zijn. Hoeveel van die zaken zouden deel uitmaken van de eerdergenoemde drie procent? Als dat allemaal verslaggevingsgeknoei is, dan zou de accountant zomaar zestig procent van alle ontdekte verslaggevingsfraude op zijn conto kunnen schrijven! Als ik dat nou eens als kop boven dit artikel zet, dan hebben wij accountants eindelijk ook weer eens een goede dag.

Wat je ook van de ACFE-constateringen vindt, het gaat er bij de accountantscontrole om dat de jaarrekening vrij is van afwijkingen van materieel belang ten gevolg van fraude. Als je weet dat de controlerend accountant geen onderdeel uitmaakt van de opsporing en ook niet als primaire taak heeft fraude te ontdekken, is de meting van het succes van de accountant bij fraudebeheersing best ingewikkeld. De primaire verantwoordelijkheid voor fraudebeheersing ligt immers bij de hoogste leiding van de gecontroleerde organisatie. Als de accountant succesvol is in het maximaal faciliteren van die verantwoordelijkheid, dan zal het aantal ontdekkingen door de organisatie omhoog gaan, tenzij de organisatie beter in staat blijkt fraude af te schrikken (soft control) of te voorkomen (hard control). Afschrikking en voorkoming heeft uiteraard de voorkeur. In beide gevallen weet ik niet op voorhand te duiden of een hoog/hoger percentage fraudegevallen, dat door de accountant wordt ontdekt als deel van alle ontdekkingen, positief of negatief is.

Kortom: Accountant, wees trots op de rol die je kunt spelen bij het bevorderen van fraudebeheersing, blijf vooral je best doen en trek je niets aan van malle percentages.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Peter Schimmel is forensisch accountant bij BDO.

Gerelateerd

8 reacties

Ron Heinen

Als achtergrond info bij mijn vorige reacties op deze opninie is op

https://www.ndax.eu/y9bX1gRf93e-HJf1BVyt.pdf

ook wat achtergrond info te vinden.

Wiskunde, Meten en Geld hebben zich in de menselijke geschiedenis gelijktijdig ontwikkeld, omdat ze in kombinatie nodig waren om de maatschappij te organiseren.

Daarbij is Geld vanaf het eerste begin waarvan we bewijzen hebben (rond 4500 jaar geleden) een full reserve systeem geweest tot een aantal eeuwen geleden toen het fractional reserve systeem is ingevoerd.

Geld dat tot dat moment een materieel middel was, is daarmee een non-materieel middel geworden met alle consequenties van dien.

Bijvoorbeeld frauderen met non-materieel geld is veel gemakkelijker.

Ron Heinen

Aansluitend op mijn vorige reactie over materialiteit en fractional reserve: Een uitleg dat het huidige fractional reserve systeem een Ponzi Scheme is kun je bijvoorbeeld vinden op:

https://www.quora.com/Is-Fractional-Reserve-Lending-a-fancy-Ponzi-Scheme

Ed Suiker

Bijzondere kop
Zijn de accountants verantwoordelijk voor de ontdekte fraudes? Ik denk dat bedoeld wordt dat 60% verslaggevingsfraudes door accountants wordt ontdekt. En niet dat zij er verantwoordelijk voor waren toch?

Alexander Vissers

Waar het artikel verder aan voorbij gaat is het feit dat Nederlanders van nature saai zijn. Wij zijn nu eenmaal niet flamboyant Toen de halve wereld nog me cheques klooide, een ideaal middel om fraude te faciliteren (is het niet Pels Rijken?) werd in Nederland al alles giraal betaald, zwart op wit leesbare bankafschriften, dan vergaat de lust je wel. Daardoor verwend zijn we met onze afloopcontrole ook nog eens tegen de stroom in gaan zwemmen. Maar dan wat zijn bekende fraudes? Verzekeringsfraude bijvoorbeeld is endemisch, maar jaarrekeningen van verzekeringsmaatschappijen worden uiteraard toch gewoon goedgekeurd? Dus prima reactie van Peter Schimmel op de sensatiezucht van de NBA en hopelijk het einde van "fraude" als speerpunt en als project. Het is een goedkope truc om de politiek te winnen, te doen geloven dat de NBA een rol kan spelen bij fraudebestrijding. Dat is kwalijk. Daar is de NBA niet voor.

Jules Muis

Ik kan me de irritatie van Peter Schimmel best voorstellen, maar het probleem komt van beide kanten aan de discussie tafel. Ook de stemmen uit ons beroep die ieder probleem ontkennen, zijn niet erg vruchtbaar.

Ik mis een goed conceptual framework voor een orderlijk debat.

Vooral de verantwoordelijkheid voor management fraude, met of zonder effect op de financiële verslaggeving, blijft een onbekende in de vergelijking. Ook in NL. En er is geen buitenlandse audit failure, of er zit wel een Nederlandse tussen-holding in.

Ik heb nooit de handen op elkaar kunnen krijgen de exacte verantwoordelijkheid van tussen-holding externe accountants, wie is de uiteindelijke beneficiary, in beeld te brengen..

Dat verondersteld ook dat we bereid zijn de (merendeels vervuilende) fiscale concurrentie tussen landen in het gesprek te brengen.

Ten slotte, “ ken Uw cliënt” als overheersend mantra, vraagt om diepte investering van de partner. Die begint met het inschatten van het risico van een CFO met twee petten op, money maker en money counter. En de realisatie dat falen niet alleen beslist wordt bij de rechtbank, maar in the Court of Public Opinion.

C’est la vie van een comptabele.

Alexander Vissers

Zeker Arnout, een accountant die zijn cliënt heeft opgevoed zal in de regel nooit een fraude ontdekken, ofwel omdat vermijdbare vermeden worden ofwel omdat detecteerbare door de cliënt zelf gedetecteerd worden. Overigens ide NBA de grote aanjager achter de verwachtingkloof met speerpunt priject fraude terwijl er geen gevallen van in Nederland gepleegde grote fraudes met materiële invloed op de jaarrekening bekend zijn geworden deze eeuw. Mitra ging over 10 miljoen, Steinhoff was in Zuid-Afrika en Imtech was en in Polen en Duitsland en bedroeg slecths 24 miljoen. Fraude is leuk voor de pers maar een bijkomstigheid voor accountants.

Ron Heinen

Dank voor deze analyse.

"Ontdekking van personeelsfraude of corruptie door de accountant is meestal te danken aan mazzel of domheid van de fraudeur, maar zelden aan zijn prima uitgevoerde controlewerkzaamheden, waar een beetje fraudeur op anticipeert. Dergelijke fraude is bovendien vaak niet materieel vanuit jaarrekeningperspectief."

Ik heb altijd al problemen gehad met de term "materieel".

In het tijdperk van full reserve banking, was geld inderdaad vaak direct gekoppeld aan materiële middelen zoals goud of zilver. Banken hielden de volledige hoeveelheid van elke storting van een klant in reserve, klaar voor onmiddellijke opname op verzoek. Dit betekent dat banken het grootste deel van de gestorte fondsen niet konden gebruiken voor leningen, investeringen of andere doeleinden.

Met de invoering van fractional reserve banking veranderde dit. In dit systeem zijn banken alleen verplicht om een fractie van de bankdeposito’s beschikbaar te houden voor opname.

Banken hoeven slechts een specifiek bedrag aan contant geld bij de hand te houden en kunnen leningen creëren uit het geld dat u stort.

Vandaag de dag gebruiken de meeste economieën fractioneel reservebankieren.

Hoewel geld in een fractioneel reserve banksysteem niet direct gekoppeld is aan materiële middelen, heeft
het nog steeds waarde omdat dit juridisch afgedwongen wordt en mensen het moeten accepteren als betaalmiddel.

Geld is dus een non-materieel middel geworden.

Arnout van Kempen

3% van alle fraudes, totaal irrelevant.
60% van de verslaggevingsfraudes, niet geheel betrouwbaar en niet alle fraudes die de accountant moet ontdekken, maar inderdaad wel ineens een totaal andere framing van dezelfde cijfers.

Ik heb geleerd dat oorzaakanalyses nuttig zijn als iets fout gaat, maar ook als iets goed gaat.

Misschien een idee om als opvolging van eerdere oortaakanalyses door de NBA, er nu eens een te organiseren rond de vragen:
1. Hoe komt het dat accountants succesvol zijn in het opsporen van fraude die ze ook moeten opsporen, en kan dat nog beter?
2. Hoe komt het dat accountants betrekkelijk slecht zijn in de buitenwereld, en zelfs elkaar, duidelijk te maken hoe krankzinnig nutteloos dat percentage van 3% is?

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.